Bezprym (986-1032) – książę Polski z dynastii Piastów, syn Bolesława Chrobrego. Panował w latach 1031-1032, najkrócej ze wszystkich historycznych władców kraju przed rozbiciem dzielnicowym. To też jedyny chrześcijański władca Polski, o którym nie wspominają rodzime źródła i który w efekcie nie był nigdy ujmowany w pocztach królów i książąt.
Był pierworodnym męskim potomkiem Chrobrego, urodzonym przez jego drugą, węgierską żonę. Prawdopodobnie początkowo widziano w nim następcę tronu, a w roku 1000 ojciec zaręczył go z siostrzenicą cesarza Rychezą. Nastoletni książę wyruszył następnie do Włoch w orszaku imperatora Ottona III. Tam zdecydował się, wbrew woli polskiego władcy, zostać pustelnikiem.
Reklama
Nie wiadomo kiedy zrezygnował z habitu, ale zawiedziony ojciec wszystkie swoje nadzieje związał z młodszym Mieszkiem Lambertem. Po śmierci Chrobrego w 1025 roku Bezprym otrzymał dzielnicę kraju, wkrótce jednak został wygnany wraz z młodszym
Ottonem. Banici zdołali uzyskać wsparcie władców Rusi Kijowskiej oraz Niemiec. W 1031 roku obaj sąsiedzi uderzyli na Polskę, a ruskie wojska, w dużym stopniu złożone z najemników ze Skandynawii, pozwoliły przegnać prawowitego władcę. Bezprym zasiadł na tronie. Królowa Rycheza, poślubiona Mieszkowi II Lambertowi, w porozumieniu z Bezprymem wyjechała do Rzeszy i oddała mężowską koronę cesarzowi.
Zgodnie z relacją niemieckiego kronikarza rządy Bezpryma cechowały się wyjątkowym despotyzmem. W polskich źródłach postać księcia w ogóle nie została odnotowana – nie wspomina o niej żaden zachowany rocznik ani żadna kronika, od dzieła Galla Anonima począwszy. Za panowania Bezpryma w kraju doszło prawdopodobnie do powstania ludowego, błędnie określanego mianem reakcji pogańskiej.
Już na początku drugiego roku rządów, 1032, książę zginął zamordowany przez członka dworu. Na tronu powrócił jego brat, choć nie odzyskał korony i zmuszono go do podzielenia się władzą z krewniakami.
Reklama
Ciekawostki o Bezprymie
- Dawniej twierdzono, że Bezprym był apostatą i wspierał rebelię pogan przeciw chrześcijaństwu. Ta błędna teoria została skutecznie zakwestionowana.
- Według hipotezy profesora Błażeja Śliwińskiego Bezprym dokonał eksterminacji całej warstwy rządzącej i zastąpił dotychczasową elitę kraju własnymi ludźmi.
Książki o Bezprymie
Jedyną naukową biografię Bezpryma napisał Błażej Śliwiński (Bezprym. Pierworodny syn pierwszego króla Polski, 2014). O młodości księcia, jego włoskich perypetiach i brutalnych rządach szeroko pisze też Kamil Janicki w książce Damy ze skazą. Kobiety, które dały Polsce koronę (Znak 2016).
