Rozległe posiadłości ziemskie, setki tysięcy poddanych, a nawet prywatne wojsko często nie mniejsze niż armia Rzeczypospolitej. Najpotężniejsi magnaci z Kresów byli tak bogaci, że zyskali miano „królewiąt”. Wielkość ich majątków zapierała dech w...
Jakie było największe dziejowe osiągnięcie polskich chłopów? Co wnieśli oni w losy państwa i narodu? Wpływowy XIX-wieczny historyk Michał Bobrzyński nie miał wątpliwości. Wskazał konkretne zjawisko, o którym dzisiaj zapomina nawet wielu znawców...
Maria I Tudor zasiadała na tronie zaledwie pięć lat. Panowanie córki Henryka VIII zapisało się jednak w historii Anglii jako okres krwawych prześladowań religijnych. Królowa, która była zagorzałą katoliczką, chciała za wszelką cenę doprowadzić do...
Szarżujący w zwartym szyku husarze siali postrach w szeregach wroga przez blisko 200 lat. Poza doskonałym wyszkoleniem przewagę na polu bitwy zapewniała im cudowna broń. Dzięki niezwykle długim kopiom skrzydlaci jeźdźcy mogli przełamywać zwarte...
Na przełomie XVII i XVIII wieku państwo Hohenzollernów awansowało do ścisłej czołówki najpotężniejszych europejskich mocarstw. Nigdy by do tego nie doszło, gdyby władza nad Brandenburgią oraz Prusami nie została połączona w jednym ręku. Śmiertelnie...
W całej historii Polski trudno wskazać więcej niż garść równie kompromitujących i ponurych porażek. O tym, co nastąpiło pod Piławcami w dniach 20-23 września 1648 roku pisze się „bitwa”. Ale chyba jest to słowo na wyrost.
Wszechwładca królowa Bona nie znosiła żadnej konkurencji. Niechcianą synową poniżała, lżyła, a nawet próbowała zagłodzić. Z rozmysłem zamieniła egzystencję Elżbiety Habsburżanki w piekło.
Królowa Szkotów Maria Stuart przez trzydzieści lat zaciekle rywalizowała z jedną z najpotężniejszych kobiet w dziejach – Elżbietą Tudor. Ostatecznie, to córka Henryka VIII wyszła zwycięsko z konfrontacji, a jej przeciwniczka zapłaciła głową za...
Dla Zygmunta Starego Katarzyna Telniczanka była więcej niż konkubiną. Żyli wspólnie, darzyli się niewątpliwym uczuciem, mieli dzieci. Ten związek przetrwał wiele. Nie mógł jednak przetrwać królewskiej koronacji.
Każdy folwark szlachecki w nowożytnej Polsce był jakby państwem w państwie. Dziedzic miał pełną, nieograniczoną władzę nad swoimi chłopami. Był jedynym źródłem prawa. A dużo częściej bezprawia.
W micie Leonarda da Vinci poczesne miejsce zajmuje przekonanie, że włoski geniusz epoki renesansu był przeciwnikiem konfliktów zbrojnych, nawet pacyfistą. Powiedział przecież, że wojna to „brutalne szaleństwo”. Catherine Fletcher, autorka książki...
W grudniu 1575 roku polska szlachta, oburzona haniebną ucieczką Henryka Walezego z kraju, zdecydowała się ogłosić nowym „królem” ostatnią dziedziczkę wygasłej dynastii: Annę Jagiellonkę. Dynastka miała być gwarantką wyniku nowej elekcji: od...
Przez stulecia uczeni spierali się, jak dochodzi do poczęcia człowieka. W kolejnych wiekach wymyślano najróżniejsze teorie, czasem iście fantastyczne. Do prawdy udało się dojść jednak dopiero w drugiej połowie XIX wieku.
W 1585 roku ryscy mieszczanie zbuntowali się przeciwko królowi Stefanowi Batoremu. Konflikt narastał już od dłuższego czasu, ale bezpośredni powód wybuchu rebelii był zupełnie unikalny.
Zygmunt August nie zamierzał żenić się z Barbarą Radziwiłłówną: kobietą bez dynastycznego rodowodu, poddanką, a do tego wdową. Uległ dopiero, gdy krewniacy kobiety przyłapali ich nocą in flagranti. Od widma skandalu dla następcy tronu ważniejsza...
