Kierowana przez Bélę Kuna Węgierska Republika Rad istniała zaledwie nieco ponad trzy miesiące. Po jej obaleniu na początku sierpnia 1919 roku nad Balatonem zapanował biały terror. Jego ofiarą padły dziesiątki tysięcy ludzi. Wiele z nich nie miało...
Pod koniec maja 1930 roku na pierwszych stronach nadwiślańskich dzienników pojawiły się sensacyjne nagłówki informujące o tym, że „Niemcy porwali z terytorium Polski dwóch oficerów straży granicznej”. Wkrótce jeden z nich zmarł w wyniku ran...
Kiedy w 1912 roku ukazało się niemiecka edycja Chłopów Reymonta ich wydawca liczył, że nakład wyprzeda się na pniu. Okazała się jednak, że po książkę sięgnęło niespełna stu czytelników. Sytuacja uległa zmianie dopiero po wybuchu I wojny światowej.
Na początku lat 30. XX wieku na ręce Stalina trafiały raporty od sowieckiego szpiega w Warszawie. Był on wysoko postawionym urzędnikiem Ministerstwa Spraw Zagranicznych i miał dostęp do informacji ze szczytów polskiej władzy. Wiele wskazuje na to...
Polskie aspiracje kolonialne w dwudziestoleciu międzywojennym kojarzą się głównie z Madagaskarem. Nie był to jednak jedyny kierunek, w którym chcieli prowadzić ekspansję nadwiślańscy orędownicy zamorskich posiadłości. W pierwszej połowie lat 30. XX...
Śmierć Józefa Piłsudskiego 12 maja 1935 roku miała decydujący wpływ nie tylko na polską politykę wewnętrzną. Temu co działo się nad Wisłą po zgonie Marszałka bacznie przyglądali się również nasi sąsiedzi. W szczególności włodarze III Rzeszy z...
Po zajęciu Warszawy Niemcy odkryli w Forcie Legionów kompletne archiwum polskiego wywiadu. Dzięki znalezionym dokumentom naziści aresztowali setki agentów Dwójki działających przed wojną na terenie III Rzeszy. Była to jedna z największych porażek w...
W kwietniu 1934 roku Józef Piłsudski zapytał kilkunastu wysokiej rangi oficerów oraz ministra i wiceministra spraw zagranicznych kto ich zdaniem stanowi większe zagrożenie dla Polski: Niemcy czy ZSRS. Jednocześnie jasno zasugerował jakiej odpowiedzi...
Operacja „Ciotka” przemianowana później na „Wózek” była jednym z największych sukcesów polskiego wywiadu w dwudziestoleciu międzywojennym. Dzięki pomysłowości szefa bydgoskiej ekspozytury Dwójki kapitana Jana Żychonia udało się zdobyć wiele cennych...
Złamanie szyfru Enigmy stanowiło najważniejszy projekt brytyjskich, francuskich i polskich kryptologów. Kiedy okazało się, że to nad Wisłą doszło do kluczowego przełomu, jeden z Brytyjczyków zaczął oskarżać naszych ekspertów o oszustwo, a nawet...
Na początku kwietnia 1935 roku do Warszawy przybył lord tajnej pieczęci Anthony Eden. Późniejszy trzykrotny minister spraw zagranicznych oraz premier Wielkiej Brytanii był ostatnim zagranicznym dygnitarzem, z którym spotkał się Józef Piłsudski. To...
Franciszka Szankowska nie mówiła po rosyjsku. Co więcej nie przypominała nawet z wyglądu Anastazji Romanow. Mimo to przekonała wielu, że jest cudem ocaloną córką ostatniego rosyjskiego cara. Jak to możliwe?
Już kilka miesięcy po dojściu do władzy w Niemczech Adolf Hitler podjął próbę przekonania Brytyjczyków do zmiany polskich granic. Najpierw w roli emisariusza do Londynu wysłał głównego nazistowskiego ideologa Alfreda Rosenberga. Po jakimś czasie nad...
„Polacy doszli do punktu, w którym wierzą, że świat jest zobowiązany do ich utrzymywania. Jeżeli dostają to, czego chcą, uważają, że im się to należy i że nikomu nie są winni żadnych podziękowań. Jeżeli tego nie dostają, są rozżaleni”. Tak pisał o...
O jednym pisano, że „zwabiał uczennice do pustych klas szkolnych”. Inny nawet nie był w rzeczywistości pedagogiem. Podawał się za niego i każdy mu wierzył. Ile mieli ofiar na sumieniu?
