Dowodzący Frontem Zachodnim Michaił Tuchaczewski 10 sierpnia 1920 roku wydał jednostkom Armii Czerwonej rozkaz, który zupełnie zaskoczył Polaków. Zamiast szturmować Warszawę, zamierzał ją okrążyć od północy. Uważał, że polska stolica i tak wpadnie w...
Panuje przekonanie, że bolszewicka inwazja przyniosła natychmiastową i pełną mobilizację polskiego społeczeństwa przeciw dziejowemu zagrożeniu. W rzeczywistości reakcje nie były jednolite. I nie ze wszystkich możemy być dzisiaj dumni.
Dużo mówi się o zbrodniach seksualnych dokonywanych przez czerwonoarmistów w latach 1944-1945. Należy jednak pamiętać, że już ćwierć wieku wcześniej, w czasie wojny polsko-bolszewickiej, krasnoarmiejcy zaspokajali swoją chuć dokonując masowych...
Latem 1919 roku los rewolucji bolszewickiej wisiał na włosku. Wojsko Polskie dotarło do Mińska, a armie Białych ruszyły do wielkiej ofensywy, której celem była ostateczna rozprawa z komunistami. Piłsudski jednak, mimo nalegań Francuzów i Anglików...
Popularny dzisiaj i powszechnie kojarzony termin „seryjny morderca” ma zdaniem większości autorów zaskakująco krótką historię. A przynajmniej: zaskakująco niedawno przeniknął do społecznej świadomości. Ale czy to prawda?
„Nad ranem do pogrążonego jeszcze we śnie miasta dolatują odgłosy dział naszych, broniących wrogowi dostępu do stolicy” – pisze „Gazeta Warszawska” w numerze z 14 sierpnia 1920 roku. – „Gwar miasta nie będzie w stanie niedługo zgłuszyć tych...
Po opanowaniu w styczniu 1919 roku Wilna, bolszewicy szykowali się do kolejnych podbojów. Józef Piłsudski nie zamierzał jednak pozostawiać miasta swojego dzieciństwa w rękach wroga. 19 kwietnia ruszyła polska ofensywa, która kompletnie zaskoczyła...
Hiszpańska wojna domowa z lat 1936-1939 obfitowała w zbrodnie i okrucieństwa dokonywane przez obie walczące strony. Bombardowanie Guerniki miało jednak rangę wyjątkową i stało się zapowiedzią strasznego losu, jaki czekał miliony bezbronnych cywilów...
W latach 1918-1920 do walki w szeregach Ochotniczej Legii Kobiet zgłosiły się tysiące polskich patriotek. Przelewały krew we Lwowie, Wilnie oraz stawiając czoła bolszewikom. Kiedy opadł bitewny kurz szybko zapomniano o ich bohaterstwie. A mężczyźni...
Jeden z najwybitniejszych wynalazców przełomu XIX i XX wieku umierał jako człowiek bezdomny i zbankrutowany. W ostatnich latach więcej myślał o gołębiach niż nauce. Jego stan intelektualny budził poważne zaniepokojenie. A przynajmniej budziłby...
Skala analfabetyzmu u progu niepodległości była wprost zatrważająca. Według danych z przeprowadzonego w 1921 roku spisu powszechnego w całym kraju aż 33,1% osób powyżej 10 roku życia nie potrafiło czytać ani pisać.
13 sierpnia 1920 roku pod Warszawą rozpoczęła się najważniejsza bitwa epoki i jedna z najważniejszych w całych dziejach Polski. Co działo się w stolicy w przededniu kluczowego starcia? O czym 12 sierpnia pisały polskie i żydowskie gazety? Poniżej...
Granicę dzielącą Polskę i Niemcy wyznaczyły państwa Ententy podczas konferencji w Paryżu w 1919 roku. Przebieg rubieży w Wielkopolsce i na Pomorzu zapisano w najdrobniejszych szczegółach na kartach traktatu wersalskiego. O losie kluczowego z...
Wszystkie sanitariuszki, pielęgniarki czy samarytanki niosące pomoc rannym w czasie wojny polsko-bolszewickiej zasługują na miano bohaterek. Sylwetka Teresy Grodzińskiej jest jednak wyjątkowa.
Pozostawienie koni na ulicy bez opieki. Trzepanie ubrań i dywanów w oknach oraz na balkonach. Niezamykanie bram w przepisowym czasie. Między innymi za to karano przedwojennych warszawiaków. Ale obowiązywały też o wiele dziwniejsze przepisy.
W przeciągu jednego stulecia Warszawa przeszła imponującą transformację. Z miasta niewielkiego i wyludnionego po krwawo stłumionym powstaniu kościuszkowskim stała się jedną z największych i najprężniej rosnących metropolii kontynentu.
