Nierzadko zdarza się, że przepisy mające na celu zapobieżenie bezeceństwom i występkom tylko napędzają kołowrót zbrodni. Tak było w Wielkiej Brytanii, gdzie aż do lat 30. XIX wieku surowo zakazywano przeprowadzania sekcji zwłok na jakichkolwiek...
Każdy folwark szlachecki w nowożytnej Polsce był jakby państwem w państwie. Dziedzic miał pełną, nieograniczoną władzę nad swoimi chłopami. Był jedynym źródłem prawa. A dużo częściej bezprawia.
W micie Leonarda da Vinci poczesne miejsce zajmuje przekonanie, że włoski geniusz epoki renesansu był przeciwnikiem konfliktów zbrojnych, nawet pacyfistą. Powiedział przecież, że wojna to „brutalne szaleństwo”. Catherine Fletcher, autorka książki...
W grudniu 1575 roku polska szlachta, oburzona haniebną ucieczką Henryka Walezego z kraju, zdecydowała się ogłosić nowym „królem” ostatnią dziedziczkę wygasłej dynastii: Annę Jagiellonkę. Dynastka miała być gwarantką wyniku nowej elekcji: od...
Dante Alighieri, autor Boskiej komedii, która uformowała artystyczne wyobrażenia późnego średniowiecza o życiu pozagrobowym, jak każdy wybitny artysta miał swoją muzę. Nie była nią jednak w żadnym razie żona poety.
Zygmunt August nie zamierzał żenić się z Barbarą Radziwiłłówną: kobietą bez dynastycznego rodowodu, poddanką, a do tego wdową. Uległ dopiero, gdy krewniacy kobiety przyłapali ich nocą in flagranti. Od widma skandalu dla następcy tronu ważniejsza...
Nie zachował się żaden opis pierwszego zbliżenia Bony Sforzy i Zygmunta Starego. Goście ceremonii weselnej zorganizowanej w 1518 roku opisali jednak wszystko, co poprzedzało moment przypieczętowania związku króla i włoskiej arystokratki. Oto, jak...
Przedwojenna Polska doznała ogromnego postępu w wielu dziedzinach. Nad Wisłą trwała rewolucja obyczajowa, techniczna, nawet seksualna. Ale nie prawna. A już na pewno nie w zakresie prawa małżeńskiego.
W opracowaniach poświęconych realiom życia pod okupacją zaskakująco rzadko poruszane są kwestie boleśnie przyziemne. Nawet jeśli wspomina się o głodzie i drożyźnie, to nie o zimnie i jego skutkach. A przecież w obliczu chronicznych niedoborów opału...
Polskie miasta już przed II wojną światową zmagały się na wielką skalę z problemem przeludnienia i „głodu mieszkaniowego”. Sytuacja, wcześniej ciężka, stała się prawdziwie koszmarna w następstwie polityki prowadzonej przez okupanta niemieckiego.
Już w pierwszych dniach okupacji władze niemieckie formalnie zamroziły płace Polaków na poziomie przedwojennym. Urzędowo zakazano także podnoszenia cen. O ile jednak zarobki rzeczywiście stały w miejscu, to faktyczna, rynkowa cena towarów pierwszej...
Na przełomie XIX i XX wieku w dziedzinie ślubów doszło do najprawdziwszego przewrotu kopernikańskiego. Zwyczajne kobiety po raz pierwszy w dziejach dostały możliwość szukania mężów w pełni samodzielnie, bez pośrednictwa swatów, a na dodatek z dala...
W 1457 roku doszło do sytuacji więcej niż osobliwej. Polski król, na gwałt potrzebujący zastrzyku pieniędzy, zgodził się oddać część Pomorza przegnanemu władcy Szwecji.
Z perspektywy 2022 roku łatwo zapomnieć jak odmiennie wyobrażano sobie rozwój geopolityki bezpośrednio po upadku Związku Sowieckiego. Plany były nie tylko ambitne, ale wręcz sielankowe. Również w odniesieniu do Ukrainy.
Setki tysięcy mieszkańców okupowanej Polski straciło życie nie w działaniach zbrojnych, a nawet nie na skutek hitlerowskiego terroru. Umarli od chorób, którym można było zapobiec, ale władze niemieckie odebrały im prawo do służby zdrowia i wpędziły...
Frank Westerman, autor książki My człowiekowate, pisze, że dla ojca teorii ewolucji Charlesa Darwina było rzeczą oczywistą, iż przodkowie ludzi „stracili futro i ogon w Afryce”. Takie przekonanie wcale jednak nie przyjęło się od razu w nauce. Bardzo...
Schyłek II wojny światowej widziany z Krakowa czy Poznania wyglądał zupełnie inaczej niż z perspektywy mieszkańca odległej prowincji. W wielkich miastach okupowanej Polski każdy zdawał sobie sprawę z najnowszych doniesień z frontu, słuchał plotek o...
W chwili wybuchu wojny władze niemieckie nie miały jednoznacznych planów względem polskiego systemu monetarnego. Spójna polityka w tej dziedzinie nie została na dobrą sprawę opracowana nigdy. Trzymano się jednak nadrzędnej zasady: obieg pieniężny w...
Do podziałów państwa pierwszych Piastów dochodziło w niemal każdym pokoleniu. Kraj był traktowany tak samo jak ruchomy majątek. Każdy syn władcy miał prawo do części spadku. Stale więc wybuchały też bratobójcze wojny. U schyłku życia Bolesława...
Karczmy upowszechniły się na polskich wsiach na długo przed tym, jak rzeczą zwyczajną stało się wśród pospólstwa picie alkoholu. W średniowieczu chłopi znali oczywiście miód czy piwo, nie mieli jednak do nich stałego dostępu. Jeszcze w początkach...
