Starożytność

Gladiatorzy zapewniali rozrywkę mieszkańcom starożytnego Rzymu przez setki lat. Każdy z nich przechodził wielomiesięczne szkolenie, aby móc uczestniczyć w widowiskach gromadzących jednocześnie nawet po kilkadziesiąt tysięcy widzów. Poza wymagającym...

Dan Carlin, szalenie popularny amerykański popularyzator historii, nie ma wątpliwości, że legiony starożytnego cesarstwa rzymskiego byłyby w stanie pokonać dowolną inną armię regionu, aż do czasów wynalezienia prochu. A w każdym razie – legiony z...

Wielu badaczy wyraża przekonanie, że piramida Cheopsa – a więc największa z piramid wzniesionych w Gizie – musiała być pierwotnie wypełniona przedmiotami wotywnymi, z jakimi faraon zamierzał wybrać się w swoją ostatnią podróż. Jeśli nawet tak było...

Jak podaje Plutarch, w chwili objęcia władzy przez Aleksandra Wielkiego „Macedonią targały wielkie zawiści, zapiekła nienawiść i zagrożenia ze wszystkich stron”, ale w 336 roku p.n.e. nowy król błyskawicznie sobie poradził z wszystkimi bezpośrednimi...

Starożytne Cesarstwo Rzymskie słabło nie przez lata, lecz stulecia. Wiele czynników, które w V wieku doprowadziły do upadku zachodniej części państwa, było widocznych już dwieście lat wcześniej. Tak zwany kryzys III wieku był pierwszym naprawdę...

Zaprawa, gruz i piach między blokami majestatycznej piramidy Cheopsa? Nie jest to zgodne z popularną wizją megalitycznych, wykonanych bardzo precyzyjnie bloków dopasowanych tak blisko do siebie, że nawet niepotrzebujących żadnego spoiwa. Ta...

W 66 roku n.e. mieszkańcy Judei, która od dziesięcioleci była prowincją starożytnego Rzymu, wzniecili powstanie przeciwko metropolii. Buntownicy początkowo odnosili sukcesy, stopniowo jednak legiony zdołały przełamać ich opór. Wreszcie w maju 70...

Według rzymskich źródeł armia Attyli, która w 451 roku najechała zachodnie cesarstwo rzymskie liczyła pół miliona ludzi. Wiadomość ta jest niewątpliwie znacznie przesadzona, ale doskonale pokazuje jaki strach budzili stepowi jeźdźcy oraz ich...

Latem 480 roku p.n.e. los starożytnej Grecji wydawał się przesądzony. Potężna perska armia zalała półwysep i bez jednej bitwy zajęła połowę kontynentalnej Grecji. Następnie siły króla królów bez większego trudu przełamały opór stawiony pod...

Wojsko, jakim starożytny Rzym dysponował w najwcześniejszym okresie – za rządów królów i w początkowych latach republiki – niemal w niczym nie przypominało sławnych legionów z czasów Cezara i Oktawiana Augusta. Nie używano jeszcze taktyki i...

Do niedawna wydawało się, że wewnętrzne rozplanowanie piramidy Cheopsa w Gizie jest już w pełni znane. Pomiary prowadzone z wykorzystaniem właściwości mionów, a więc nietrwałych cząstek powstających w atmosferze pod wpływem promieniowania...

Nie znamy niemal żadnych imion mieszkańców Pompejów, dlatego archeolodzy nadali odkrywanym tam budynkom z czasów starożytnego Rzymu nazwy odwołujące się do malowideł i przedmiotów. Stąd wzięły się określenia takie, jak chociażby Dom Tragicznego...

Na początku IV wieku n.e. cesarz Dioklecjan uznał on, że Cesarstwo Rzymskie jest zbyt wielkie, by zarządzać nim i bronić go z jednego centrum. Dlatego podzielił władzę w cesarstwie, by utrzymać je w całości. W błyskotliwym pomyśle rozdzielił...

Wiosną 53 roku p.n.e. upadł system, który zapewniał Republice Rzymskiej chwiejną, ale jednak równowagę polityczną. Triumwirat, a więc „superrząd” sprawowany przez trzech najpotężniejszych Rzymian, przestał istnieć po tym, jak jeden jego członków...

