Kilka godzin przed zgonem, nie mogący już wykrztusić pełnego zdania Fryderyk Chopin nagryzmolił na kartce prośbę. Błagał zebranych przy jego łożu, aby po tym jak wyzionie ducha wycięto mu serce. Wbrew obiegowej opinii wcale nie chodziło tylko o to...
Ferdynandowi Grüningowi – jednemu z najgorszych seryjnych morderców II Rzeczpospolitej – udowodniono trzy zabójstwa dokonane na dzieciach, czwartą napaść niemal zakończoną śmiercią i gwałt na sześciolatce. Niemal na pewno miał na sumieniu...
Legiony Polskie formowane od lata 1914 roku, tworzono za zgodą dowództwa armii cesarsko-królewskiej. Nie były one jednak zwyczajną formacją habsburskiego wojska. Składały się z ochotników i były organizowane w znacznym stopniu na koszt Polaków...
Tworzone ku pokrzepieniu serc w dobie zaborów powieści Henryka Sienkiewicza do dzisiaj cieszą się wielką popularnością. Co jednak wiemy o pochodzeniu sławnego autora Trylogii? Czy w jego żyłach naprawdę płynęła tatarska krew?
Po klęsce insurekcji 1794 roku i przegranej bitwie pod Maciejowicami Tadeusz Kościuszko spędził trzy lata w rosyjskiej niewoli. Dla dumnego Polaka było to olbrzymim upokorzeniem. Do czego musiał się posunąć, aby on i jego żołnierze odzyskali wolność?
Żadna zaraza nie wprawiła podczas XIX wieku Europy tak bardzo w przerażenie jak cholera. Nie była ona przejściowym epidemicznym szokiem, lecz oddziałującym długofalowo zagrożeniem jakości życia w wielu częściach świata.
Śmierć Grigorija Rasputina w nocy z 29 na 30 grudnia 1916 roku obrosła wieloma mitami. Według relacji pozostawionych przez zamachowców, syberyjski mistyk okazał się niesamowicie trudny do zabicia. Przeżył próbę otrucia cyjankiem oraz dwukrotny...
Na przełomie 1914 i 1915 roku polscy żołnierze z II Brygady Legionów obsadzali kluczowy punkt zamykający drogę z Galicji Wschodniej ku Karpatom. Kontrola nad przełęczami górskimi mogła przesądzić o wyniku dalszych walk. Nic dziwnego, że w nocy z 23...
Stanisław Przybyszewski jest dziś bardziej znany z pełnego skandali życia i tragicznego wpływu na losy kobiet, które obdarzyły go uczuciem niż z napisanych utworów. Jego żona, pochodząca z Norwegii Dagny, poniosła tajemniczą śmierć. Do dziś nie...
Młody Witold Pilecki nie stawił się zawczasu przed komisją, nie złożył podań, nie wyzyskał oficjalnych kanałów… bo i takich nie było. Karierę wojskową rozpoczął w sposób, którego żaden regulamin nie przewidywał. I niewiele brakowało, a...
Umrzeć z głodu, czy wyzbyć się wszelkich granic? Taki wybór żadnym wyborem nie jest. Człowiek postawiony w sytuacji skrajnej zje wszystko, byle utrzymać się przy życiu. Co konkretnie?
Francuska prasa w połowie XIX wieku nazywała Jana Józefa Baranowskiego „ojcem wynalazczości kolejowej”. To właśnie jemu zawdzięczamy między innymi semafor czy używane do niedawna powszechnie kasowniki biletów. A to tylko dwa wynalazki z o wiele...
Ranny żołnierz Napoleona najpierw długo czekał na pobojowisku na pomoc. Potem mógł zostać ograbiony przez sanitariuszy. A gdy wreszcie dotarł do polowego szpitala, operowano go bez znieczulenia.
Dzisiaj trudno sobie wyobrazić żołnierzy czy policjantów, którzy stając do walki nie korzystają z kamizelek kuloodpornych. Skuteczne metody ochrony przed postrzałem z broni palnej mają jednak dopiero nieco ponad 100 lat. Do miana twórcy pierwszej...
W bitwie nad rzeką Berezyną w listopadzie 1812 roku Rosjanie mieli szansę zupełnego rozbicia Wielkiej Armii Napoleona. Cesarz po raz kolejny dowiódł swego dowódczego kunsztu. Zwycięstwo okazało się jednak bardzo drogo okupione.
Po śmierci Katarzyny II Wielkiej na rosyjskim tronie zasiadł jej syn Paweł I. Nienawidził on matki oraz jej dworzan. Nowy władca wielokrotnie publicznie upokarzał członków arystokracji, wprowadził też wiele reform uderzających w ich interesy...
