Auschwitz, otwarte w czerwcu 1940 roku, było początkowo obozem koncentracyjnym przeznaczonym głównie dla Polaków. Po kilkunastu miesiącach Niemcy przekształcili jednak kompleks w największą fabrykę śmierci w historii. Ilu nieszczęśników tam straciło...
Nie znamy dokładnie czasu, w którym Józef Stalin dowiedział się o polskim powstaniu w Warszawie. Ale odpowiednio interpretując wydawane przez stronę sowiecką rozkazy i działania Armii Czerwonej można wysnuć kilka hipotez.
3 maja 1945 roku doszło do jednej z najtragiczniejszych pomyłek II wojny światowej. Tego dnia samoloty RAF-u zaatakowały niemieckie statki cumujące na redzie portu w Kilonii. Brytyjczycy nie mieli pojęcia, że na pokładzie SS „Cap Arcona” i SS...
W dwudziestoleciu międzywojennym kryptolodzy zapracowali sobie na miano prawdziwych bohaterów Wojska Polskiego. To ich wysiłek walnie przyczynił się do zwycięstwa nad bolszewikami w 1920 roku oraz do uzyskania kluczowego atutu w konfrontacji z III...
„Od czasu do czasu wypuszczano nas na świeże powietrze i by pobrać wrzątek, ale normalnie dusiliśmy się w ciasnocie, gorącu i brudzie, pojawiły się pierwsze wszy” – wspominała po latach Ada Sikorska. Jej relacja jest tylko jedną z wielu...
Potyczka z niemieckimi czołgami, wspieranymi przez piechotę, była pierwszym poważnym sukcesem powstańców na Górnym Czerniakowie. Bój poprawił morale żołnierzy, pozwolił zdobyć broń i zaopatrzenie, zachęcił też rzesze cywilów do wsparcia dalszej...
Waffen-SS dopuściło się na froncie zachodnim szeregu zbrodni wojennych na alianckich jeńcach. Najgłośniejszą z nich była masakra dokonana 17 grudnia 1944 roku przez żołnierzy grupy bojowej Peiper. Niedaleko belgijskiego Malmedy zamordowali oni z...
W chwili wybuchu Powstania Warszawskiego Piotr Zbigniew Łubieński miał zaledwie 17 lat. Przez cały okres walk służył w batalionie „Karpaty” pułku „Baszta”. Kiedy powstanie upadło był jednym z 60 tysięcy mieszkańców stolicy, których Niemcy wywieźli...
4 czerwca 1944 roku grupa poszukiwawczo-uderzeniowa Task Group 21.12 opanowała niemiecki okręt podwodny U-505. Była to pierwsza jednostka wroga przejęta przez Amerykanów na pełnym morzu od blisko 130 lat. O tym, jakie niemieckie tajemnice udało się...
Droga Polaków deportowanych przez NKWD na Syberię była prawdziwą gehenną. W trakcie wielotygodniowej podróży głód, pragnienie oraz mróz zebrały potworne żniwo. W bydlęcych wagonach zmarły tysiące nieszczęśników. Nastoletni wówczas Edward Kurkowski...
Planując ofensywę w Ardenach Hitler łudził się, że zadawszy ciężkie straty Amerykanom i Anglikom zmusi przeciwnika do podpisania pokoju z III Rzeszą. To z kolei miało pozwolić na przerzucenie milionów żołnierzy na front wschodni. Mimo zaskoczenia...
Operacja Colossuss była jedną z pierwszych poważnych akcji specjalnych przeprowadzonych przez aliantów. Mimo że ostatecznie wszyscy brytyjscy komandosi i spadochroniarze dostali się do niewoli, i tak została uznana za sukces. Jak to możliwe?
W czasie II wojny światowej do Polen-Jugendverwahrlager der Sicherheitspolizei in Litzmannstadt, zwanego powszechnie obozem na Przemysłowej, Niemcy zesłali tysiące polskich dzieci. Miały one zwykle od ośmiu do szesnastu lat, ale trafiały się nawet...
Dwa miesiące walk, a następnie systematyczne niszczenie miasta przez Niemców sprawiły, że Warszawa stała się morzem wypalonych ruin. Zniszczone gmachy można było jednak odbudować; życia poległych i pomordowanych nie dało się przywrócić. Tak wyglądał...
Ranny Władysław Anders wpadł w ręce Sowietów 29 września 1939 roku. W niewoli przebywał przez blisko dwa lata. Jednak po podpisaniu układu Sikorski-Majski odzyskał w końcu wolność. O tym jak wyglądał dzień, który miał zmienić życie setek tysięcy...
Przywódca III Rzeszy uwielbiał podkreślać, że jest wielkim miłośnikiem zwierząt. Szczególną sympatią darzył owczarki niemieckie, których miał przez lata łącznie kilkanaście. Gdy jednak Armia Czerwona zbliżała się do jego bunkra, zbrodniarz...
