„Rewolucja przemysłowa zmieniła świat tak bardzo, że w początkach XIX wieku był on bardzo podobny do współczesnego” – przekonuje Tymoteusz Pawłowski na kartach książki Niezwykłe dzieje wielkich wynalazków. Zdaniem doktora historii z Uniwersytetu...
12 marca 1938 roku niemieckie wojska wkroczyły do Austrii. Nie napotkały żadnego oporu. Anschluss stał się faktem. Oto jak Hitlerowi udało się bez jednego wystrzału przyłączyć swoją ojczyznę do III Rzeszy.
Modne przed 1989 rokiem powiedzenie głosiło, że „nie matura lecz chęć szczera zrobi z ciebie oficera”. W przedwojennej Polsce dołączenie do korpusu oficerskiego wymagało jednak nie tylko świadectwa dojrzałości, ale również ogromnych nakładów...
Suzanne Valadon, muza Renoira i Toulouse-Lautreca oraz uznana malarka, prowadziła szalone życie. Miała wielu kochanków i garściami korzystała z życia. Cieniem na nim kładła się tylko choroba alkoholowa jej syna Maurice’a Utrillo. Znany artysta...
W drugiej połowie lat 20. XX wieku nad Wisłą pojawił się pomysł, aby Polska przystąpiła do akcji kolonizacyjnej w Angoli. Krótko przed wybuchem II wojny światowej do działania zerwało się nawet polskie Ministerstwo Spraw Zagranicznych...
Nazistowski poeta, a przede wszystkim mentor i nauczyciel Adolfa Hitlera. Właśnie on wprowadził przyszłego dyktatora w świat monachijskich elit. Bez Dietricha Eckarta nie byłoby ani Führera, ani narodowego socjalizmu. Eckart odpowiadał poza tym za...
Karol Wedel był twórcą popularnej warszawskiej cukierni. Jego syn Emil odpowiadał już za markę cieszącą się szerokim wzięciem, choć stale podkreślał, że zadowala go prowadzenie małej, rodzinnej fabryczki. Dopiero trzeci przedstawiciel cukierniczego...
To była jedna z najgłośniejszych katastrof XX wieku. 6 maja 1937 roku, podczas lądowania na amerykańskim lotnisku Lakehurst, sterowiec „Hindenburg”, stanowiący dumę nazistowskich Niemiec, zapalił się i runął na ziemię. Wypadek, w którym zginęło 36...
Lwa Trockiego do dzisiaj otacza na poły romantyczna legenda. Jako największy wróg Stalina, jego zażarty krytyk, wygnaniec i ofiara zamachu przeprowadzonego aż w dalekim Meksyku, jawi się on jako istne przeciwieństwo „czerwonego cara”. Zupełnie...
Znana w wiedeńskich kręgach towarzyskich Alma Mahler oraz malarz i poeta Oskar Kokoschka poznali się w 1912 roku. Ich burzliwy związek, choć wyniszczający, stanowił dla artysty źródło inspiracji. Gdy Alma w końcu go rzuciła był to dla niego...
W przededniu rewolucji bolszewickiej Rosję zamieszkiwało kilkanaście milionów muzułmanów. Leninowi i Stalinowi bardzo zależało na przeciągnięciu ich na stronę bolszewików. Aby osiągnąć cel byli nawet gotowi zrezygnować z kluczowego dla komunistów...
Oficjalnie Sejm ustanowił 11 listopada Świętem Niepodległości dopiero wiosną 1937 roku. Pomysł, aby to zrobić pojawił się jednak już 18 lat wcześniej. Wtedy nie zgodziła się na to endecja. Jakie argumenty mieli zwolennicy Dmowskiego? I jaką datę...
Decyzja wyszła od samego Komendanta. Józef Piłsudski wyraźnie życzył sobie, by jego mózg wyjęto, zatopiono w formalinie i… udowodniono to, co powtarzał do znudzenia od piętnastu lat.
Kierowana przez Bélę Kuna Węgierska Republika Rad istniała zaledwie nieco ponad trzy miesiące. Po jej obaleniu na początku sierpnia 1919 roku nad Balatonem zapanował biały terror. Jego ofiarą padły dziesiątki tysięcy ludzi. Wiele z nich nie miało...
Pod koniec maja 1930 roku na pierwszych stronach nadwiślańskich dzienników pojawiły się sensacyjne nagłówki informujące o tym, że „Niemcy porwali z terytorium Polski dwóch oficerów straży granicznej”. Wkrótce jeden z nich zmarł w wyniku ran...
