Szacuje się, że otoczenie ostatnich Jagiellonów liczyło stale od kilkuset do nawet tysiąca osób. Przytłaczająca większość dworzan i służby przebywała jednak na obszarze monarszej rezydencji wyłącznie za dnia. Co działo się na XVI-wiecznym Wawelu po...
Młoda hrabianka z Celje jechała nad Wisłę z nadziejami na wielką przeszłość. Miała poślubić potężnego króla i ozdobić swoje skronie koroną. Pierwsze spotkanie z Władysławem Jagiełłą, do którego doszło w połowie lipca 1401 roku w Krakowie, zakończyło...
Dla wygody codziennego bytowania koronowanych głów bardzo ważne były tak zwane „miejsca sekretne”, a więc toalety. Jest znanym faktem, że w dawnych wiekach często to nie wielcy panowie udawali się do ubikacji, lecz te ubikacje przychodziły do nich:...
W połowie października 1645 roku do Francji przybyło polskie poselstwo, zmierzające po nową narzeczoną króla Władysława IV Wazy. Przedstawiciele francuskiej śmietanki towarzyskiej, uważający Rzeczpospolitą za dziki kraj dalekiej północy, spodziewali...
Każdy dostojnik polskiego dworu wiedział, kim ma być druga żona Władysława Jagiełły. Królowa Jadwiga wybrała swoją następczynię na łożu śmierci, latem 1399 roku. Monarcha, chcąc nie chcąc, był zmuszony starać się o rękę hrabianki z Celje w obecnej...
Pańszczyzna tygodniowa stanowiła główny, ale wcale nie jedyny obowiązek polskich chłopów. Właściciele folwarków uporczywie wyszukiwali nowe obciążenia i zrzucali na poddanych każdą pracę, za którą nie chcieli płacić najemnym robotnikom. Obowiązki...
Kazimierz Wielki przed śmiercią w 1370 roku zgodził się przekazać polski tron siostrzeńcowi – Ludwikowi Andegaweńskiemu. Dzięki temu w przyszłości rządy nad Wisłą miała objąć także sławna królowa Jadwiga. Schorowany król Węgier był jednak władcą...
Władysław Łokietek przejął władzę nad Polską nie dzięki bogactwu i sile wojskowej, ale głównie za sprawą… niezwykłego szczęścia. W 1305 roku zmarł zaledwie 34-letni król Czech i Węgier, Wacław II Przemyślida. Jego syn, Wacław III, też wyruszył po...
Ambicją każdego właściciela folwarku było takie organizowanie jego pracy, by koszty były bliskie zera, a zyski – nieograniczone. Przytłaczającą większość zadań zrzucano na barki chłopów w ramach pańszczyzny. Mieszkańcy wsi bez jakiegokolwiek...
Jadwiga Jagiellonka nie była córką Jadwigi Andegaweńskiej, ale otrzymała to samo imię co ona. Przewidywano też, że podobnie potoczą się jej losy. Przez długi czas była jedynym legalnym dzieckiem Władysława Jagiełły. Miała przejąć po ojcu schedę i...
Pod względem zabudowy Wawel był w XI stuleciu miejscem wyjątkowym – nie tylko w skali Polski, ale też całej Europy Środkowej. W regionie nie było grodu czy miasta, gdzie w tym wczesnym okresie wzniesiono by równie wiele kamiennych budowli. Na...
Drugie małżeństwo Władysława Jagiełły nie zostało zaplanowane ani po jego myśli, ani nawet na jego polecenie. Król został przymuszony do działania, czy nawet postawiony przed faktem dokonanym. A potem bardzo się starał odwrócić bieg zdarzeń.
W 1642 roku Francją wstrząsnął jeden z najdziwniejszych spisków w dziejach. Młody faworyt króla Ludwika XIII zorganizował zamach na życie „szarej eminencji” kraju i Europy: potężnego kardynała Richelieu. Markiz de Cinq-Mars miał zaledwie 22 lata, a...
Polscy królowie i ich żony chętnie zażywali kąpieli nawet w czasach, gdy na Zachodzie panicznie bano się wody. Pod względem higieny Wawel wyprzedzał inne pałace Europy i zapewniał wyjątkowe udogodnienia. Przynajmniej jeśli… nie było się...
W chwili zaręczyn z litewskim księciem Jagiełłą Jadwiga Andegaweńska nie miała nawet dwunastu lat. Uważała, że przyszły król okaże się barbarzyńcą i prymitywem, ale z jednego powodu zgodziła się zostać jego żoną.
Państwo Piastów nie było pierwszym zwartym organizmem politycznym na obszarze, który dzisiaj znamy jako ziemie polskie. Kilka dekad przed tym, jak Piastowie zaczęli podporządkowywać sobie tereny nad Odrą i Wartą, w górnym biegu Wisły powstało inne...
W XIV wieku uprawa roli zupełnie nie interesowały polskich szlachciców. W wieku XVI stanowiła już ich najważniejsze zmartwienie i pasję, a handel zbożowy stał się podstawą gospodarczej prosperity stojącej u podstaw sławnego „złotego wieku”. Co się...
Wbrew dawnym domysłom i opowiastkom, jakie krążą na temat wszystkich zamków, rezydencja królewska na Wawelu nie posiadała tajnych podziemnych przejść, pozwalających dotrzeć do miasta lub niepostrzeżenie przemknąć się do innych budowli na wzgórzu...
System wyzysku pańszczyźnianego był polską formą niewolnictwa. Większość mieszkańców pierwszej Rzeczpospolitej pozbawiono praw, a z upływem wieków przestano nawet uważać ich za ludzi. Chłopi pańszczyźniani musieli niemal dzień w dzień harować na...
Żaden inny król w historii Polski nie został obdarzony przydomkiem „Wielki”. Ale żaden też nie prowadził równie nieuporządkowanego, godnego wstydu i pełnego skandali życia prywatnego.
Reklama
Historyk, pisarz i publicysta, redaktor naczelny WielkiejHISTORII. Autor książek takich, jak Pańszczyzna. Prawdziwa historia polskiego niewolnictwa, Wawel. Biografia, Warcholstwo czy Cywilizacja Słowian. Jego najnowsza książka to Życie w chłopskiej chacie (2024). Strona autora: KamilJanicki.pl.
Historyk, specjalista od dziejów przedwojennej Polski. Współzałożyciel portalu WielkaHISTORIA.pl. Autor kilkuset artykułów popularnonaukowych. Współautor książek Przedwojenna Polska w liczbach, Okupowana Polska w liczbach oraz Wielka Księga Armii Krajowej.