Cesarstwo rzymskie osiągnęło apogeum swego zasięgu terytorialnego na przełomie I oraz II wieku n.e., w czasach rządów cesarza Trajana. Łączna długość granic imperium wynosiła wówczas blisko 10 tysięcy kilometrów. Powierzchnia zaś 5 milionów...
Jesienią 48 roku p.n.e. cała przyszłość Kleopatry zależała od tego, czy zdoła dotrzeć przed oblicze Juliusza Cezara. Królowa Egiptu doskonale wiedziała, że tylko rzymski wódz może pomóc jej w odzyskaniu władzy. Monarchini zdecydowała się więc na...
W XIX wieku wewnątrz wielkiej piramidy w Gizie udało się odnaleźć ślady prowizorycznych napisów, jakie na blokach kamiennych pozostawiali budowniczowie. Pierwotnie nie były to jednak jedyne inskrypcje. Jeszcze kilkaset lat temu na piramidzie...
Według części badaczy wielką piramidę w Gizie zbudowano około 2480 roku p.n.e. Zdaniem innych specjalistów – bliżej roku 2700. Podobna niepewność panuje w sprawie niemal wszystkich dat z historii starożytnego Egiptu. Winna jest rachuba lat, jaką...
U schyłku IV wieku p.n.e. Rzymowi zagroził przeciwnik znacznie groźniejszy od wszystkich dotychczasowych. Młoda republika dopiero co pobiła Etrusków i zajęła niegdyś potężne Weje. Wieczne Miasto nie było jednak zupełnie gotowe na zmasowany atak...
O Septymii Zenobii pisano, że „jej srogość, gdy okoliczności tego wymagały, przynależała tyranom, jej łaska, gdy wzywało ją poczucie słuszności, należna była dobrej cesarzowej”. Losy władczyni Smyrny z III wieku n.e., która rzuciła wyzwanie...
Odkrycie, jakiego na początku 1925 roku dokonał zespół kierowany przez George’a Reisnera zelektryzowało świat. Zaraz obok sławnej piramidy Cheopsa w Gizie, zresztą zupełnym przypadkiem, odkryto szyb prowadzący do zapomnianej komory umieszczonej 30...
Około 500 roku p.n.e. niewiele jeszcze zapowiadało przyszłą potęgę starożytnego Rzymu. Miasto, w którym, jeśli wierzyć tradycji, dopiero co zaprowadzono rządy republikańskie, kontrolowało ledwie skrawek środkowej części Italii. Silnych i...
Przewodniki, literatura popularnonaukowa oraz filmy dokumentalne utrwaliły przekonanie, że największa piramida starożytnego Egiptu, wzniesiona na polecenie faraona Chufu (Cheopsa), została zbudowana z około 2,5 miliona bloków skalnych, które...
Początki państwa rzymskiego fascynują i wzbudzają liczne polemiki. Tak było już w czasach starożytnych i tak jest również dziś. Już w przekazach starożytnych autorów występują poważne różnice co do daty założenia Rzymu. Wahają się one od 848 do 728...
Wzniesiony w drugiej połowie V wieku p.n.e. Parteon stanowił symbol potęgi i bogactwa starożytnych Aten. Górująca nad centrum miasta świątynia bogini Ateny była jedną z najpiękniejszych budowli antycznej Hellady. O tym, jak wyglądała w okresie...
Wewnątrz największej piramidy w Gizie nie odnaleziono tego, na co liczyli egiptolodzy. Nie udało się odkryć ani mumii faraona, ani wspaniałych skarbów ze złota lub innych cennych materiałów. Monumentalna konstrukcja okazała się w większości pusta...
Mniej więcej w VIII wieku p.n.e. wśród ludów Italii na czoło wybili się Etruskowie, zamieszkujący terytorium Etrurii właściwej. Stopniowo podporządkowali sobie oni znaczną część półwyspu, łącznie z ziemiami, które później miały się stać kolebką...
Sposób, w jaki zbudowano największe piramidy starożytnego Egiptu wciąż rodzi pytania. Zdaniem archeologów najwyższe konstrukcje antycznego świata wymagały gigantycznych ramp i pomysłowych drewnianych żurawi. Ale są też badacze, którzy uważają, że...
W starożytnych miastach na mieszkańców czyhały różne zagrożenia, z utratą życia włącznie. Niebezpieczeństwo czaiło się dosłownie wszędzie. W szczególności dotyczyło to Wiecznego Miasta, największej i najlepiej opisanej metropolii antycznego świata.