Po pierwszym spotkaniu z Józefem Piłsudskim Hugh Gibson był zachwycony swoim rozmówcą. Amerykański dyplomata szybko jednak zmienił zdanie na temat Marszałka. Oto, co pisał na jego temat w raportach wysyłanych do Waszyngtonu.
Przedwojenna Polska nie mogła poszczycić się wysoką liczbą studentów. Pod tym względem rozpowszechnienia edukacji akademickiej byliśmy w ogonie Europy. Co więcej, znaczna część z tych, którym udało się dostać na uczelnie wyższe klepała skrajną biedę...
Kiedy 8 maja 1933 roku Stanisław Skarżyński wylądował na lotnisku w brazylijskim mieście Maceio nikt nie chciał uwierzyć, że właśnie przeleciał Atlantyk. Nie ma się czemu dziwić. Dokonał tego małym, turystycznym samolotem. Na dodatek w garniturze.
Nie zostawiaj żony samej z domowymi obowiązkami. Mów jej gdzie wychodzisz. Nie krytykuj drugiej połówki przy obcych. To tylko kilka z przykazań, jakie dla swoich czytelników miał w 1936 roku dwutygodnik „Głosy Kościelne”.
“Uznałem za niemożliwe dźwiganie wielkiego ciężaru odpowiedzialności bez pomocy i wsparcia kobiety, którą kocham” – mówił Edward VIII, ogłaszając Brytyjczykom, że już dłużej nie będzie ich królem. Rezygnował z tronu, by poślubić rozwódkę...
Stanowcze poglądy nieraz wpędzały młodą Irenę Krzyżanowską (Sendlerową) w kłopoty. Ostro stawiała opór w chwilach, gdy na jej oczach działa się niesprawiedliwość, nawet jeśli sama ryzykowała. Antysemitom pluła pod nogi i potrafiła publicznie ich...
Elżbieta Zawacka, ps. „Zo”, „Zoya” była jedyną kobietą-cichociemną oraz jedną z najważniejszych kurierek Armii Krajowej. Urodzona w zaborze pruskim w dzieciństwie została poddana całkowitej germanizacji. Po latach wykorzystała to przeciwko Niemcom.
O przestępczości seksualnej w Wojsku Polskim nie mówiono głośno. Prasa poruszała temat tylko w wyjątkowo szokujących przypadkach, sądy traktowały rzecz po macoszemu. Skala problemu była jednak niebagatelna.
Niewchodzenie mężowi w drogę, gdy jest zły. Okazywanie strachu przed jego gniewem. Mówienie tylko dobrze o ślubnym. To kilka z zaleceń, które „Przewodnik Katolicki” starał się wpoić polskim kobietom. Jakie były pozostałe?
Obecnie w Polsce kierowcy powinni znać ponad 400 znaków drogowych. Przed wojną automobiliści mieli o wiele łatwiej. Musieli ich zapamiętać niespełna 30. Dzięki naszej galerii możecie sprawdzić, jak wyglądało oznakowanie dróg obowiązujące nad Wisłą...
Norymberga była nierozerwalnie związane z brunatnym reżimem. Właśnie tam odbywały się gigantyczne parteitagi. Tam też ogłoszono osławione ustawy rasowe. Naziści włożyli wiele pracy, aby Norymberga stała się „miastem idealnym”. Przynajmniej wedle ich...
J.A. Boswer, autor poradnika Jak uniknąć zdrady i rozczarowania w małżeństwie, wydanego we Lwowie w 1936 roku, twierdził, że nieszczęściu należy zapobiegać. Na kartach swojej krótkiej książeczki przedstawił te „charaktery męskie”, od których...
W Warszawie najtańsze prostytutki, zwane chustkowymi, brały złoty pięćdziesiąt, może dwa złote. Dziewczyny z Mławy były gotowe oddać się choćby za 50 groszy. Za tę cenę mogły sobie później kupić litr mleka albo trzy kurze jajka.
„To się nazywa sztucznie robić zbrodniarzy” – pomstował jeden z najbardziej wpływowych publicystów II Rzeczpospolitej, Tadeusz Boy-Żeleński. Tym razem na jego celowniku znalazły się nie społeczne konsekwencje zakazu aborcji czy braku dostępu do...
II Rzeczpospolitą zbudowano łącząc ziemie trzech byłych zaborów. Nie były to jednak w żadnym razie równe części. Na obszarach podporządkowanych wcześniej Cesarstwu Niemieckiemu – w Wielkopolsce, na Pomorzu i na Górnym Śląsku – na początku lat 20. XX...