Niemiecka ofensywa w Ardenach całkowicie zaskoczyła aliantów. Amerykańcy i brytyjscy generałowie byli pewni, że Wehrmacht nie jest zdolny do przeprowadzenia zakrojonego na szeroką skalę uderzenia. 16 grudnia 1944 roku okazało się jednak, że byli w...
„Leżącą biły pejczem, aż zemdlała. Wtedy rozkazały przynieść dwie konwie wody i wylać na Teresę. Zostawiły ją na mrozie”. Tak ostatnie chwile życia zaledwie 12-letniej Teresy Jakubowskiej wspominała po latach Emilia Mocek, była więźniarka Kinder-KL...
U-68 był prawdziwą legendą Kriegsmarine. Jego załoga należała do 10 najskuteczniejszych w całej U-Bootwaffe. Podobnie jednak, jak większość niemieckich okrętów podwodnych, również i on został ostatecznie zatopiony przez aliantów, stając się żelazną...
Dowódca Luftwaffe Hermann Göring był zapalonym myśliwym. Nazistowski zbrodniarz uwielbiał polować na grubego zwierza. Z czasem nie wystarczyło mu jednak strzelanie do jeleni czy dzików. Zamarzyło mu się polowanie na wymarłego setki lat wcześniej...
Amerykanie długo przygotowywali się do ataku na zajętą przez Japończyków wyspę Kiska. Nauczeni wcześniejszymi doświadczeniami spodziewali się twardego oporu ze strony przeciwnika. Gdy jednak 15 sierpnia 1943 roku doszło w końcu do desantu okazało...
Zadania stawiane oddziałom Commando wymagały od służących w nich żołnierzy wszechstronnego wyszkolenia. Pierwsi komandosi musieli radzić sobie nawet w najtrudniejszych warunkach. O tym, jak trenowali najbardziej elitarni alianccy żołnierze II wojny...
Kiedy 17 września 1939 roku Stanisław Ignacy Witkiewicz, lepiej znany jako Witkacy, dowiedział się sowieckiej agresji na Polskę nie wahał się ani chwili. Zdecydował, że odbierze sobie życie. Plan zrealizował już następnego dnia. Oto jak wyglądały...
„Nie byłem na to przygotowany. Na walkę – tak, na poległych – tak, na rannych – tak, ale nie na rzeźnię! Tych słabiutko uzbrojonych młodziaków – widziałem u nich tylko butelki z benzyną, może któryś miał jakiś pistolet, wróg zwyczajnie w świecie...
Armia Krajowa funkcjonuje dzisiaj w świadomości Polaków jako ogromna siła, skupiająca nawet setki tysięcy żołnierzy. Na początku wojny rolę podziemia niepodległościowego i perspektywy kraju postrzegano jednak zupełnie inaczej niż w roku 1944. Nie...
„Psy stacjonujące po zewnętrznej stronie obozów muszą być tresowane na wściekłe bestie, takie, jakimi są psy gończe w Afryce” – rozkazywał swoim podwładnym w 1943 roku Reichsführer-SS Heinrich Himmler. O tym, jak esesmani wykorzystywali czworonogi...
Szykanowanie Polaków na każdym kroku. Ponad sto tysięcy pomordowanych. Setki tysięcy wysiedlonych, aresztowanych oraz zesłanych do obozów koncentracyjnych. Tak wyglądał bilans niemieckiej okupacji Wielkopolski w latach 1939-1945. O zatrważającej...
Kinder-KL Litzmannstadt, funkcjonujący od końca 1942 roku, był jedynym obozem koncentracyjnym dla dzieci uruchomionym przez Niemców na terenach okupowanej Polski. Symbolem cierpienia małych więźniów przetrzymywanych w tym piekle na ziemi stał się...
„Nie miałam nic dla dziecka. Żadnej kaszki, kropli mleka. Przez dwa miesiące Marysia zjadła jedno jajko. Naszym pożywieniem były wytłoczyny z maku, pewna kobieta dała mi suche skórki od chleba. Cóż to był za skarb” – wspominała po latach Danuta...
Reklama
Historyk, pisarz i publicysta, redaktor naczelny WielkiejHISTORII. Autor książek takich, jak Pańszczyzna. Prawdziwa historia polskiego niewolnictwa, Wawel. Biografia, Warcholstwo czy Cywilizacja Słowian. Jego najnowsza książka to Życie w chłopskiej chacie (2024). Strona autora: KamilJanicki.pl.
Historyk, specjalista od dziejów przedwojennej Polski. Współzałożyciel portalu WielkaHISTORIA.pl. Autor kilkuset artykułów popularnonaukowych. Współautor książek Przedwojenna Polska w liczbach, Okupowana Polska w liczbach oraz Wielka Księga Armii Krajowej.
