„My chcieliśmy tylko zestrzelić samoloty, natomiast Polacy chcieli też zabić ich załogę” – wspominał pewien brytyjski pilot. „To prawda” – komentuje Sławomir Koper w książce Skrzydlata ferajna. – „Nasi...
Jak wyglądały odwiedziny w niemieckim obozie koncentracyjnym dla dzieci? „Matki odchodziły załamane”
Jednym z wielu paradoksów obozu koncentracyjnego Kinder-KL Litzmannstadt – dziecięcego Auschwitz, działającego w Łodzi – było to, że osadzonych w nim malców można było odwiedzić. Matki, którym udawało się dotrzeć do tego strasznego...
Z katastrofą liberatora, w której 4 lipca 1943 roku zginął generał Władysław Sikorski do dzisiaj wiąże się cała litania pytań. Co naprawdę stało się podczas startu samolotu z lotniska na Gibraltarze? Czy w trakcie przeprowadzonej w 2008 roku...
Termin przedmoście rumuńskie nierozerwalnie wiąże się z ostatnim etapem kampanii wrześniowej 1939 roku. Ale właściwie czym ono było? Jaki obszar miało obejmować i czy dla dowództwa Wojska Polskiego naprawdę posiadało aż tak kluczowe znaczenie, jak...
By zdobyć pieniądze potrzebne do walki z okupantem, członkowie Żydowskiej Organizacji Bojowej sięgali po „metody chicagowskiej mafii”. Ci, którzy przeżyli wojnę otwarcie, bez ogródek o nich wspominali.
Trwająca od 15 do 17 września 1939 roku bitwa pod Zboiskami była ostatnim triumfem 10 Brygady Kawalerii pułkownika Stanisława Maczka w trakcie kampanii wrześniowej. Okupione ciężkimi stratami zwycięstwo zostało jednak zmarnowane przez dowódcę obrony...
Sabina Nawara (wtedy jeszcze Leska) trafiła do Auschwitz-Birkenau na początku czerwca 1943 roku. Była jedną z ponad 130 000 więźniarek zarejestrowanych w trakcie istnienia obozu. Po latach wspominała koszmar, jaki czekał na kobiety w stworzonym...
Gdy tylko Polska zniknęła z mapy Europy, zaczęto snuć wizje jej odbudowy w o wiele większych, iście mocarstwowych granicach. Już jesienią 1939 roku poważnie mówiono o stworzeniu federacji narodów środkowej Europy. I równie poważnie: o tym, że dotąd...
W 1940 roku byli dla Brytyjczyków bohaterami. W 1945 okazali się niepotrzebni i niewygodni. Jakie były powojenne losy Witolda Urbanowicza, Stanisława Skalskiego, Bohdana Arcta i innych bohaterów walk lotniczych na froncie zachodnim?
Niemcy dostarczający uzbrojenie jednostkom Armii Krajowej. Współpraca wywiadowcza oraz wspólne akcje przeciwko sowieckiej partyzantce. Właśnie tak pod koniec wojny na Wileńszczyźnie i Nowogródczyźnie wyglądała codzienność części oddziałów polskiego...
Połowa września 1939 roku. Francuska ciężka artyleria kruszy potężną nawałą ogniową niewykończone jeszcze bunkry niemieckiego Wału Zachodniego. W powstałe wyłomy wlewają się fale francuskiej piechoty i czołgów. Niemcy są bezradni. Na zachodniej...
Z tą zbrodnią nie da się porównać żadnej innej. W 1942 roku w Łodzi przy ulicy Przemysłowej Niemcy stworzyli obóz koncentracyjny przeznaczony ściśle dla dzieci. Zsyłano tam i maltretowano już kilkumiesięczne niemowlęta. Z jakich przyczyn najmłodsi...
Bitwa pod Jaworowem była jednym z nielicznych polskich zwycięstw w trakcie kampanii wrześniowej. Przebijające się w kierunku Lwowa dywizje armii „Małopolska” w nocy z 15 na 16 września zaatakowały stojące na ich drodze pułk SS „Germania”...
Te słowa zna każdy. Są powtarzane bez kontekstu, na wyrywki, a często też… na wyrost. Nad Wisłą panuje przekonanie, że hołd złożony uczestnikom bitwy o Anglię był skierowany także (lub nawet przede wszystkim) do Polaków. Ale kogo naprawdę miał na...
Polskim pilotom w trakcie bitwy o Anglię oficjalnie zaliczono aż 203 zestrzelone samolotów Luftwaffe. Do tego dochodziło 35 prawdopodobnych strąceń oraz 36 uszkodzeń. Pierwszym pilotem znad Wisły, który posłał na ziemię maszynę wroga był...
