Poczet władców Polski, którego nigdy nie widziałeś. Zapomniane wizerunki średniowiecznych królów i książąt

Strona główna » Średniowiecze » Poczet władców Polski, którego nigdy nie widziałeś. Zapomniane wizerunki średniowiecznych królów i książąt

Stworzony na początku lat 90. XIX wieku przez Jana Matejkę Poczet królów i książąt polskich na całe dziesięciolecia zdefiniował, to jak wyobrażamy sobie naszych monarchów. Matejko nie był jednak pierwszy.

Ponad 20 lat wcześniej nakładem Aleksandra Nowoleckiego w Krakowie ukazał się poczet zawierający 39 podobizn władców. Dzisiaj już nikt o nim nie pamięta. Nie zachowała się nawet żadna informacja na temat autora lub autorów zamieszczonym w nim rycin.


Reklama


Szkoda, bo wiele z nich jest naprawdę interesujących. A wszystkie są unikalne i nigdzie nie reprodukowane. Zresztą możecie ocenić sami.

Poniżej pierwsze 24 podobizny – od Mieszka Pierwszego po Kazimierza Jagiellończyka.

Mieszko I

Pierwszy historyczny władca Polski (a właściwie Wielkopolski) Mieszko I urodził się około 935 roku. Przejął władzę w latach 50. X wieku. W następstwie ślubu z czeską księżniczką Dobrawą, w 966 roku przyjął chrzest, tym samym wprowadzając kraj w krąg kultury zachodniej. Zmarł w 992 roku.

Bolesław I Chrobry

Bolesław Chrobry był synem Mieszka I oraz Dobrawy. Urodził się w 967 roku. Rządy nad jedną z dzielnic kraju rozpoczął w 992 roku. Pełnię władzy przejął trzy lata później, po tym jak wypędził macochę Odę oraz przyrodnich braci. W 1025 roku koronował się na pierwszego króla Polski. Zmarł w tym samym roku.

Mieszko II Lambert

Mieszko II Lambert urodził się w 990 roku. Jego rodzicami byli Bolesław Chrobry oraz słowiańska księżniczka Emnilda. Na króla Polski koronował się tak jak ojciec w 1025 roku. Razem z nim koronę założyła również jego żona Rycheza Lotaryńska.


Reklama


W 1031 roku został wypędzony z kraju przez brata Bezpryma. Po roku udało mu się odzyskać władzę, choć wpierw bezpowrotnie stracił jądra. Zmarł w niewyjaśnionych okolicznościach w 1034 roku

Kazimierz Odnowiciel

Kazimierz Odnowiciel przyszedł na świat w 1016 roku. Był synem Mieszka II i Rychezy Lotaryńskiej. Przejął władzę w 1034 roku, jednak w trzy lata później musiał porzucić tron i uchodzić z kraju. Wrócił do Polski najprawdopodobniej w 1039 roku. Panował do swojej śmierci w 1058 roku. Przeniósł naczelny ośrodek władzy do Krakowa.

Bolesław II Śmiały

Bolesław Śmiały, zwany również Szczodrym, urodził się około 1042 roku. Był pierworodnym synem Kazimierza Odnowiciela i wywodzącej się z Rusi księżniczki Marii Dobroniegi. Panował od 1058 roku. Samozwańczo koronował się na króla w 1076 roku.

Wdał się w konfliktu z biskupem krakowskim Stanisławem, którego skazał na śmierć. W 1079 roku został pozbawiony władzy i wypędzony z kraju. Schronienie znalazł na Węgrzech, gdzie jednak w 1081 lub 1082 roku padł ofiarą zamachu.

Władysław Herman

Władysław Herman urodził się prawdopodobnie w 1043 roku. Był młodszym bratem Bolesława Śmiałego, po którego wypędzeniu w 1079 roku przejął rządy w kraju. Zmarł w 1102 roku. Nigdy nie koronował się na króla.

Bolesław III Krzywousty

Bolesław Krzywousty urodził się w 1086 roku. Był synem Władysława Hermana i Judyty czeskiej. Od 1102 roku rządził częścią kraju. Pięć lat później, przy wsparciu zagranicznych wojsk, pokonał swojego starszego bratem Zbigniewa i objął samodzielną władzę w Polsce.


