Togi starożytnych Rzymian. Co oznaczały ich kolory?

Strona główna » Starożytność » Togi starożytnych Rzymian. Co oznaczały ich kolory?

W naszej wyobraźni zapisał się konkretny obraz rzymskiej togi. Jest ona pofałdowana, idealnie czysta, a przede wszystkim: perfekcyjnie biała, jak ściana zaraz po malowaniu. Jak ta wizja ma się do rzeczywistości?

Wbrew wyobrażeniom, Rzymianie tylko z rzadka przywdziewali śnieżnobiałe togi. Myli się też ten, kto sądzi, że toga była strojem codziennym i chętnie noszonym.


Reklama


Obywatele zakładali tradycyjny, ale też bardzo niewygodny, niepraktyczny i krępujący ruchy ubiór głównie na oficjalne okazje. Wygląd togi potwierdzał ich status społeczny. Także kolor miał duże znaczenie i komunikował intencje oraz pozycję noszącego.

Oto kilka najważniejszych odmian rzymskich tóg.

Togatus Barberini. Marmurowa rzeźba prawdopodobnie z I wieku n.e. (fot. Mary Harrsch, lic. CC-BY-NC-SA 2,0).

Toga pura, toga virilis

Zwykła, „czysta” toga noszona przez zdecydowaną większość obywateli. Wbrew pozorom nie miała barwy białej, ale raczej jasnoszarą, przybrudzoną – jak naturalna wełna, z której ją wykonywano.

Toga candida

Obywatele startujący w wyborach na urzędników państwowych wybielali swoje togi, barwili je kredą bądź folowali, by uzyskać najjaśniejszą barwę, pozwalającą wyróżnić się z tłumu. Taki, rzeczywiście śnieżnobiały, strój określano mianem toga candida.


Reklama


Toga praetexta

Toga w zwykłej, jasnej barwie, ale z purpurowym obramieniem. Nosili ją wybrani urzędnicy, kapłani, a także chłopcy, przed osiągnięciem pełnoletności.

Toga pulla

Podczas pogrzebów i w okresie żałoby zakładano togę w ciemnych barwach – zwłaszcza czarną. Taki kolor uchodził też za właściwy dla rzemieślników.

Toga sordida

Oskarżeni stający przed sądem oraz ich poplecznicy również zakładali ciemne togi. W przeciwieństwie do toga pulla ten strój nie był jednak wykonywany z czarnej wełny, ale rozmyślnie brudzony, by zademonstrować przed sądem, że dana osoba występuje po stronie, którą podejrzewa się o splamienie nielegalnym czynem.

Toga purpurea

Toga barwiona na kolor purpury. Wedle tradycji nosili ją rzymscy królowie w okresie sprzed zaprowadzenia republiki. Potem zakładali ją też wodzowie podczas uroczystych triumfów.

Porfirowa (i uszkodzona) rzeźba cesarza w todze (fot. Sailko, lic. CC-BY-SA 3,0).

Senat wydał specjalną zgodę, na mocy której toga purpurea mógł też nosić Juliusz Cezar. Przypuszcza się, że w kolejnych wiekach brali z niego przykład przynajmniej niektórzy cesarze.

Toga picta, toga trabea

Przy specjalnych okazjach (jak otwarcie świątyni Janusa przez konsula) wysocy urzędnicy, triumfujący wodzowie i kapłani nosili też togi w bardziej skomplikowanych wzorach, zwłaszcza zaś w purpurowe paski. Istniała również wersja pomarańczowo-czerwona, zakładana przez augurów.

Przeczytaj też o przyczynach śmierci cesarzy antycznego Rzymu. Ilu z nich został zamordowanych?


Reklama


Bibliografia

  • Cleland Liza, Davies Glenys, Llewellyn-Jones Lloyd, Greek and Roman Dress from A to Z, Routledge 2007.

Autor
Kamil Janicki
1 komentarz

 

Dołącz do dyskusji

Jeśli nie chcesz, nie musisz podawać swojego adresu email, nazwy ani adresu strony www. Możesz komentować całkowicie anonimowo.


Reklama

Wielka historia, czyli…

Niesamowite opowieści, unikalne ilustracje, niewiarygodne fakty. Codzienna dawka historii.

Dowiedz się więcej

Dołącz do nas

Kamil Janicki

Historyk, pisarz i publicysta, redaktor naczelny WielkiejHISTORII. Autor książek takich, jak Pańszczyzna. Prawdziwa historia polskiego niewolnictwa, Wawel. Biografia, Warcholstwo czy Cywilizacja Słowian. Jego najnowsza książka toŚredniowiecze w liczbach (2024).

Rafał Kuzak

Historyk, specjalista od dziejów przedwojennej Polski. Współzałożyciel portalu WielkaHISTORIA.pl. Autor kilkuset artykułów popularnonaukowych. Współautor książek Przedwojenna Polska w liczbach, Okupowana Polska w liczbach oraz Wielka Księga Armii Krajowej.

Wielkie historie w twojej skrzynce

Zapisz się, by dostawać najciekawsze informacje z przeszłości. Najlepsze artykuły, żadnego spamu.