„Kto nie ryzykuje, w Rawiczu nie siedzi” — brzmiało stare wielkopolskie przysłowie. Zakład karny w Rawiczu należał do największych i najbardziej znanych w Polsce. Zdaniem władz był też najnowocześniejszy i zapewniał więźniom wprost sielankowe...
Na stopie pokojowej przedwojenne Wojsko Polskie, z liczbą około 280 000 żołnierzy, było trzecią siłą militarną w Europie. Przynajmniej – trzecią liczebnie. Ile to kosztowało?
Udowodniono już ponad wszelką wątpliwość, że broń cząsteczkowa Nikoli Tesli nigdy nie powstała i nie mogła powstać. Także jego wizje bezprzewodowego przesyłu energii na olbrzymie dystanse były nie do zrealizowania. Sławny wynalazca miał też jednak…...
Jedyna kobieta w przedwojennej Polsce, na której wykonano wyrok śmierci. Tak wyglądała jej egzekucja
O godzinie 6:35 w dniu 7 kwietnia 1922 roku rozegrał się akt finałowy historii pierwszych seryjnych zabójców II Rzeczypospolitej. Szczepan Paśnik zabił w okolicach Warszawy przynajmniej siedem kobiet. Żona Józefa bez zająknięcia asystowała mu w...
Marynarka wojenna w przededniu II wojny światowej była najnowocześniejszym rodzajem polskich sił zbrojnych. Jej modernizacja w latach 30. XX wieku pochłonęła dziesiątki milionów złotych. W starciu z Niemcami we wrześniu 1939 roku nie odegrała jednak...
Przed odzyskaniem niepodległości dostęp polskich kobiet do edukacji był bardzo utrudniony. W wolnej Polsce – w warunkach formalnego równouprawnienia – też nie udało się zwalczyć głęboko zakorzenionej dyskryminacji.
Nawet sędziowie wiedzieli, że ich wyroki to tylko podpucha; fikcja, która nie doczeka się realizacji. Jeszcze lepiej zdawali sobie z tego sprawę kryminaliści. Najgorsi mordercy i najwięksi zwyrodnialcy mieli świadomość, że nigdy nie odsiedzą...
Nie było pełnego zwrotów akcji pościgu, morza wątpliwości ani trzymającej w napięciu gry w kotka i myszkę między przebiegłym zbrodniarzem a najsprawniejszymi z detektywów. Co więc było? Tylko zamknięta stodoła, z której dobiegało głośne chrapanie. I...
Bolszewicka okupacja położonego niespełna 100 kilometrów na północ od Warszawy Ciechanowa trwała tylko 10 dni. To wystarczyło, by krasnoarmiejcy pokazali, na co ich stać. I co działoby się w całej Polsce, gdyby losy wojny potoczyły się inaczej.
Drogi usiane ograniczeniami prędkości, restrykcje, które przyprawiają kierowców o szewską pasję i fotoradary ustawiane nie tam gdzie jest niebezpiecznie, ale gdzie najprościej złapać kogoś, kto przekroczył limit. Czy dawniej też tak było? Czy...
Grozili bronią, okładali pięściami, wieszali za ręce pod sufitem. Torturowanie podejrzanych przez policję było w przedwojennej Polsce standardem. Panowało przekonanie, że tylko w ten sposób da się szybko i skutecznie wyciągnąć przyznanie do winy.
Poza „zwyczajnymi” sądami w przedwojennej Polsce działały też sądy doraźne. Proces trwał w nich kilka godzin, nie było potrzeba aktu oskarżenia, a w zdecydowanej większości przypadków jedynym wyrokiem była śmierć. Wyrok wykonywano natychmiast, bez...
Stoczona 31 sierpnia 1920 roku bitwa pod Komarowem nazywana jest ostatnią wielką batalią kawaleryjską XX wieku. Chociaż owiana złą sławą 1 Armia Konna Siemiona Budionnego miała tego dnia przewagę, to ostateczne zwycięstwo odniosła polska jazda. Wróg...
Uratowała tysiące dzieci przed wywózką do Auschwitz. Historia zupełnie zapomniała o jej bohaterstwie
Geertruuida Wijsmuller-Meijer ocaliła od Holokaustu i wywózki do Auschwitz ogromną rzeszę maluchów, a mimo to w wielkiej historii zabrakło dla niej miejsca. Kim była „ciocia Trusia”, jedna z głównych organizatorek Kindertransportów?
Gdy tylko starcie z bolszewikami zostało wygrane, zaczęły się rozliczenia. Prasa nie świętowała. Zamiast tego publikowano tyrady przeciwko paskarzom zawyżającym ceny i „tchórzom”, którzy przed bitwą – samowolnie lub za zgodą władz – wyjechali z...