Reklama


Zmarł w 1138 roku. Na mocy jego decyzji kraj został podzielony na dzielnice, które przypadły jego synom.

Władysław II Wygnaniec

Władysław II był najstarszym synem Bolesława Krzywoustego i jego pierwszej żony Zbysławy. Urodził się w 1105 roku. Od roku 1138 książę zwierzchni. W 1146 roku, po przegranej walce z braćmi, musiał uciekać z kraju. Schronienie znalazł w Niemczech, gdzie zmarł w 1159 roku.

Bolesław IV Kędzierzawy

Przyszedł na świat około 1122 roku. Był synem Bolesława Krzywoustego oraz Salomei z Bergu. Po wygnaniu Władysława II, aż do swojej śmierci w 1173 roku, książę zwierzchni.

Mieszko III Stary

Mieszko Stary przyszedł na świat między 1122 a 1125 rokiem. Brał udział w buncie przeciwko Władysławowi II. Książę senior od 1173 do 1177. Książę zwierzchni w latach 1191, 1198-1199 i 1199-1202. Zmarł w marcu 1202.

Wielkie historie co kilka dni w twojej skrzynce! Wpisz swój adres e-mail, by otrzymywać newsletter. Najlepsze artykuły, żadnego spamu.

Kazimierz II Sprawiedliwy

Kazimierz Sprawiedliwy był najmłodszym synem Bolesława Krzywoustego i Salomei z Bergu. Przyszedł na świat w 1138 roku. Książę zwierzchni w latach 1177-1191 i 1191-1194. Zmarł 5 maja 1194. Zapisał się w dziejach za sprawą kronikarza Wincentego Kadłubka, który opiewał jego „sprawiedliwe” rządy.

Leszek Biały

Przyszedł na świat w 1184 lub 1185 roku. Był najstarszym synem Kazimierza II Sprawiedliwego oraz księżniczki znojemskiej Heleny. Książę zwierzchni w latach 1194-1198, 1199, 1206-1210, 1211-1227. Został zamordowany 24 listopada 1227 roku niedaleko Gąsawy.

Władysław III Laskonogi

Najmłodszy syn Mieszka Starego i Eudoksji. Przyszedł na świat między 1161 a 1166 rokiem. Książę zwierzchni od 1202 do 1206 roku. Zmarł 3 listopada 1231 roku.

Bolesław V Wstydliwy

Syn Leszka Białego i pochodzącej z Rusi księżniczki Grzymisławy. Urodził się w 1226 roku. Książę krakowski od 1243 roku aż do swojej śmierci 7 grudnia 1279. Był ostatnim przedstawicielem małopolskiej linii Piastów.

Leszek Czarny

Leszek Czarny urodził się około 1241 roku. Był synem Kazimierza I kujawskiego i Konstancji wrocławskiej. Książę krakowski w latach od 1279 aż do śmierci 30 września 1288 roku. Przyrodni brat Władysława Łokietka.


Reklama


Przemysł II

Przemysł II przyszedł na świat w 1257 roku. Był synem Przemysła I wielkopolskiego i Elżbiety. W 1295 roku koronowany na króla Polski, choć kontrolował tylko część kraju. Zamordowany 8 lutego 1296 w Rogoźnie.

Wacław II

Wacław II przyszedł na świat w 1271 roku. Był synem króla Czech Przemysła Ottokara II i księżniczki halickiej Kunegundy. Król Czech w latach 1278-1305 oraz Polski 1300-1305. Zmarł 21 czerwca 1305 roku. Wbrew obiegowym opiniom, jego rządy przyniosły nad Wisłą wiele korzystnych zmian.

Władysław Łokietek

Władysław Łokietek urodził się między 1260 a 1261 rokiem. Był synem Kazimierza I kujawskiego i jego trzeciej żony Eufrozyny. Książę a następnie król Polski od 1306 do 1333 roku. Koronował się na króla w 1320 roku. Tradycja zapamiętała go jako zjednoczyciela kraju. Zmarł 2 marca 1333 roku.

