Dla średniowiecznych krakowian prawdziwość legendy o smoku wawelskim nie była tematem dyskusji. Wierzono, że taka bestia faktycznie istniała i że w zamierzchłych czasach prześladowała króla Kraka oraz jego poddanych. Za najlepszy dowód uznawano samo...
W 859 roku na Morze Śródziemne wpłynęła potężna flota wikińskich okrętów. Miała liczyć aż 62 jednostki, zapełnione setkami wojowników. Łupieżcy z północy zostali odparci przez wojska muzułmańskie w Iberii i zmuszeni do odwrotu przez Franków nad...
W XVII wieku, na skutek serii niszczycielskich wojen i załamania rynku międzynarodowego, eksport zboża przestał przynosić oczekiwane dochody. Zachłanni polscy szlachcice zaczęli szukać nowego źródła zysku. W setkach folwarków uruchomiono gorzelnie...
Groby królewskie na Wawelu kojarzą się nierozerwalnie z podziemnymi kryptami, stanowiącymi dzisiaj jedną z głównych atrakcji katedry. Aż do schyłku średniowiecza zwłoki monarchów i ich małżonek składano jednak nie w ukrytych pomieszczeniach, lecz...
Chłop szesnastowieczny, żyjący w czasach najlepszej koniunktury na zboże i stabilnego klimatu, zwykle miał pewną swobodę w sprawach majątkowych. Ciążyła już na nim pańszczyzna, ale uważał się za właściciela swojego domu i inwentarza, zwykle mógł...
Konstytucja marcowa z 1921 roku nie mówiła nic o roli małżonki głowy państwa, nie było to również tematem żadnej publicznej debaty. Pierwszego prezydenta, nieszczęsnego Gabriela Narutowicza, który rychło zginął w zamachu, wybrano na urząd, mimo że...
Izabela Czartoryska przeszła do historii jako jedna z najbardziej wpływowych i kontrowersyjnych Polek przełomu XVIII i XIX stulecia. Była wziętą polityczką, zagorzałą kolekcjonerką, najpierw kochanką, a potem przeciwniczką króla Stanisława Augusta...
Mało która z władczyń średniowiecznej Polski miała równie trudne życie, co Anna Cylejska. Druga żona Władysława Jagiełły nigdy nie zjednała sobie sympatii króla. Mąż poniżał ją, oskarżał o zdradę, krępował jej ruchy. Mimo to Anna nie wyrzekła się...
Dla specjalistów jest sprawą oczywistą, że rozbiory Rzeczpospolitej były w decydującym stopniu wypadkową kryzysu XVII wieku. Polska gospodarka, w przeszło 90 procentach oparta na rolnictwie, na dobra sprawę nigdy nie podniosła się z upadku po serii...
Władysław Jagiełło prywatnie nie znosił Wawelu. Jak ognia unikał wizyt w głównej rezydencji królestwa. Zwykle przyjeżdżał do Krakowa tylko dwa razy do roku i opuszczał miasto po kilku lub kilkunastu dniach. Czasem nie pojawiał się tam w ogóle. Mimo...
Anna Cylejska była królową niechcianą i niekochaną przez męża. Władysław Jagiełło, który stanął na ślubnym kobiercu wbrew własnej woli, nie liczył się z jej zdaniem, wielokrotnie ją poniżał i unikał jej towarzystwa. Oczekiwał od połowicy tylko...
Właściciele folwarków uważali przemoc za konieczne i w pełni racjonalne narzędzie nadzoru. Polscy ziemianie z XVI, XVII czy XVIII wieku wierzyli, że należy karać tak brutalnie i często, by budzić w chłopach stałą trwogę, wyrabiać nawyk ślepego...
Rumuni obiecywali gościnę. Ledwie jednak przedstawiciele najwyższych polskich władz przekroczyli granicę, a cała serdeczność gospodarzy się rozwiała. Prezydent Ignacy Mościcki 17 września 1939 roku jeszcze sobie tego nie uświadamiał, ale jego...
Od XVII stulecia właściciele folwarków z pełnym rozmysłem zaczęli rozpijać własnych chłopów. Handel zbożem nie był już tak opłacalny, jak wcześniej, szlachcice woleli więc przerabiać zbiory na wódkę i przymusowo sprzedawać ją poddanym. W ciągu stu...
Szesnaste stulecie, nieprzypadkowo nazywane złotym wiekiem polskiej historii, także dla chłopów było okresem wyjątkowego dostatku. Typowi mieszkańcy polskich wiosek nie mogli oczywiście marzyć o zgromadzeniu większego majątku, ale przynajmniej nie...
Na przełomie XVII i XVIII stulecia Wawel nie był już dumnym domem królów, ale ruiną tak zaniedbaną, że władcy nie zatrzymywali się tam nawet podczas wizyt w Krakowie. Najgorsze miało jednak dopiero nadejść.
Anna Cylejska nie miała formalnego statusu swojej poprzedniczki, królowej Jadwigi. Nie cieszyła się też zaufaniem ani szacunkiem męża, Władysława Jagiełły. Monarcha traktował drugi związek małżeński, zawarty w roku 1402, jako przykrą konieczność...
W obrębie folwarku życie chłopa miało tylko taką wartość, jaką przypisał mu szlachcic. Poza prywatnymi „państwami”, latyfundiami też jednak obowiązywały reguły, zgodnie z którymi wieśniak był wart wielokrotnie mniej niż pan herbowy. W początkach...
Bryła rezydencji królewskiej na Wawelu dotrwała do naszych czasów w formie bardzo podobnej do tej, jaką oglądano w wiekach XVI i XVII. Z oryginalnego wyposażenia domu monarchów nie zachowało się jednak niemal nic. Meble, ozdobne stropy, dekoracje –...
Na wiele dekad przed tym, jak Piastowie zaczęli budować swoje państwo w Wielkopolsce, nad górną Wisłą zaczął powstawać inny organizm polityczny, z silnym rodem panującym, własną kulturą i rozwiniętą siecią handlową. Tak zwane państwo (czy też...
Reklama
Historyk, pisarz i publicysta, redaktor naczelny WielkiejHISTORII. Autor książek takich, jak Pańszczyzna. Prawdziwa historia polskiego niewolnictwa, Wawel. Biografia, Warcholstwo czy Cywilizacja Słowian. Jego najnowsza książka to Życie w chłopskiej chacie (2024). Strona autora: KamilJanicki.pl.
Historyk, specjalista od dziejów przedwojennej Polski. Współzałożyciel portalu WielkaHISTORIA.pl. Autor kilkuset artykułów popularnonaukowych. Współautor książek Przedwojenna Polska w liczbach, Okupowana Polska w liczbach oraz Wielka Księga Armii Krajowej.