Nie wszystkie zagadki największej piramidy wzniesionej w Gizie wiążą się z czasami jej budowy. Najwspanialsza konstrukcja epoki starożytnej przez tysiące lat była podziwiania, ale też niszczona i wykorzystywana do nowych celów. Niewiele osób...
Wcześni Słowianie nie pozostawili żadnych źródeł pisanych na temat swoich pierwotnych wierzeń i obyczajów. Strzępy ich kultury umysłowej są znane tylko z tekstów obcych – zdawkowych i często zmanipulowanych. W XIX wieku pojawił się jednak pomysł, by...
Podstawowa formacja zbrojna starożytnej Grecji na dobre wpisała się dzieje antyku. To dzięki mistrzowskiemu wykorzystaniu szeregów hoplitów Aleksander Wielki podbił kraje wschodu. Wcześniej zaś falanga pozwoliła odeprzeć perskich najeźdźców. Grecki...
W chińskiej historii okres między 453 a 221 rokiem p.n.e. jest nazywany epoką walczących królestw. W trakcie krwawych wojen, które ostatecznie doprowadziły do zjednoczenia Państwa Środka na polach bitew ścierały się gigantyczne armie. Potrafiły one...
W największych miastach starożytnego Rzymu żyły setki tysięcy a nawet miliony mieszkańców. Takie masy ludzi produkowały ogromne ilości śmieci oraz nieczystości, których usuwanie stanowiło wielkie wyzwanie. O tym jak sobie z tym radzono 2000 lat temu...
W 1878 roku szkocki inżynier i egiptolog Waynman Dixon dokonał przełomowego odkrycia wewnątrz Wielkiej Piramidy w Gizie. W tak zwanej komorze królowej zlokalizował wcześniej nieznany szyb wentylacyjny. Otworzył go. Wewnątrz nie było zaś pusto.
Żadne źródło z czasów starożytnych nie wymienia nazwy Słowian. Samo istnienie takiego ludu przed upadkiem cesarstwa rzymskiego jest tematem niekończących się dyskusji. Oto jeden z wątków debaty, o którym bardzo rzadko się wspomina. I który rzuca...
Filip II Macedoński (zm. 336 p.n.e.) uczynił ze swojego kraju potęgę w regionie, zjednoczył go, umocnił i podporządkował sobie innych Greków. Jego syn Aleksander Wielki (zm. 323 p.n.e.) nie tylko utrwalił kontrolę nad Helladą, ale wyruszył na...
W Egipcie odnaleziono jak dotąd około 100 piramid lub miejsc ich budowy. O wielu niemal się nie pisze, albo informacje na ich temat są szczątkowe. Fascynujący przykład stanowi nigdy nie dokończona piramida w Zawijet el-Arjan. Dzisiaj nie da się...
Koloseum to jeden z symboli starożytnego Rzymu. Budowa amfiteatru Flawiuszów – jak nazywano gmach w czasach jego świetności – rozpoczęła się w 70 lub 72 roku n.e. na polecenie cesarza Wespazjana. Imponująca budowla została oddana do...
Aleksander Wielki traktował poddające się perskie miasta z wyrozumiałością. Powstrzymywał grabieże, trzymał swoich hoplitów w ryzach. Kiedy jednak w styczniu 330 roku p.n.e. dotarł wreszcie do stolicy imperium Persepolis, będącej w istocie wielkim...
Pierwsza egipska piramida w historii pod wieloma względami imponuje nawet bardziej niż sławne konstrukcje z późniejszego okresu. Tak zwana piramida schodkowa Dżosera powstała około 2650 roku p.n.e., stulecie przed wielką piramidą Cheopsa w Gizie...
Ustrój Sparty był ewenementem na tle całej starożytnej Grecji. Jego wyjątkowość wynikała z procesów, które doprowadziły do powstania najbardziej zmilitaryzowanego państwa-miasta antycznej Hellady. O tym, jak wyglądały jego początki pisze Thomas R...
W wielkiej piramidzie w Gizie – najbardziej imponującej budowli w starożytnym Egipcie i największej konstrukcji wzniesionej ręką człowieka aż do XIV wieku n.e. – zlokalizowano komorę grobową faraona Cheopsa (Chufu). Nie udało się natomiast odnaleźć...
Chryzyp z Soloi, żyjący w III wieku p.n.e., jest zaliczany do grona najważniejszych stoików. To właśnie ten uczony, związany ze starożytnymi Atenami, ujął koncepcję tłumienia emocji w spójny system filozoficzny. Miał jednak pożegnać się ze światem w...
