„Nareszcie będziemy traktowani jak ludzie” – cieszyli się mieszkańcy okupowanych terenów wschodniej Polski. Niemieckie wojska, które sforsowały granicę 22 czerwca 1941 roku witano kwiatami, chlebem i solą, nawet flagami ze swastyką. Radość okazała...
Sowieci dołożyli wiele starań, by miejsce pochówku polskich oficerów zamordowanych na rozkaz Stalina wiosna 1940 roku nie zostało ujawnione. Mimo to trzy lata po zbrodni świat obiegła informacja o odkryciu masowych mogił. Jak do tego doszło?
Hasło „zbrodnia katyńska” do dziś wywołuje dreszcz przerażenia. Przeraża nie tylko liczba prawie 22 tys. Polaków – oficerów Wojska Polskiego, policjantów, więźniów politycznych – zamordowanych wiosną 1940 roku przez sowieckie NKWD strzałami w...
Stanowili
elitę polskiej armii w trakcie II wojny światowej. Ich umiejętności były
wynikiem bezlitosnego szkolenia. Niewielu było w stanie je przetrwać.
Najtwardsi, którym się to udało, stali się prawdziwymi maszynami do zabijania
Niemców.
W czasach niemieckiej okupacji trzeba było się nauczyć, by nie ufać nikomu i niczemu. Choć nie brakowało ludzi uczciwych i skłonnych do pomocy, zdarzali się też donosiciele, zdrajcy i prowokatorzy. Pytanie, jak nie dać się wrobić, niejednemu...
Wiosną 1940 roku na rozkaz Stalina siepacze z NKWD zamordowali niemal 22 000 polskich oficerów, policjantów, urzędników oraz innych „wrogów ludu”. Zabijano ich bez najmniejszych skrupułów. Oto relacje naocznych świadków kaźni więźniów obozów w...
W cerkwi słuchali, że żaden ślub z polską kobietą nie
jest wiążący. W domu – że ukraińska rasa wymaga „oczyszczenia”. Nawet drogą mordów dokonywanych na najbliższych członkach własnej rodziny.
Czy ci, którzy zostali zamknięci w getcie wiedzieli, na jakie narażeni są niebezpieczeństwo? A może mieli nadzieję na normalne życie? O tym, jakie wieści docierały od krewnych z warszawskiego getta, opowiada Jerzy Dynin.
Kiedy na froncie Niemcy odnosili największe triumfy, wBerlinie każdego dnia ginęli ludzie. Nocne zaciemnienia miast tworzyły wprost wymarzone okoliczności dla przestępców. Przez prawie rok korzystał z nich niesławny „morderca z S-Bahn”. Jeden z...
Były w historii przemowy, które popchnęły dzieje na nowe tory. Był też takie, które miały zostać wygłoszone dopiero w wypadku, gdyby znany świat legł w gruzach lub gdyby doszło do spektakularnej katastrofy. Tych trzech na szczęście nigdy nie...
Uczestnicy procederu różnią się w opiniach. Ich dzieci, znające prawdę o wydarzeniach, podobnie nie mają wspólnego zdania. Jedni mówią o biedzie, pchającej do szczególnych kroków. Nieliczni – o grzechu. Tylko w jednej sprawie wszyscy są zgodni. Na...
Nie licząc garstki niemieckich kryminalistów, to Polacy byli pierwszymi więźniami Auschwitz. Przez półtora roku obóz miał jasne zadanie: wspomagać plan eksterminacji polskiego narodu. Ilu Polaków zesłano do Auschwitz? Ile było polskich ofiar obozu?
Armia Czerwona niosła ze sobą „wyzwolenie”, które niewiele miało wspólnego z wolnością. W 1944 roku jeden bezwzględny okupant został wyparty przez drugiego, patrzącego na Polaków z podobną pogardą. Ale Jerzemu Dyninowi, młodemu polskiemu Żydowi...
Każda z wartości jest zatrważająca. Specjaliści ogromnie różnią się jednak w ocenach. Według jednych szacunków ocalałych z holocaustu było nawet kilkanaście razy więcej, niż w świetle innych. Które liczby uchodzą za najbardziej wiarygodne?
Zbilansowane żywienie załóg U-bootów było dla
dowództwa Kriegsmarine sprawą najwyższej wagi. Racje żywnościowe podwodników należały do najlepszych w całych niemieckich siłach zbrojnych. Jakie frykasy zapewniano marynarzom?
Podobno decyzja przyszła od samego Führera. Skrzętnie zaplanowany spisek odwołano. Został zastąpiony czystą prowizorką. Niespodziewanie na drodze do realizacji celu stanął polski oficer.
Nadano jej tytuł Reichsfrauenführerin – oficjalnej przywódczyni, Führerki wszystkich niemieckich kobiet. Miała propagować twierdzenia o męskiej wyższości i skłaniać obywatelki Rzeszy do pełnego podporządkowania mężom, ojcom oraz funkcjonariuszom...
