W naszej wyobraźni zapisał się konkretny obraz rzymskiej togi. Jest ona pofałdowana, idealnie czysta, a przede wszystkim: perfekcyjnie biała, jak ściana zaraz po malowaniu. Jak ta wizja ma się do rzeczywistości?
Wbrew wyobrażeniom, Rzymianie tylko z rzadka przywdziewali śnieżnobiałe togi. Myli się też ten, kto sądzi, że toga była strojem codziennym i chętnie noszonym.
Reklama
Obywatele zakładali tradycyjny, ale też bardzo niewygodny, niepraktyczny i krępujący ruchy ubiór głównie na oficjalne okazje. Wygląd togi potwierdzał ich status społeczny. Także kolor miał duże znaczenie i komunikował intencje oraz pozycję noszącego.
Oto kilka najważniejszych odmian rzymskich tóg.
Toga pura, toga virilis
Zwykła, „czysta” toga noszona przez zdecydowaną większość obywateli. Wbrew pozorom nie miała barwy białej, ale raczej jasnoszarą, przybrudzoną – jak naturalna wełna, z której ją wykonywano.
Toga candida
Obywatele startujący w wyborach na urzędników państwowych wybielali swoje togi, barwili je kredą bądź folowali, by uzyskać najjaśniejszą barwę, pozwalającą wyróżnić się z tłumu. Taki, rzeczywiście śnieżnobiały, strój określano mianem toga candida.
Reklama
Toga praetexta
Toga w zwykłej, jasnej barwie, ale z purpurowym obramieniem. Nosili ją wybrani urzędnicy, kapłani, a także chłopcy, przed osiągnięciem pełnoletności.
Toga pulla
Podczas pogrzebów i w okresie żałoby zakładano togę w ciemnych barwach – zwłaszcza czarną. Taki kolor uchodził też za właściwy dla rzemieślników.
Toga sordida
Oskarżeni stający przed sądem oraz ich poplecznicy również zakładali ciemne togi. W przeciwieństwie do toga pulla ten strój nie był jednak wykonywany z czarnej wełny, ale rozmyślnie brudzony, by zademonstrować przed sądem, że dana osoba występuje po stronie, którą podejrzewa się o splamienie nielegalnym czynem.
Toga purpurea
Toga barwiona na kolor purpury. Wedle tradycji nosili ją rzymscy królowie w okresie sprzed zaprowadzenia republiki. Potem zakładali ją też wodzowie podczas uroczystych triumfów.
Senat wydał specjalną zgodę, na mocy której toga purpurea mógł też nosić Juliusz Cezar. Przypuszcza się, że w kolejnych wiekach brali z niego przykład przynajmniej niektórzy cesarze.
Toga picta, toga trabea
Przy specjalnych okazjach (jak otwarcie świątyni Janusa przez konsula) wysocy urzędnicy, triumfujący wodzowie i kapłani nosili też togi w bardziej skomplikowanych wzorach, zwłaszcza zaś w purpurowe paski. Istniała również wersja pomarańczowo-czerwona, zakładana przez augurów.
Przeczytaj też o przyczynach śmierci cesarzy antycznego Rzymu. Ilu z nich został zamordowanych?
Reklama
Bibliografia
- Cleland Liza, Davies Glenys, Llewellyn-Jones Lloyd, Greek and Roman Dress from A to Z, Routledge 2007.
1 komentarz