Polski mistrz boksu trafił do Auschwitz. Po tym, co zrobił na ringu esesmani zakazali wszelkich walk
Antoni Czortek w latach 30. XX wieku był jedną z największych gwiazd polskiego boksu. Karierę trzykrotnego mistrza kraju oraz wicemistrza Europy przerwał wybuch II wojny światowej. Kiedy w sierpniu 1943 roku Czortek trafił do Auschwitz-Birkenau...
We współczesnym rozumowaniu konfliktu zbrojnego przyzwyczailiśmy się do strat wśród ludności cywilnej i zmasowanych bombardowań, ale Blitz z lat 1940–1941 – czyli zmasowane bombardowanie Wielkiej Brytanii, a zwłaszcza Londynu przez Luftwaffe – był...
Jeszcze dobrze nie opadł kurz na wrześniowych pobojowiskach, a Władysław Studnicki zaczął snuć plany utworzenia Polnische Wehrmacht. Czołowy orędownik sojuszu z III Rzeszą przekonywał okupanta, że polscy żołnierze będą niezbędni w nieuchronnej...
„Łoś” był przed wojną najlepszym bombowcem świata, a nasi lotnicy byli tak doskonale wyszkoleni, że nawet na drzwiach od stodoły potrafili polecieć. Tak brzmi najkrótsza obiegowa opinia o lotnictwie II Rzeczypospolitej. Niewiele ma ona...
Polacy z Dywizjonu 303 długo musieli czekać na swój debiut w bitwie o Anglię. Gdy wreszcie weszli do walki od razu pokazali na co ich stać. Wyspiarze byli pod ogromnym wrażeniem talentu oraz morderczej skuteczności pilotów znad Wisły.
10 maja 1941 roku zastępca Führera Rudolf Hess w pojedynkę, w tajemnicy opuścił Trzecią Rzeszę i wylądował na polu pod Glasgow. Liczył że trafi przed oblicze brytyjskiego króla i wynegocjuje warunki pokoju. W pierwszej kolejności został jednak...
W Auschwitz-Birkenau Niemcy mordowali nie tylko więźniów samego obozu. Rozstrzeliwano tam również Polaków skazanych przez gestapowski Sąd Doraźny w Katowicach. Wstrząsający opis jeden z takich egzekucji pozostawił Pery Broad – esesman służący w...
W opinii najlepszych specjalistów w temacie, normą jest, że liczba zestrzeleń zaliczonych pilotom nawet dwukrotnie przekracza liczbę strat odnotowanych w dokumentach strony przeciwnej. Nie znaczy to jednak wcale, że uczestnicy bitwy o Anglię z 1940...
W przededniu wybuchu II wojny światowej Władysław Sikorski znajdował się na bocznym torze politycznej kariery. Jak to możliwe, że zaledwie kilka tygodni później został Naczelnym Wodzem oraz premierem emigracyjnego rządu?
To był wyczyn bez precedensu. Służący w 501 Dywizjonie RAF Antoni Głowacki 24 sierpnia 1940 roku zestrzelił aż pięć niemieckich maszyn. Został dzięki temu pierwszym „asem jednego dnia” w trakcie bitwy o Anglię.
Kindertransporty uratowały życie 10 tysiącom małych uchodźców. W Wielkiej Brytanii żydowskie dzieci miały dostać szansę na nowe życie. Wiele z nich srodze się jednak zawiodło. Zmuszano je do pracy ponad siły, więziono, wykorzystywano seksualnie.
W trakcie rzezi wołyńskiej ukraińscy nacjonaliści zamordowali dziesiątki tysięcy Polaków. Zdaniem Władysława Studnickiego skalę tragedii można było znacznie ograniczyć. Orędownik współpracy z III Rzeszą twierdził, że Niemcy byli gotowi uzbroić...
Pochodzący z Salonik Salamo Arouch trafił do Auschwitz-Birkenau w maju 1943 roku. Przed wojną trenował boks. Zdobył nawet mistrzostwo Grecji oraz Bałkanów. W niemieckiej fabryce śmierci też miał walczyć w ringu. Stawką było jego życie.
W trakcie Bitwy o Anglię Marian Duryasz śmiał się z angielskich kolegów, gdy słyszał, że ci nie biorą udziału w misjach bojowych z powodu zwykłego kataru. Kilka miesięcy później przekonał się na własnej skórze, że to oni mieli rację. Lekceważenie...
Uratowała tysiące dzieci przed wywózką do Auschwitz. Historia zupełnie zapomniała o jej bohaterstwie
Geertruuida Wijsmuller-Meijer ocaliła od Holokaustu i wywózki do Auschwitz ogromną rzeszę maluchów, a mimo to w wielkiej historii zabrakło dla niej miejsca. Kim była „ciocia Trusia”, jedna z głównych organizatorek Kindertransportów?