W latach 20. XX wieku Berlin uchodził za europejską stolicę „urningów”, jak nazywano wówczas homoseksualistów. Bezpośrednio po dojściu do władzy naziści podjęli szeroko zakrojone prześladowania ich środowisk.
Była to jedna z najstraszliwszych zbrodni wojennych minionego stulecia. Kiedy 13 grudnia 1937 roku japońskie wojska zdobyły Nankin, rozpoczęła się orgia przemocy. Krwawa rzeź zszokowała nawet japońskich korespondentów wojennych, którzy z...
Kobieta na stanowisku ministra. Młode dziewczęta wysyłane na zagraniczne studia na koszt państwa. Potężna organizacja feministyczna, wspierana przez najwyższe czynniki polityczne. Tak było w dwudziestoleciu międzywojennym. W Afganistanie.
Konfrontacja bolszewickiej Rosji, powstałej na zgliszczach caratu i Polski, odrodzonej za sprawą upadku trzech mocarstw zaborczych, była tylko kwestią czasu. Już rewolucja październikowa 1917 roku i odzyskanie niepodległości przez Rzeczpospolitą rok...
Pomimo szumnych zapowiedzi i wieloletnich dyskusji, w II Rzeczypospolitej nigdy nie wprowadzono powszechnego systemu emerytur. Rozwiązania, które udało się wdrożyć były niejednolite, spóźnione, a przede wszystkim – zupełnie niewystarczające.
Rebelia generała Francisco Franco przeciw rządom republikańskim, rozpoczęta 17 lipca 1936 roku, prawdopodobnie nigdy nie odniosłaby sukcesu, gdyby nie pomoc, jakiej nacjonalistom udzieliły hitlerowskie Niemcy. Dobrze znane są działania...
Władze II Rzeczypospolitej okazały się permanentnie niezdolne do stworzenia szczelnego i skutecznego systemu podatków dochodowych. Nie udawało się ściągać wystarczających danin z pensji, wybierano więc alternatywne sposoby gnębienia obywateli...
W 1921 roku francuska projektantka Gabrielle „Coco” Chanel bezpowrotnie zmieniła świat urody. Mademoiselle dała kobietom zapach, który stał się legendą. I który do dzisiaj stanowi symbol wyjątkowej klasy.
Gotował się największy skandal obyczajowy epoki. Świeżo owdowiały prezydent Ignacy Mościcki oświadczył się sekretarce swojej zmarłej żony. Zszokowana kobieta długo odmawiała odpowiedzi. Wreszcie uległa i zgodziła się na ślub z głową państwa...
Carska Rosja przestała istnieć z początkiem 1917 roku, gdy abdykował Mikołaj II Romanow. Ani ten fakt, ani rozstrzelanie całej carskiej rodziny w połowie kolejnego roku nie wystarczyły jednak, by przerwać działalność jednej z carskich placówek...
„Opłatę radiofoniczną” wprowadzono w Polsce już w latach 20. XX wieku, jednocześnie z utworzeniem Polskiego Radia. Przez pierwszą dekadę było to wprawdzie przedsiębiorstwo w większości prywatne, ale zgodnie z zapisami koncesji opłaty narzucało...
W II Rzeczypospolitej samochód był towarem zdecydowanie luksusowym. Na własne cztery kółka mogli sobie pozwolić tylko naprawdę zamożni Polacy. Ile dokładnie kosztowały auta osobowe i jak droga była ich eksploatacja?
Dziesięciominutowa rozmowa kosztowała w latach 30. XX wieku nawet ponad 300 dzisiejszych złotych. Sam telefon był rarytasem tylko dla bogatych. Nic dziwnego, że abonentom gotowym wysupływać sowite kwoty, oferowano usługi, które XXI-wiecznym...
Panuje powszechne przekonanie, że w ostatnich dekada edukacja zupełnie straciła na wartości. Studia nie zapewniają ani pracy, ani nawet rzeczywistej wiedzy. Podobno w przedwojennej Polsce było o niebo lepiej, a ówczesna matura równała się wręcz...
Reklama
Historyk, pisarz i publicysta, redaktor naczelny WielkiejHISTORII. Autor książek takich, jak Pańszczyzna. Prawdziwa historia polskiego niewolnictwa, Wawel. Biografia, Warcholstwo czy Cywilizacja Słowian. Jego najnowsza książka to Życie w chłopskiej chacie (2024). Strona autora: KamilJanicki.pl.
Historyk, specjalista od dziejów przedwojennej Polski. Współzałożyciel portalu WielkaHISTORIA.pl. Autor kilkuset artykułów popularnonaukowych. Współautor książek Przedwojenna Polska w liczbach, Okupowana Polska w liczbach oraz Wielka Księga Armii Krajowej.