Choć może się to wydawać zaskakujące, przyszły noblista, Władysław Reymont, z wykształcenia był krawcem, a w młodych latach imał się zaskakujących zajęć. Nic nie wskazywało na to, że zostanie jednym z najważniejszych pisarzy w dziejach polskiej...
19 lipca 1870 roku cesarz Francuzów Napoleon III wypowiedział wojnę Prusom. Był pewien łatwego zwycięstwa. I popełnił największy błąd swojego życia.
9 stycznia 1905 roku w Petersburgu tłumy robotników wzięły udział w pokojowej demonstracji. Protestujący nie zdawali sobie sprawy, że stojący na ich czele pop Gieorgij Gapon jest współpracownikiem carskiej tajnej policji. Siły rządowe urządziły...
„Historia światowego przemysłu naftowego zaczęła się w Galicji” – przypomina Tomasz Stańczyk na kartach książki Ostatnie lata polskich Kresów. We wschodniej Małopolsce to nie węgiel, ale ropa była czarnym złotem. I pozwalała zbijać bajeczne fortuny.
Upojony sukcesami Napoleon Bonaparte długo ignorował zapotrzebowanie na wojskową służbę medyczną. Tysiące żołnierzy umierały na pobojowiskach, a pomoc stale nadchodziła zbyt późno. W myśl regulaminów nie mogło być inaczej.
Abraham Lincoln był pierwszym prezydentem Stanów Zjednoczonych, który zginął w zamachu. To, że znalazł się człowiek chętny go zabić i że próba mordu została podjęta, nie powinno dziwić. Ale wprost nie mieści się w głowie, jak łatwo było odebrać...
Szable na sznurkach, rekruci, którzy nigdy nie dosiadali konia i oddział kawaleryjski… bez koni. Początki kawalerii w Legionach Polskich były najeżone trudnościami.
Na życie cara Aleksandra II Romanowa dokonano aż sześciu nieudanych zamachów. Szczęście odwróciło się od monarchy 13 marca 1881 roku. Zabójcą samodzierżawcy Rosji okazał się młody Polak, Ignacy Hryniewiecki. Śmierć Aleksandra przyniosła jednak...
21-22 maja 1809 roku pod Wiedniem doszło do wielkiej bitwy francusko-austriackiej. Obie strony były bliskie zwycięstwa, żadnej nie udało się wygrać. Ale to Austriacy okrzyknęli się pierwszymi pogromcami Napoleona.
W pewnym sensie to Polska była kolebką światowego przemysłu filmowego. A przynajmniej mogła nią być. W 1894 roku, niecały rok przed słynnymi braćmi Lumiére, wynalazcami kinematografu, własne urządzenie zaprezentował Kazimierz Prószyński.
Od czasów księcia Witolda Kiejstutowicza aż po lata międzywojnia zamieszkiwali zwłaszcza na Wileńszczyźnie. Byli ludem nielicznym, posiadającym unikalną religię, własny język i kulturę. Dzisiaj jest ich w Polsce mniej niż czterystu.
Erupcja wulkanu Tambora, do której doszło 10 kwietnia 1815 roku, była tak potężna, że słyszano ją w promieniu setek kilometrów. Wybuch kosztował życie blisko 120 tysięcy ludzi. Jego katastrofalne skutki odczuwano przez lata.
„Wasza godzina już wybiła, panowie, wszyscy śmierć poniesiecie” – zapowiedział Jakub Szela po ataku na jedną z siedzib szlacheckich. Nie kłamał. Podczas tak zwanej rabacji galicyjskiej z 1846 roku zabito ponad 2000 osób i spalono około 150 dworów.
„Żołnierze, jak wściekłe wilki, rzucili się ku nam z podniesionymi karabinami” – opowiadał po latach Józef Piłsudski o tym, co spotkało go 2 listopada 1887 roku w Irkucku. Skutki obrażeń, jakich wtedy doznał odczuwał aż do śmierci.
Reklama
Historyk, pisarz i publicysta, redaktor naczelny WielkiejHISTORII. Autor książek takich, jak Pańszczyzna. Prawdziwa historia polskiego niewolnictwa, Wawel. Biografia, Warcholstwo czy Cywilizacja Słowian. Jego najnowsza książka to Życie w chłopskiej chacie (2024). Strona autora: KamilJanicki.pl.
Historyk, specjalista od dziejów przedwojennej Polski. Współzałożyciel portalu WielkaHISTORIA.pl. Autor kilkuset artykułów popularnonaukowych. Współautor książek Przedwojenna Polska w liczbach, Okupowana Polska w liczbach oraz Wielka Księga Armii Krajowej.