Wśród badaczy nie ma zgody co do tego kiedy do wielkiej piramidy w Gizie po raz pierwszy wdarli się intruzi. Wielu ekspertów przychyla się do wersji zgodnie z którą monumentalna konstrukcja została naruszona już w czasach starożytnych. Otwór, którym...

Starożytne cesarstwo rzymskie narzucało podbijanym prowincjom nie tylko system władzy, ale też całą swą kulturę: od języka i alfabetu, przez styl architektury, po zasady higieny czy codzienne rozrywki. Władcy antycznej Persji, w zachodniej tradycji...

Budowę piramidy Cheopsa (Chufu), a więc największej z piramid wzniesionych w Gizie, prowadzono z wykorzystaniem niezwykle pomysłowych rozwiązań. Wymagała ona jednak nie tylko inżynieryjnej doskonałości, ale też ogromnego nakładu ludzkiej pracy...

Mity starożytnych Greków i Rzymian należą do fundamentów europejskiej kultury. Nadal uczymy się o nich w szkołach, a ich elementy na trwałe przeniknęły do języka. Obecnie jednak nikt nie uważa, że historie opisane w mitologii były prawdą. Jak jednak...

Rachuba czasu i opracowywanie kalendarzy nastręczały wielu kłopotów wszystkim starożytnym cywilizacjom. Każda bowiem z podstawowych, naturalnych niejako jednostek, takich jak doba, miesiąc księżycowy i rok słoneczny, w przeliczeniu na inne jednostki...

Współcześni turyści odwiedzający Kair oraz Gizę mogą oglądać piramidę Cheopsa zarówno z zewnątrz, jak i od środka. Surowo zabronione jest natomiast wspinanie się na jej pochyłe ściany. Chodzi z jednej strony o względy bezpieczeństwa, z drugiej – o...

Po tym, jak w 67 roku p.n.e. zmarła królowa Judei Aleksandra Salome jej synowie Hirkan II i Arystobul II rozpoczęli walkę o władzę. Po trzech latach zmagań obaj pretendenci do tronu poprosili o pomoc rzymskiego wodza Gnejusza Pompejusza. Nie...

Bitwa pod Termopilami została zapamiętana jako jeden z najważniejszych momentów w historii Sparty oraz całej starożytnej Grecji. Profesor Lloyd Llewellyn-Jones nie ma jednak wątpliwości, że obraz tego starcia powielany w europejskich szkołach to...

Budowa piramidy Cheopsa (Chufu) była przedsięwzięciem na gigantyczną skalę. Do jej wzniesienia potrzebne były ogromne ilości kamienia oraz tysiące robotników, którzy pracowali w pocie czoła przez blisko 30 lat. Pisząc o Wielkiej Piramidzie zwykle...

W połowie I wieku p.n.e. Galowie byli dla starożytnych Rzymian doskonale znanym sąsiadem i przeciwnikiem. Ich obecność na rubieżach Republiki nie budziła już, jak we wcześniejszych stuleciach, otwartej trwogi. Kiedy więc Juliusz Cezar zasiadł do...

W 221 roku p.n.e. dobiegła końca epoka Siedmiu Walczących Królestw – ponad 200-letni okres konfliktów między państwami z obszaru dzisiejszych Chin. Zwycięzcą okazał się król Qin imieniem Zheng. Po podbiciu kraju Czu przybrał on nowy tytuł i ogłosił...

Starożytna Persja to wyjątkowy przypadek spośród wszystkich mocarstw epoki antyku. Z pozoru należy do najlepiej znanych państw regionu śródziemnomorskiego. Jej najważniejsi władcy, jak Cyrus i Dariusz Wielki, są wymieniani przez każdy szkolny...

Budowa piramidy Cheopsa (Chufu) była przedsięwzięciem na ogromną skalę. Wzniesienie starożytnego cudu świata zajęło blisko trzydzieści lat i wymagało zatrudnienia tysięcy robotników. Egiptolodzy przez dziesięciolecia zastanawiali się w jakich...

Żyjący w V wieku p.n.e. Tukidydes był jednym z najważniejszych historyków starożytności. Dzieło jego życia stanowiła Wojna peloponeska opisująca przebieg najbardziej niszczycielskiego konfliktu w dziejach antycznej Grecji, w trakcie którego zginął...