W ostatnim roku istnienia II Rzeczpospolitej warszawska komunikacja miejska przewiozła ponad ćwierć miliarda pasażerów. Ile musieli oni zapłacić za bilety? Czy dla przeciętnego warszawiaka był to duży wydatek?
Starzejący się Nikola Tesla co roku urządzał konferencje dla dziennikarzy z okazji swoich urodzin. Jego niesamowite pomysły i nieprawdopodobne twierdzenia budziły coraz mniejsze zainteresowanie. W 1934 roku 78-letni emerytowany wynalazca...
Wielu krytyków wyprawy kijowskiej zarzuca Józefowi Piłsudskiemu, że sprowokował bolszewików do inwazji na Polskę, która zaprowadziła czerwonych aż pod Warszawę. W rzeczywistości Lenin i jego poplecznicy na długo przed 25 kwietnia 1920 roku mieli...
Zatrzymanie ofensywy Armii Czerwonej pod Warszawą w połowie sierpnia 1920 roku wcale nie zakończyło wojny polsko-bolszewickiej. Michaił Tuchaczewski zbierał siły, aby ponownie ruszyć na zachód. Kres zagrożeniu położono dopiero na skutek bitwy nad...
Zdaniem profesora Lecha Wyszczelskiego to wcale nie pod Ossowem czy Radzyminem powstrzymano w połowie sierpnia 1920 roku pochód prącej na zachód Armii Czerwonej. Decydujące znaczenie miały dzisiaj zupełnie zapomniane walki o Nasielsk. Dlaczego tak...
Dowodzący Frontem Zachodnim Michaił Tuchaczewski 10 sierpnia 1920 roku wydał jednostkom Armii Czerwonej rozkaz, który zupełnie zaskoczył Polaków. Zamiast szturmować Warszawę, zamierzał ją okrążyć od północy. Uważał, że polska stolica i tak wpadnie w...
Panuje przekonanie, że bolszewicka inwazja przyniosła natychmiastową i pełną mobilizację polskiego społeczeństwa przeciw dziejowemu zagrożeniu. W rzeczywistości reakcje nie były jednolite. I nie ze wszystkich możemy być dzisiaj dumni.
Dużo mówi się o zbrodniach seksualnych dokonywanych przez czerwonoarmistów w latach 1944-1945. Należy jednak pamiętać, że już ćwierć wieku wcześniej, w czasie wojny polsko-bolszewickiej, krasnoarmiejcy zaspokajali swoją chuć dokonując masowych...
Latem 1919 roku los rewolucji bolszewickiej wisiał na włosku. Wojsko Polskie dotarło do Mińska, a armie Białych ruszyły do wielkiej ofensywy, której celem była ostateczna rozprawa z komunistami. Piłsudski jednak, mimo nalegań Francuzów i Anglików...
Popularny dzisiaj i powszechnie kojarzony termin „seryjny morderca” ma zdaniem większości autorów zaskakująco krótką historię. A przynajmniej: zaskakująco niedawno przeniknął do społecznej świadomości. Ale czy to prawda?
„Nad ranem do pogrążonego jeszcze we śnie miasta dolatują odgłosy dział naszych, broniących wrogowi dostępu do stolicy” – pisze „Gazeta Warszawska” w numerze z 14 sierpnia 1920 roku. – „Gwar miasta nie będzie w stanie niedługo zgłuszyć tych...
Po opanowaniu w styczniu 1919 roku Wilna, bolszewicy szykowali się do kolejnych podbojów. Józef Piłsudski nie zamierzał jednak pozostawiać miasta swojego dzieciństwa w rękach wroga. 19 kwietnia ruszyła polska ofensywa, która kompletnie zaskoczyła...
Hiszpańska wojna domowa z lat 1936-1939 obfitowała w zbrodnie i okrucieństwa dokonywane przez obie walczące strony. Bombardowanie Guerniki miało jednak rangę wyjątkową i stało się zapowiedzią strasznego losu, jaki czekał miliony bezbronnych cywilów...
W latach 1918-1920 do walki w szeregach Ochotniczej Legii Kobiet zgłosiły się tysiące polskich patriotek. Przelewały krew we Lwowie, Wilnie oraz stawiając czoła bolszewikom. Kiedy opadł bitewny kurz szybko zapomniano o ich bohaterstwie. A mężczyźni...
Jeden z najwybitniejszych wynalazców przełomu XIX i XX wieku umierał jako człowiek bezdomny i zbankrutowany. W ostatnich latach więcej myślał o gołębiach niż nauce. Jego stan intelektualny budził poważne zaniepokojenie. A przynajmniej budziłby...
