Podczas II wojny światowej około trzy miliony obywateli II Rzeczpospolitej trafiło na roboty do Niemiec. Przytłaczającą większość z nich stanowili chłopi. Szacuje się, że ponad 95% Polaków wywiezionych do pracy znalazło się tam pod przymusem...
„Do 29 czerwca 1940 roku moi rodzice byli po prostu dwójką nauczycieli z małym dzieckiem” – opowiada Andrzej Jaroszewicz o wojennych losach swojej rodziny. Piotr Jaroszewicz, jego ojciec, jest pamiętany jako wieloletni premier Polskiej...
Stoczona w dniach 12-13 października 1943 roku bitwa pod Lenino stała się kluczowym elementem mitu założycielskiego ludowego Wojska Polskiego. Mimo że starcie zakończyło się porażką sił dowodzonych przez generała Berlinga, to w okresie Polski...
Po zwycięstwie nad Francją pozycja Niemiec wydawała się nienaruszalna. Na przełomie 1940 i 1941 roku większość Europy Środkowej i Zachodniej znalazła się pod kontrolą lub w strefie wpływów Berlina. Ze Związku Radzieckiego płynęły zaś szerokim...
Podczas II wojny światowej Niemcy zamknęli wszystkie polskie szkoły średnie i wyższe. Oficjalnie polskie dzieci mogły pobierać edukację jedynie na poziomie podstawowym oraz zawodowym. Wśród przywódców brunatnego reżymu panowało nawet przekonanie, że...
Za datę powstania 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki uznaje się 14 maja 1943 roku. Tego dnia pułkownik Zygmunt Berling wydał rozkaz operacyjny nr 1. Zaledwie pięć miesięcy później formacja stoczyła swoją pierwszą bitwę z Niemcami. O tym...
Żaden polski żołnierz nie miał takiego wpływu na alianckie zwycięstwo w II wojnie światowej, jak porucznik Józef Kosacki. Skonstruowany przez niego wykrywacz min nie tylko uratował życie tysięcy żołnierzy, ale również przyczynił się do pokonania...
Po opuszczeniu wiosną i latem 1942 roku Związku Sowieckiego przez Armię Andersa Stalin początkowo nie zamierzał tworzyć kolejnych polskich formacji, które miałyby walczyć u boku Armii Czerwonej. Na początku następnego roku zmienił jednak zdanie i...
Podczas przygotowań do wojny oraz już w trakcie niemieckiej inwazji we wrześniu 1939 roku marszałek Edward Śmigły-Rydz podjął szereg błędnych decyzji. Jedną z najgorszych i najmniej zrozumiałych było mianowanie dowódcą Frontu Północnego...
Podczas niemieckiej inwazji na Polskę we wrześniu 1939 roku kluczową rolę odegrały wojska zmechanizowane. Dzięki dywizjom pancernym możliwa była realizacja koncepcji wojny błyskawicznej. O tym, jak wyglądały struktura i uzbrojenie typowej...
Piosenka Siekiera, motyka stała się jednym z symboli okupowanej Warszawy. Przez całe dziesięciolecia uważano, że to utwór anonimowy. Dopiero 64 lata po zakończeniu II wojny światowej wyszło na jaw, że autorką szlagieru była Anna Jachnina. O jej...
Powstanie Warszawskie, rozpoczęte 1 sierpnia 1944 roku przez Armię Krajową, stanowiło poważny problem dla niemieckiej 9. Armii. Sukces zrywu groził odcięciem linii zaopatrzeniowych i komunikacyjnych formacji, która toczyła zacięte walki na froncie...
Próby scalenia polskiego podziemia przez Armię Krajową. Dlaczego aż do końca wojny się to nie udało?
W sobotę 14 lutego 1942 roku gen. Stefan Rowecki otrzymał rozkaz wydany przez gen. Władysława Sikorskiego. Jego punkt pierwszy brzmiał: „Znoszę dla użytku zewnętrznego nazwę Związek Walki Zbrojnej. Wszyscy żołnierze w czynnej służbie wojskowej w...
Mieczysław Fogg był jedną z największych gwiazd estrady przedwojennej Polski. W pierwszych latach okupacji łączył działalność konspiracyjną z występami artystycznymi, ale latem 1942 roku Armia Krajowa ostrzegła go, że Niemcy uznali go za...
Janny i Lien Brilleslijpe trafiły do Auschwitz-Birkenau w ostatnim transporcie, jaki wysłano z Holandii do piekła na ziemi. Po blisko trzydniowej podróży w bydlęcym wagonie w nocy z 5 na 6 września 1944 roku siostry w końcu dotarły na miejsce...