Kiedy w 1912 roku ukazało się niemiecka edycja Chłopów Reymonta ich wydawca liczył, że nakład wyprzeda się na pniu. Okazała się jednak, że po książkę sięgnęło niespełna stu czytelników. Sytuacja uległa zmianie dopiero po wybuchu I wojny światowej.
Na początku lat 30. XX wieku na ręce Stalina trafiały raporty od sowieckiego szpiega w Warszawie. Był on wysoko postawionym urzędnikiem Ministerstwa Spraw Zagranicznych i miał dostęp do informacji ze szczytów polskiej władzy. Wiele wskazuje na to...
Polskie aspiracje kolonialne w dwudziestoleciu międzywojennym kojarzą się głównie z Madagaskarem. Nie był to jednak jedyny kierunek, w którym chcieli prowadzić ekspansję nadwiślańscy orędownicy zamorskich posiadłości. W pierwszej połowie lat 30. XX...
Śmierć Józefa Piłsudskiego 12 maja 1935 roku miała decydujący wpływ nie tylko na polską politykę wewnętrzną. Temu co działo się nad Wisłą po zgonie Marszałka bacznie przyglądali się również nasi sąsiedzi. W szczególności włodarze III Rzeszy z...
Po zajęciu Warszawy Niemcy odkryli w Forcie Legionów kompletne archiwum polskiego wywiadu. Dzięki znalezionym dokumentom naziści aresztowali setki agentów Dwójki działających przed wojną na terenie III Rzeszy. Była to jedna z największych porażek w...
W kwietniu 1934 roku Józef Piłsudski zapytał kilkunastu wysokiej rangi oficerów oraz ministra i wiceministra spraw zagranicznych kto ich zdaniem stanowi większe zagrożenie dla Polski: Niemcy czy ZSRS. Jednocześnie jasno zasugerował jakiej odpowiedzi...
Operacja „Ciotka” przemianowana później na „Wózek” była jednym z największych sukcesów polskiego wywiadu w dwudziestoleciu międzywojennym. Dzięki pomysłowości szefa bydgoskiej ekspozytury Dwójki kapitana Jana Żychonia udało się zdobyć wiele cennych...
Złamanie szyfru Enigmy stanowiło najważniejszy projekt brytyjskich, francuskich i polskich kryptologów. Kiedy okazało się, że to nad Wisłą doszło do kluczowego przełomu, jeden z Brytyjczyków zaczął oskarżać naszych ekspertów o oszustwo, a nawet...
Na początku kwietnia 1935 roku do Warszawy przybył lord tajnej pieczęci Anthony Eden. Późniejszy trzykrotny minister spraw zagranicznych oraz premier Wielkiej Brytanii był ostatnim zagranicznym dygnitarzem, z którym spotkał się Józef Piłsudski. To...
Franciszka Szankowska nie mówiła po rosyjsku. Co więcej nie przypominała nawet z wyglądu Anastazji Romanow. Mimo to przekonała wielu, że jest cudem ocaloną córką ostatniego rosyjskiego cara. Jak to możliwe?
Już kilka miesięcy po dojściu do władzy w Niemczech Adolf Hitler podjął próbę przekonania Brytyjczyków do zmiany polskich granic. Najpierw w roli emisariusza do Londynu wysłał głównego nazistowskiego ideologa Alfreda Rosenberga. Po jakimś czasie nad...
„Polacy doszli do punktu, w którym wierzą, że świat jest zobowiązany do ich utrzymywania. Jeżeli dostają to, czego chcą, uważają, że im się to należy i że nikomu nie są winni żadnych podziękowań. Jeżeli tego nie dostają, są rozżaleni”. Tak pisał o...
O jednym pisano, że „zwabiał uczennice do pustych klas szkolnych”. Inny nawet nie był w rzeczywistości pedagogiem. Podawał się za niego i każdy mu wierzył. Ile mieli ofiar na sumieniu?
Po pierwszym spotkaniu z Józefem Piłsudskim Hugh Gibson był zachwycony swoim rozmówcą. Amerykański dyplomata szybko jednak zmienił zdanie na temat Marszałka. Oto, co pisał na jego temat w raportach wysyłanych do Waszyngtonu.
Przedwojenna Polska nie mogła poszczycić się wysoką liczbą studentów. Pod tym względem rozpowszechnienia edukacji akademickiej byliśmy w ogonie Europy. Co więcej, znaczna część z tych, którym udało się dostać na uczelnie wyższe klepała skrajną biedę...