Kazimierz III Wielki

Kazimierz Wielki urodził się w 1310 roku. Był jedynym synem Władysława Łokietka i Jadwigi Kaliskiej, który osiągnął pełnoletność. Król Polski w latach 1333-1370. Umierając 5 listopada 1370 roku nie pozostawił legalnego męskiego potomka. Tym samym wraz z jego śmiercią wygasła królewska linia Piastów.


Reklama


Ludwik Węgierski

Ludwik Węgierski był synem władcy Węgier Karola Roberta oraz Elżbiety Łokietkówny, siostry Kazimierza Wielkiego. Przyszedł na świat w 1326 roku. Od 1342 roku zasiadał na węgierskim tronie. Po śmierci Kazimierza Wielkiego, na mocy wcześniejszego układu, objął władzę w Polsce. Sprawował ją do swojej śmierci 10 września 1382.

Jadwiga Andegaweńska

Jadwiga Andegaweńska urodziła się w 1374 roku, jako czwarta córka Ludwika Węgierskiego i Elżbiety Bośniaczki. W 1384 roku została koronowana na króla Polski. Zmarła w 1399 roku. Jest świętą Kościoła katolickiego.

Władysław II Jagiełło

Władysław Jagiełło był synem litewskiego władcy Olgierda z dynastii Giedyminowiczów. Data jego urodzenia jest niepewna. Do niedawna przyjmowano, że przyszedł na świat około 1352 roku, obecnie przeważa opinia, że był o 10 lat młodszy.


Reklama


W 1386 roku poślubił Jadwigę Andegaweńską i został koronowany na króla Polski. Jednocześnie był również wielkim księciem litewskim. Na polskim tronie zasiadał aż do śmierci 1 czerwca 1434 roku.

Władysław III Warneńczyk

Długo wyczekiwany syn Władysława Jagiełły i jego ostatniej żony Zofii Holszańskiej. Przyszedł na świat w roku 1424. Król Polski od 1434 roku i Węgier od 1440. Choć wiązano z nim ogromne nadzieje, zginął już jako dwudziestolatek – w sławnym boju pod Warną.

Kazimierz IV Jagiellończyk

Przez wielu historyków uważany za najwybitniejszego władcę w dziejach Polski. Młodszy syn Jagiełły, urodzony w 1427 roku. Panował niezwykle długo, od 1447 aż do 1492 roku. Złamał potęgę zakonu krzyżackiego. I cieszył się, gdy bito jego dzieci.

Źródło ilustracji

  • Aleksander Nowolecki, Poczet książąt i królów polskich, Czytelnia Ludowa, Kraków 1869.
Autor
Rafał Kuzak
11 komentarzy

 

Dołącz do dyskusji

Jeśli nie chcesz, nie musisz podawać swojego adresu email, nazwy ani adresu strony www. Możesz komentować całkowicie anonimowo.


Reklama

Wielka historia, czyli…

Niesamowite opowieści, unikalne ilustracje, niewiarygodne fakty. Codzienna dawka historii.

Dowiedz się więcej

Dołącz do nas

Kamil Janicki

Historyk, pisarz i publicysta, redaktor naczelny WielkiejHISTORII. Autor książek takich, jak Pańszczyzna. Prawdziwa historia polskiego niewolnictwa, Wawel. Biografia, Warcholstwo czy Cywilizacja Słowian. Jego najnowsza książka to Życie w chłopskiej chacie (2024). Strona autora: KamilJanicki.pl.

Rafał Kuzak

Historyk, specjalista od dziejów przedwojennej Polski. Współzałożyciel portalu WielkaHISTORIA.pl. Autor kilkuset artykułów popularnonaukowych. Współautor książek Przedwojenna Polska w liczbach, Okupowana Polska w liczbach oraz Wielka Księga Armii Krajowej.

Wielkie historie w twojej skrzynce

Zapisz się, by dostawać najciekawsze informacje z przeszłości. Najlepsze artykuły, żadnego spamu.