Legend o królowej Jadwidze są setki. Niektóre mają korzenie w średniowieczu; większość zrodziła się dopiero w ostatnich stuleciach. Ta konkretna jest wyjątkowa. Brzmi zupełnie nieprawdopodobnie, ale… na jej potwierdzenia zachował się namacalny...
Czy naprawdę wszystkie najważniejsze sprawy załatwiał… przesiadując w wychodku? Dlaczego przez całe życie stronił od alkoholu? I czemu w Wielkim Poście obsesyjnie unikał patrzenia na kobiety? Przedstawiamy 10 zaskakujących, ale potwierdzonych...
Z niektórymi rozprawiono się już całe stulecia temu, a i tak wciąż są powtarzane. Inne zadomowiły się tak skutecznie, że można je znaleźć nawet w podręcznikach i encyklopediach. I to mimo, że nie mają żadnych podstaw i żadnego sensu.
To opinia powielana w podręcznikach i pracach naukowych.
Tak oczywista, że nikt nawet nie szuka dowodów na jej potwierdzenie. A jednak
dogmat kształtujący nasze postrzeganie średniowiecza jest zwyczajnie fałszywy.
Czy w średniowieczu opowiadano wyrafinowane i inteligentne żarty? Z pewnością. Ale o wiele chętnie sięgano po dowcipy… zalatujące kloacznym fetorem. Poniżej kilkanaście autentycznych przykładów.
„Gotyk nie istnieje” – mówi wprost poznański historyk
sztuki Jacek Kowalski. Wykładowca UAM, mediewista i człowiek uznawany… za
eksperta właśnie od gotyku. Skąd takie słowa?
Manuskrypt Wojnicza od przeszło stulecia spędza sen z powiek mediewistom i kryptologom. Księgę spisano nieznanym alfabetem w nieidentyfikowanym języku. Losy kodeksu też są pełne sekretów. Kluczową rolę odegrał w nich Polak.
Epoka ponura, uduchowiona, oderwana od spraw tego świata? To mit. Ale prawdą jest, że śmiech budził w średniowieczu obawy. Zwłaszcza, gdy rechotali ludzie, od których oczekiwano, że będą naśladować Chrystusa.
W nowej książce Sławomira Kopra pojawia się intrygująca koncepcja. Czy polscy władcy naprawdę przez 700 lat unikali koronowania się w jednym konkretnym dniu roku?
Znajomy kleryk z Seminarium Duchownego w Gnieźnie oprowadzał swoich bliskich po tamtejszej katedrze, niewątpliwej Matce kościołów polskich. Na początek kazał im stanąć w nawie głównej, pod gotyckimi sklepieniami, i spojrzeć w głąb. „Widzicie?” –...
Była tam zawsze, odkąd tylko wspaniałe odrzwia odlano z brązu za czasów Mieszka III Starego. Aż trudno uwierzyć, że przez tyle stuleci nie zwracano na nią uwagi.
O chwili, w której złamana została buta niemieckich rycerzy zakonnych, opowiadał Sienkiewicz w sławnych Krzyżakach i Aleksander Ford w głośniej ekranizacji jego dzieła. Wydarzenie ukazał też niezastąpiony Jan Matejko i to olbrzymim obrazie, wysokim...
Spośród polskich skarbów kultury mogą się z nim równać chyba tylko „Dama z gronostajem” i ołtarz Wita Stwosza. Słusznie pamiętamy, że na przestrzeni wieków zrabowano nam tysiące bezcennych dzieł. Ale ten konkretny obraz to nad Wisłę trafił za sprawą...
Czemu bogatemu jest zimniej, niż biedakowi? Co zrobił błazen, gdy znalazł się w łóżku z arcybiskupem i zakonnicą? I dlaczego kardynał nie był głodny przed bitwą? XV-wieczny pracownik kurii znał odpowiedzi na wszystkie te pytania. Śmieszą nawet pół...
Lwy ziały ogniem ze swoich wnętrzności. Żołnierze piechoty uwalniali fale rozszalałych płomieni z wykorzystaniem ręcznych miotaczy. Tej pożogi nie była w stanie ugasić woda i nie mógł jej się przeciwstawić żaden przeciwnik. Średniowiecze nie znało...
