Kiedy w marcu 1939 roku Japończycy zaczęli używać maszyny kodującej typu „B”, nazwanej przez Amerykanów „Purple”, wydawało się, że jej szyfr jest nie do złamania. Rozgryzienie wiadomości wysyłanych za pomocą japońskiej wersji słynnej enigmy zajęło...
W przeprowadzonym rankiem 7 grudnia 1941 roku japońskim ataku na bazę US Navy w Pearl Harbor wzięło udział ponad 350 samolotów. W wyniku nalotów na dno poszło osiem amerykańskich okrętów, a ponad 3500 ludzi zginęło lub zostało rannych. Straty mogły...
Arthur Dodd został schwytany przez Niemców podczas walk w Afryce Północnej w 1943 roku. Przeszedł przed kilka obozów jenieckich, aż wreszcie przewieziono go do „niewielkiego miasteczka niedaleko Krakowa”. Oficjalnie nie był więźniem Auschwitz, lecz...
W przypadków większości głośnych zamachów, organizowanych przez sowiecki wywiad tożsamość bezpośredniego sprawcy pozostaje tajemnicą. Z morderstwem Lwa Trockiego – największego wroga Stalina – było inaczej.
3 września 1939 roku Francja i Wielka Brytania wypowiedziały wojnę III Rzeszy. Nad Wisłą czekano na tę decyzję od chwili rozpoczęcia niemieckiej inwazji. Józef Beck twierdził nawet, że gdyby do tego nie doszło: „Naród miał prawo postawić mnie pod...
Zdaniem Andrzeja Ceglarskiego powielanie w niezliczonych publikacjach informacji o zdradzie sojuszników w kontekście września 1939 roku jest kompletnie nieuzasadnione. W książce Wrzesień 1939. Sprawcy polskiej klęski podkreśla, że nie było żadnej...
Rozpoczęte wiosną 1939 roku starcia nad rzeką Chalchyn gol wydawały się mało znaczącą potyczką między mongolskimi i japońskimi siłami. Szybko przerodziły się jednak w wielomiesięczną bitwę, w której cesarskie wojska starły się z Armią Czerwoną...
We wrześniu 1939 roku Luftwaffe miała miażdżącą przewagę nad polskim lotnictwem. Maszyny z biało-czerwoną szachownicą w przytłaczającej większości ustępowały niemieckim samolotom. Mimo to nasi piloci stawili twardy opór najeźdźcy.
Obawy przed wybuchem wojny sprawiły, że w instytucjach państwowych, kościelnych, ale też prywatnych latem 1939 roku podjęto prace w kierunku zabezpieczenia i ukrycia najcenniejszych zbiorów. Dzięki temu udało się uratować i wywieźć za granicę na...
Pierwsze miejsce w zestawieniu najpopularniejszych broni palnych minionego wieku was nie zaskoczy. Ale liczba egzemplarzy, jakie powstały być może już tak. Zwłaszcza, że różne warianty wytwarzano w przeszło trzydziestu krajach. A w wielu z nich...
Latem 1942 utrzymanie Malty miało dla Brytyjczyków najwyższy priorytet. W sytuacji, gdy państwa Osi zyskały niemal całkowitą dominację na Morzu Śródziemnym Londyn za wszelką cenę musiał dostarczyć na wyspę niezbędne zaopatrzenie. Zorganizowana w...
Utworzone w marcu 1941 roku krakowskie getto istniało niemal dokładnie dwa lata. Niemcy już wiosną 1942 rozpoczęli wywożenie jego mieszkańców do obozów zagłady, ale ostateczna likwidacja ruszyła 13 marca 1943 roku. Nadzorował ją bezduszny zbrodniarz...
Przed wybuchem II wojny światowej udało się wyprodukować jedynie około 43 500 egzemplarzy Visa. Mimo to broń stała się prawdziwą legendą. Jej walory docenili również Niemcy, którzy po podboju Polski wykonali setki tysięcy sztuk modelu P.35(p) i P...
28 kwietnia 1945 roku zamknięty w berlińskim bunkrze Adolf Hitler dowiedział się, że Heinrich Himmler zdradził. Jego najwierniejszy współpracownik złożył aliantom ofertę separatystycznego pokoju. Dla wodza III Rzeszy był to prawdziwy cios. Oto co...
Pieter Menten był jednym z najbogatszych Holendrów. Przedsiębiorca i kolekcjoner sztuki cieszył się powszechnym poważaniem. W 1976 roku okazało się jednak, że blisko 80-letni mężczyzna to nazistowski zbrodniarz, odpowiedzialny za masakrę mieszkańców...
W trakcie II wojny światowej polscy piloci zestrzelili setki niemieckich maszyn. Przytłaczającą większość zwycięstw odnieśli podczas walk na froncie zachodnim. Aby jednak dotrzeć do Francji, a później Anglii wielu z nich musiało najpierw wydostać...