W 1943 roku sytuacja pozostałych przy życiu Żydów z dnia na dzień stawała się coraz gorsza. Niemcy przeprowadzali proces likwidacji z przerażającą dokładnością. Co czuli ci, którzy musieli się temu przyglądać – zwłaszcza, jeśli sami ukrywali...
Mordechaj Gebirtig nie oskarżał Polaków, nie żądał zmiany postaw, nie rozliczał. Wyrażał za to ogromny ból. Swoje słowa spisał w lutym 1940 roku. Dwa lata później został rozstrzelany przez Niemców w krakowskim getcie.
Szanse dziecka, by przetrwać w obozie, były jeszcze mniejsze, niż szanse dorosłych więźniów. Większość malców z miejsca kierowano do komór gazowych. Nie mogli pracować, a zatem w oczach personelu stanowili jedynie „niepotrzebne obciążenie”. Czy...
Wspominał, że pierwsze lata wojny były dla niego niemalże beztroskie. Potem też mógł się poczuć… niczym najprawdziwszy hrabia. Wszystko dzięki jednej zadziwiająco prostej i nieprawdopodobnie skutecznej metodzie. Jak żydowska rodzina Dyninów...
„Czy pan oszalał? Hetman nigdy nie opuszcza swoich wojsk!” – mówiono na wieść o planowanej ucieczce Edwarda Śmigłego-Rydza z Polski. Powszechne było przekonanie, że Wódz Naczelny musi trwać z armią. Że kapitan nie opuszcza nawet tonącego okrętu. A...
Jest zimna lutowa noc 1941 roku. Nad okupowaną Polską pojawia się brytyjski samolot. Z jego pokładu skacze trzech spadochroniarzy. To pierwsi polscy cichociemni zrzuceni nad ojczyzną. Już od pierwszej minuty nic nie idzie po myśli żołnierzy. Co będą...
Stefka znalazła się w gronie dziewczynek, które pewnego poranka zapędzono do ambulatorium. Część z nich otrzymała zastrzyki. Innym, w tym Stefce, zrobiono drobne zadrapania, które posmarowano nieznaną substancją. Początkowo wydawało się, że nic im...
Niemal żadne inne wydarzeniem z historii II wojny światowej nie wzbudza w Polsce tylu emocji. Nawet po ośmiu dekadach obrona Westerplatte wciąż kryje tajemnice. Do niedawna jedną z nich była prawdziwa skala niesławnego ataku, przeprowadzonego przez...
Dla większości Polaków umarł już w nocy z 17 na 18 września 1939 roku – kiedy haniebnie przekroczył granicę rumuńską i porzucił własnych żołnierzy na pastwę Niemców. Pokaz tchórzostwa Naczelnego Wodza nie był jednak ostatnim rozdziałem jego historii...
Do obozu koncentracyjnego Ravensbrück wywieziono łącznie 132 000 kobiet. Aż 92 000 z nich (70% wszystkich więźniarek) nigdy go nie opuściło. Ginęły z głodu i były planowo mordowane przez bezwzględnych niemieckich oprawców. Ich horror...
Członkowie Waffen-SS stanowili potężną, prywatną armię Heinricha Himmlera. Początkowo mogli w niej służyć jedynie przedstawiciele narodów „germańskich”. Szybko jednak w szeregi tej z założenia elitarnej formacji zaczęto przyjmować niemal każdego...
Bogdan do Auschwitz trafił jako dwunastolatek, po klęsce powstania warszawskiego. Choć wojna kazała mu szybko wydorośleć, kiedy wysiadał z bydlęcego wagonu, mocno ściskał w dłoni otrzymane od ojca ołowiane żołnierzyki – była to chyba ostatnia...
Wyrok śmierci dla tych, którzy nie wspierają Państwa
Podziemnego. Dla donosicieli – tak samo. I dla każdego, kto nie przyznaje się do bycia Polakiem. Jakie jeszcze punkty zawierał Kodeks Moralności Obywatelskiej z 1941 roku?
Reklama
Historyk, pisarz i publicysta, redaktor naczelny WielkiejHISTORII. Autor książek takich, jak Pańszczyzna. Prawdziwa historia polskiego niewolnictwa, Wawel. Biografia, Warcholstwo czy Cywilizacja Słowian. Jego najnowsza książka to Życie w chłopskiej chacie (2024). Strona autora: KamilJanicki.pl.
Historyk, specjalista od dziejów przedwojennej Polski. Współzałożyciel portalu WielkaHISTORIA.pl. Autor kilkuset artykułów popularnonaukowych. Współautor książek Przedwojenna Polska w liczbach, Okupowana Polska w liczbach oraz Wielka Księga Armii Krajowej.