W XX wieku artyleria zyskała miano królowej pola bitwy. Zanim jednak do tego doszło musiała przejść bardzo długą drogę. O tym, jak wyglądała jej ewolucja od późnego średniowieczna aż po drugą połowę XIX wieku pisze Włodzimierz Kwaśniewicz w...
Nie zachował się żaden opis pierwszego zbliżenia Bony Sforzy i Zygmunta Starego. Goście ceremonii weselnej zorganizowanej w 1518 roku opisali jednak wszystko, co poprzedzało moment przypieczętowania związku króla i włoskiej arystokratki. Oto, jak...
Szabla nierozerwalnie wiąże się z historią polskiej wojskowości. W XVIII wieku nad Wisłą stworzono nawet specyficzną formę szermierki, która wywarła wielki wpływ na sposób walki tym orężem w wojsku polskim w czasach późniejszych. Historię szabli...
„Dysząca chęcią działania Kozaczyzna czekała jedynie na sygnał. Nie istniał w praktyce dobry sposób na jej rozbrojenie i zagnanie z powrotem w szeregi chłopstwa” – pisze o sytuacji na Ukrainie w latach 40. XVII wieku Sławomir Leśniewski. Bunt był...
Brytyjska Kompania Wschodnioindyjska, założona w roku 1600, przez ponad półtora wieku była prawdziwą chlubą Albionu. Korporacja przynosiła wręcz bajeczne zyski swoim udziałowcom oraz pomagała w utwierdzeniu globalnych wpływów imperium brytyjskiego...
Car Aleksy Michajłowicz dojrzał do myśli objęcia Ukrainy swoją władzą po bitwie pod Batohem. W starciu tym Kozacy Chmielnickiego nie tylko rozgromili Polaków, ale też dokonali rzezi na tysiącach jeńców. W 1652 roku wizja trwałej ugody między...
Upowszechnienie druku stworzyło nowe możliwości biznesowe, z których w latach 20. XVI wieku skorzystali dwaj byli pracownicy warsztatu sławnego malarza Rafaela. Z ich inicjatywy powstała książka tak kontrowersyjna, że Kościół dołożył starań, by...
12 lipca 1681 roku na lubelskim rynku odbyła się egzekucja Agnieszki Machówny. Kobieta była bohaterką jednego największych polskich skandali obyczajowych drugiej połowy XVII wieku. Oto jak trafiła pod katowski miecz.
Bitwa z Turkami stoczona 11 listopada 1673 roku pod Chocimiem była jednym z największych triumfów polskiego oręża. Dzięki zwycięstwu wojsk dowodzonych przez hetmana wielkiego koronnego Jana Sobieskiego udało się zmyć hańbę podpisanego rok wcześniej...
27 września 1605 roku oddziały szwedzkie, w sile niemal 11 000 ludzi, stanęły naprzeciw około 3400 Polaków. Niekoronowany król Karol IX Waza posiadał przewagę w kawalerii, piechocie oraz działach. I wierzył, że Kircholm, położony około 20 kilometrów...
W stoczonej 23 czerwca 1601 roku pod Kokenhausen bitwie Szwedzi mieli znaczną przewagę nad wojskami hetmana wielkiego litewskiego Krzysztofa Radziwiłła „Pioruna„. A jednak Skandynawowie ponieśli sromotą klęskę. Był to jeden z...
Podczas wielkiego głodu, który dotknął Bengal w 1770 roku zmarło około 1,2 miliona ludzi. Stanowiło to 1/5 mieszkańców prowincji, nad którą kontrolę od kilku lat sprawowała Brytyjska Kompania Wschodnioindyjska. Gdy ludzie masowo umierali z głodu i...
W chwili śmierci Piotr Wielki miał zaledwie 53 lata. Zanim 8 lutego 1725 roku car wyzionął ducha cierpiał potworne męki. Jęki i krzyki monarchy niosły się po całym Pałacu Zimowym. Co było przyczyną zgonu twórcy rosyjskiej potęgi?
Rzeczpospolita Obojga Narodów nigdy nie przyłączyła się do wyścigu europejskich potęg po zamorskie zdobycze. Co innego rządzone przez Jakuba Kettlera niewielkie Księstwo Kurlandii i Semigalii, którego ziemie dzisiaj wchodzą w skład Łotwy. Będący...
Wielu twierdzi, że husaria była najlepszą jazdą nowożytnej Europy, a nawet świata. Swoją skuteczność zawdzięczała doskonałemu wyszkoleniu oraz uzbrojeniu. Oto z jakiego oręża korzystali husarze w drugiej połowie XVII wieku.