Średniowiecza wciąż krąży po Europie jako ulubiony „chłopiec do bicia”. A my nie chcemy wcale bronić średniowiecza. Ono broni się samo, jak róża w zimowym ogrodzie. Ma swoje kolce, ale ma też swoje piękno.
Surowe ściany, prosta bryła, stonowane barwy. Tak wyobrażamy sobie prawdziwe średniowieczne budowle. I tak są one od lat niszczone i przerabiane, by sprostać naszym oczekiwaniom.
Pięknie przystrojone i w pełni zaangażowane w zaspokojenie najskrytszych potrzeb swojego klienta. Tak ukazano grupę prostytutek… w jednej z najważniejszych średniowiecznych katedr. Same zapłaciły Kościołowi za ten zaszczyt.
Spośród ważnych świąt kościelnych to istnieje najkrócej. Choć ma oparcie w samej Ewangelii i mogłoby się wydawać, że jego tradycja sięga pierwszych wieków po Chrystusie, w rzeczywistości pojawiło się dopiero w późnym średniowieczu. Jak do tego...
Niepokojące, obrzydliwe, niezrozumiałe, ale przede wszystkim do granic możliwości dziwne. Ilustracje ze średniowiecznych kodeksów, obok których trudno przejść obojętnie. I trudno je „odwidzieć”, gdy już się je raz zobaczy…
Zdaniem profesora Jacka Kowalskiego z UAM odpowiedź jest absolutnie oczywista. A twardych dowodów w żadnym razie nie brakuje.
Tajemnicza konstrukcja pośród pustkowia. Budowla nie mająca analogii nigdzie na świecie. I zamysł, który do dzisiaj spędza badaczom sen z powiek. Jakie zagadki skrywa dawna kaplica Templariuszy w Chwarszczanach?
Podbój obszaru dzisiejszej Hiszpanii zajął starożytnym Rzymianom dwieście lat. Armie Proroka dokonały tego samego w ciągu zaledwie pięciu wiosen, choć sprawa była rozstrzygnięta już pierwszego dnia walk. W 711 roku islam zdobył swój bastion w...
Dąbrówka, bo miała ciemny kolor włosów? Czy raczej Dobrawa – bo zhańbiony morderstwem ojciec pragnął uczynić z niej symbol „dobrych” rządów, które zaprowadzi bo umyciu utytłanych krwią rąk? Nadal nie ma zgody co do tego, jak...
Niestaranni autorzy wciąż powielają twierdzenia, jakoby Kazimierz Wielki „umarł bezpotomnie”. To bujda. Król miał rzecz jasna córki. Ale miał też synów. Ich ponure losy wciąż budzą kontrowersje.
W imperium, które szczyciło się już niemal tysiącletnią tradycją niczego nie pozostawiano przypadkowi. Najważniejsze ceremonie posiadały ściśle ustalony przebieg i oczywisty cel. Miały imponować poddanym i olśniewać cały chrześcijański świat. Tak...
Spadli na wybrzeża dzisiejszej Hiszpanii niczym chmara szarańczy. W miejsca, które od całych pokoleń nie znały wojny nieśli pożogę i zniszczenie. Jakie łupy udało im się uwieźć, jakie miejsca zrównać z ziemią? I czy najazdy wikingów na Andaluzję...
Obraz sytuacji gmatwają nawet najstarsze zachowanie źródła. Już w X wieku żył człowiek, któremu bardzo zależało na podważeniu zasług Mieszka Pierwszego. Swoje dołożyli historycy Kościoła i państwa – przez długi czas zupełnie błędnie...
Pisano o tym wydarzeniu z obrzydzeniem i niedowierzaniem. Fakty nie ulegają jednak wątpliwości. Niemal wszystkie kroniki relacjonujące dzieje pierwszej krucjaty potwierdzają, że chrześcijańscy wojownicy wysłani do Ziemi Świętej zjadali swoich wrogów...
Po co komu centaur, jeśli można mieć… monocentaura? Po co umierać, jeśli starczy złapać ptaszysko zdolne wysysać choroby? I po co się myć, jeśli istnieją stworzenia zdolne zabijać samym swoim zapachem?