Trwająca od 17 do 26 września 1944 roku operacja Market Garden była największą akcją wojsk powietrzno-desantowych podczas II wojny światowej. Mimo zaangażowania znacznych sił i wsparcia holenderskiego ruchu oporu ostatecznie nie udało się przejąć...
Inżynier Antoni Kocjan był jednym z najlepszych konstruktorów szybowców w międzywojennej Europie. W czasie okupacji szybko związał się podziemiem niepodległościowym. Jako szef Referatu Lotniczego i Pancernego Armii Krajowej bardzo przyczynił się do...
Podczas okupacji Kraków został wybrany na stolicę Generalnego Gubernatorstwa. Dążąc do sparaliżowania działalności polskiego podziemia Niemcy zorganizowali tam ogromną siatkę donosicieli. Oto ilu konfidentów pracowało dla gestapo i jak Armia Krajowa...
Więzienie na Pawiaku stało się symbolem niemieckich represji na obywatelach okupowanej Polski. W czasie II wojny światowej trafiło tam ponad 90 tysięcy ludzi. Połowie z nich nie było dane doczekać wyzwolenia. Wśród licznych oprawców znęcających się...
Pochodzące z Holandii Janny i Lien Brilleslijpe trafiły do Auschwitz-Birkenau we wrześniu 1944 roku. Dwa miesiące później zostały przewiezione do obozu Bergen-Belsen. W tym samym transporcie znalazły się również Anne Frank i jej starsza siostra...
Rozpoczęta 17 września 1944 roku operacja Market Garden była największą akcją powietrzno-desantową II wojny światowej. Alianccy spadochroniarze zostali zrzuceni na niemieckie tyły w Holandii w celu przechwycenia i utrzymania przepraw mostowych nad...
W okresie międzywojennym około 10% ludności Rzeczpospolitej, czyli niemal 3,5 mln osób, stanowili Żydzi. Polityka ludobójstwa prowadzona przez III Rzeszę na ziemiach okupowanych doprowadziła do radykalnej zmiany w strukturze narodowościowej państwa...
3 września 1944 roku z obozu przejściowego Westerbork wyruszył do Auschwitz-Birkenau ostatni transport holenderskich Żydów. Wśród 1019 nieszczęśników stłoczonych w bydlęcych wagonach znajdowały się również Janny i Lien Brilleslijpe. O tym, jak...
17 września 1944 roku tysiące angielskich i amerykańskich spadochroniarzy zostało zrzuconych nad Holandią. Tak zaczęła się największa operacja z udziałem wojsk powietrznodesantowych w czasie II wojny światowej, której nadano kryptonim „Market...
Tajny niemiecki plan wobec brytyjskiej rodziny królewskiej. Taki los szykowano Windsorom w 1940 roku
Opracowując plan inwazji na Wielka Brytanię w 1940 roku Niemcy nie ograniczali się tylko do przygotowań ściśle militarnych. Doktorowi Ottonowi Begusowi polecono opracowanie operacji, której celem była brytyjska rodzina królewska. O tym, jaki los...
Nie wiedziała, że pomagając żydowskiemu lekarzowi ratuje swojego przyszłego męża. „Jakoś tak wyszło”
Maria Błyszczuk z województwa tarnopolskiego przed wojną była nauczycielką. Gdy jej rodzinne strony zostały zajęte przez Armię Czerwoną, zmuszono ją jednak do podjęcia innej pracy. Magistrat, obsadzony przez komunistów, wyznaczył ją na pielęgniarkę...
Podpisany w nocy z 2 na 3 października 1944 roku „Układ o zaprzestaniu działań wojennych w Warszawie” kończył trwające 63 dni powstanie. Dowództwo Armii Krajowej bardzo długo zwlekało z decyzją o kapitulacji stolicy. Dzisiaj mało kto pamięta o tym...
Sowiecka wierchuszka polityczna i wojskowa uważała polskie podziemie za wroga i niebezpieczną konkurencję. Oto, co stało się ze strukturami i oddziałami Armii Krajowej na wschodzie w 1944 roku – po wkroczeniu Armii Czerwonej w dawne granice II...
Polskie podziemie niepodległościowe przez cały okres II wojny światowej borykało się z brakiem broni. Jednak niedobory w uzbrojeniu zaczęto odczuwać szczególnie mocno od jesieni 1942 roku, kiedy to nastąpiła zmiana koncepcji prowadzenia walki z...
Henryk Grabowski wychował się na warszawskim Powiślu, blisko granic miejskiej zabudowy, gdzie krajobraz ruchliwej stolicy ustępował miejsca wiejskim zagrodom i spłachetkom pól uprawnych. Jego matka zajmowała się handlem, a on przejął po niej...