Operację „Cytadela” była ostatnią wielką niemiecką ofensywą na froncie wschodnim. Kilkukrotnie przekładane uderzenie na łuku kurskim ruszyło 5 lipca 1943 roku i przerodziło się w największą bitwę pancerną II wojny światowej.
W 1924 roku Lew Trocki wydawał się jednym z najmocniejszych kandydatów na następcę Lenina. Zamiast jednak przejąć władze nad Związkiem Sowieckim, został ofiarą jednej z największych nagonek w historii XX wieku. W 1940 roku zaszczuty azylant miał już...
Major Henryk Dobrzański „Hubal” nazywany jest ostatni żołnierzem Września oraz pierwszym partyzantem II wojny światowej. Dowodzony przez niego Oddział Wydzielony Wojska Polskiego walczył z Niemcami długo po tym, jak zakończyła się kampania...
Zygmunt miał zaledwie 14 lat, gdy zginął w potwornych męczarniach. Zamordowała go fanatyczna nazistka, ponieważ chłopak nie chciał wykonać jej bezdusznego polecenia.
„Rewolucja przemysłowa zmieniła świat tak bardzo, że w początkach XIX wieku był on bardzo podobny do współczesnego” – przekonuje Tymoteusz Pawłowski na kartach książki Niezwykłe dzieje wielkich wynalazków. Zdaniem doktora historii z Uniwersytetu...
Morderstwa na zlecenie stały się za czasów Stalina sztandarowym narzędziem w arsenale sowieckiego wywiadu. Stosowano je chętnie także w kolejnych dekadach. „Techniki znane w nomenklaturze KGB jako »mokra robota« są używane wobec sowieckich...
Niemcy prowadzili przygotowania do inwazji na zachodzie przez wiele miesięcy. Operacja o kryptonimie „Plan Żółty”, pierwotnie planowana na późną jesień 1939 roku, rozpoczęła się 10 maja 1940 roku. Mimo że na papierze Wehrmacht znacznie ustępował...
Miała w walizce jedne z najcenniejszych materiałów w historii działań wywiadowczych Armii Krajowej. To dzięki Władysławie Harat powstał raport Karskiego, z którego Zachód dowiedział się o horrorze Auschwitz. Dlaczego tak niesamowicie ważną misję...
30 lipca 1945 roku japoński okręt podwodny I-58 posłał na dno ciężki krążownik USS „Indianapolis”. Ocaleli członkowie załogi spędzili w wodzie ponad 80 godzin. Zanim ich uratowano setki z nich zginęły tracąc zmysły oraz stając się ofiarami ataków...
Pogarszająca się sytuacja obrony przeciwpancernej na froncie wschodnim spowodowała, że w kwietniu 1942 roku niemiecki Zarząd Uzbrojenia Wojsk Lądowych rozesłał zapytania ofertowe na szybkie stworzenie całkowicie nowej broni piechoty. Tak zaczęła się...
Pierwszą całościową próbę podliczenia strat poniesionych przez polskie społeczeństwo w wyniku II wojny światowej podjęto już w 1944 roku. Później pojawiły się kolejne szacunki. Najwyższe z nich mówiły nawet o ponad 6 000 000 zabitych. Te...
Po wybuchu II wojny światowej, otoczone Orkadami, naturalne kotwicowisko Scapa Flow stało się główną bazą Royal Navy. Z uwagi na usytuowanie oraz wprowadzone środki bezpieczeństwa Brytyjczycy byli pewni, że żaden niemiecki okręt podwodny się tam nie...
Kurierka Armii Krajowej Władysława Rzepecka pomogła dostarczyć na Zachód wiadomości o horrorze Auschwitz-Birkenau. Zdarzyło jej się też, że w samym środku wojny przez pomyłkę dojechała do Berlina. Tamta przygoda zakończyła się dla niej szczęśliwie...
W listopadzie 1939 roku w podwarszawskim Natolinie Niemcy zamordowali 15 Polaków oskarżonych o rzekome posiadanie broni i rabunki. Ponad 30 lat później świadkowie tej zbrodni zeznali, że wśród ofiar znajdował się również prezydent stolicy Stefan...
Reklama
Historyk, pisarz i publicysta, redaktor naczelny WielkiejHISTORII. Autor książek takich, jak Pańszczyzna. Prawdziwa historia polskiego niewolnictwa, Wawel. Biografia, Warcholstwo czy Cywilizacja Słowian. Jego najnowsza książka to Życie w chłopskiej chacie (2024). Strona autora: KamilJanicki.pl.
Historyk, specjalista od dziejów przedwojennej Polski. Współzałożyciel portalu WielkaHISTORIA.pl. Autor kilkuset artykułów popularnonaukowych. Współautor książek Przedwojenna Polska w liczbach, Okupowana Polska w liczbach oraz Wielka Księga Armii Krajowej.