Król Jan, nazywany po łacinie Presbyter Ioannes, a po angielsku Prester John, nigdy nie istniał. Mimo to odcisnął głębokie piętno na dziejach Europy. Opowieści o jego dokonaniach, bogactwie i wspaniałościach państwa, którym rządził, przez stulecia...
Sama idea elekcyjności tronu nie była polskim ewenementem. Królów wybierano w wielu krajach, także tron cesarski Rzeszy był oficjalnie elekcyjny. Rzeczpospolita stała się jednak jedynym dużym, znaczącym krajem, w którym ideę doprowadzono do...
Typowy polski gospodarz z drugiej połowy XVI wieku był w stanie utrzymać rodzinę, a nawet odłożyć pewne oszczędności na czarną godzinę. Sto lat później podobny kmieć przymierał już jednak głodem i był w pełni zdany na łaskę swego szlacheckiego pana...
Sławna kolekcja arrasów, stworzona z inicjatywy Zygmunta Augusta w połowie XVI stulecia, nie była pierwszym takim przedsięwzięciem na Wawelu. Już pokolenie wcześniej zrealizowano podobny projekt, na spektakularną skalę. Po tamtym zbiorze...
Już za panowania Mieszka I gród wawelski musiał posiadać przynajmniej namiastkę pałacu książęcego. Z kolei za życia Bolesława Chrobrego (zm. 1025) i Mieszka II (zm. 1034), konieczna była rezydencja z prawdziwego zdarzenia. Obaj władcy przez wiele...
„Biada nam na te nasze pany. Prawie nas łupią jak barany” – uskarżał się anonimowy XVII-wieczny autor, być może kmieć, a na pewno ktoś dobrze znający treść rozmów prowadzonych w polskich karczmach ściszonym głosem. Inny pisał: „Jak tylko mogą, lud...
Łatwo wskazać najbardziej wpływową władczynię w dziejach Polski. Bez wątpienia była nią Bona Sforza. Po niej już tylko jednak kobieta mogła choćby marzyć o podobnej władzy i możliwościach: Ludwika Maria Gonzaga (zm. 1667). Poślubiła dwóch królów z...
Najstarsza znana wersja legendy o smoku wawelskim została spisana na początku XII wieku przez biskupa Krakowa i pierwszego rodzimego, polskiego kronikarza Wincentego Kadłubka. Od dawna szukano szukano jej inspiracji. Nie tylko literackich, ale też...
Królowa Bona, niepewna, jakie warunki zastanie nad Wisłą, a przypuszczalnie też przyzwyczajona do konkretnych rozwiązań, w 1518 roku przywiozła z sobą z Włoch całe wyposażenie sypialni. Bardzo szybko postanowiła jednak przenieść się do innego pokoju...
Według popularnej legendy najsłynniejszy z władców średniowiecznych Niemiec, Fryderyk I Barbarossa, nie umarł, lecz pogrążył się w długim śnie, by powrócić, gdy ojczyzna najbardziej go będzie potrzebować. Historia maskuje inną, o wiele bardziej...
Żadna legenda o Wawelu nie ma chyba równie wielkiej siły oddziaływania. Tysiące ludzi – a może i setki tysięcy – wciąż wierzą, że na krakowskim wzgórzu znajduje się kamień mocy i szczęśliwości. Skąd wzięły się takie twierdzenia? I...
Amfiteatr Flawiuszów, dzisiaj lepiej znany jako Koloseum, był najwyższą, ale na pewno nie największą, ani tym bardziej najpojemniejszą budowlą starożytnego Rzymu. Pod wieloma względami wyprzedzał go Circus Maximus, a więc „Cyrk największy”. Słusznie...
Opiekunom w pełni by odpowiadało, gdyby królowa Jadwiga, koronowana na Wawelu w wieku niespełna jedenastu lat, wyrosła na kobietę cichą, podatną na wpływy otoczenia, skupioną na zajęciach, jakie obyczaj epoki uznawał za właściwe „słabszej” płci...
Kariera Anny Tomaszewicz-Dobrskiej szła pod prąd wszelkim normom i oczekiwaniom epoki. Jako pierwsza Polka zdobyła dyplom doktora medycyny i pomimo walnego oporu środowiska podjęła praktykę nad Wisłą. Jej dekalog też był więcej niż nieszablonowy...
Wielkopolskie państwo Piastów powstało dopiero na początku X stulecia. Znacznie wcześniej, bo chyba już przed połową IX wieku, inny ród zaczął gromadzić majątek, wpływy i władzę nad górną Wisłą. Dlaczego książętom Wiślan nie udało się zjednoczyć...
Latem 1799 roku, w trakcie kampanii egipskiej Napoleona, zapadła decyzja o rozbudowie jednego z wielu fortów, jakie Francuzi zajęli lub wznieśli w delcie Nilu. Fortyfikacje znajdowały się nieopodal portowego miasta Raszid, przez okupantów nazywanego...
Pierwotnie Wawel był siedzibą ludzi najpotężniejszych i najbogatszych. Kiedy jednak Kraków przestał wchodzić w granice Polski, dla zamku królewskiego znaleziono nowe zastosowanie. Mieli w nim mieszkać ludzie najbiedniejsi i skrajnie zdesperowani.
Ryszard Lwie Serce był człowiekiem z krwi i kości. Panował nad Anglią w ostatniej dekadzie XII wieku, był jednym z liderów trzeciej wyprawy krzyżowej. W powszechnej świadomości istnieje jednak raczej jako postać iście legendarna – bohater powieści...
Ludwik Rydygier, jeden z najwybitniejszych nad Wisłą chirurgów przełomu XIX i XX wieku, pisał z emfazą na łamach „Przeglądu Lekarskiego”: „Precz z Polski z dziwolągiem kobiety – lekarza”. Słowa padły w roku 1895, niespełna ćwierć wieku przed...
Na samym początku był potwór. Była też podstępna zbrodnia, zabrakło za to dzielnego szewczyka, a nawet… smoka. Najstarsza wersja legendy o zasiedleniu Wawelu ma niewiele wspólnego z powtarzanymi dzisiaj, ugrzecznionymi opowiastkami dla dzieci.
Reklama
Historyk, pisarz i publicysta, redaktor naczelny WielkiejHISTORII. Autor książek takich, jak Pańszczyzna. Prawdziwa historia polskiego niewolnictwa, Wawel. Biografia, Warcholstwo czy Cywilizacja Słowian. Jego najnowsza książka to Życie w chłopskiej chacie (2024). Strona autora: KamilJanicki.pl.
Historyk, specjalista od dziejów przedwojennej Polski. Współzałożyciel portalu WielkaHISTORIA.pl. Autor kilkuset artykułów popularnonaukowych. Współautor książek Przedwojenna Polska w liczbach, Okupowana Polska w liczbach oraz Wielka Księga Armii Krajowej.