Już od średniowiecza w europejskich kręgach władzy powszechnie zawierano małżeństwa per procura, przez pośrednika. Kościelne kanony nie wymagały, by zarówno kawaler, jak i panna młoda byli obecni na własnym ślubie. Jednego z narzeczonych mógł...
Widząc zbliżającą się klęskę w bitwie z Turkami pod Mohaczem, król Czech i Węgier Ludwik II Jagiellończyk zbiegł z pola walki. Prawnuk Władysława Jagiełły jednak nie uszedł z życiem. Według oficjalnej wersji utonął podczas ucieczki w potoku Csele...
Elżbieta I Tudor zasiadała na angielskim tronie przez 45 lat. Schorowana monarchini zmarła 24 marca 1603 roku w wieku niespełna 70 lat. Zorganizowane pięć tygodni później uroczystości pogrzebowe były okazją do wyrażenia głębokiego smutku i...
W wieku XVI handel zbożem przynosił szlachcicom krociowe zyski. W wieku XVII, w obliczu zapaści gospodarczej i załamania klimatu, panowie zaczęli szukać nowych sposobów napychania kabzy. Wielu przerzuciło się na produkcję wódki, którą następnie...
Piękna i inteligentna dwórka królowej, Maria Kazimiera d’Arquien, wpadła w oko Janowi Sobieskiemu w roku 1655, gdy miała zaledwie 14 lat. Przyszły król twierdził, że już wtedy pragnął uczynić z niej swoją żonę. Pannę wydano jednak za… jego sąsiada...
Henryk książę Walii miał wszelkie zadatki na dobrego władcę. Pierworodny syn króla Anglii i Szkocji Jakuba I Stuarta nigdy jednak nie zasiadł na tronie. Zmarł 6 listopada 1612 roku po wielodniowych męczarniach. Lekarze próbujący ratować jego życie...
Nad moralnością chłopa pańszczyźnianego w nowożytnej Polsce czuwał pan wsi i reprezentujący go ekonom, a także pleban. Szczególny rygoryzm obyczajów panował we wsiach klasztornych i kościelnych. O tym, jakie kary czekały na wieśniaków łapiących...
Latem 1655 roku szwedzkie wojsko uderzyło na Rzeczpospolitą. Jednocześnie trwała już inwazja Rosjan na Wielkie Księstwo Litewskie. Niespełna dwa miesiące „potopu” wystarczyły, by zmieść z tronu Jana Kazimierza Wazę. Król, królowa, część...
Barbara Radziwiłłówna nie budziła w Polsce sympatii. I nie chodzi nawet o wielką kampanię nienawiści, jaka wybuchła w roku 1548, na wieść o potajemnym ślubie króla Zygmunta Augusta z litewską wdówką. Także gdy burza minęła, a nowa władczyni...
W marcu 1648 roku król Władysław IV – ciężko schorowany i zdruzgotany niedawną śmiercią jedynego syna – odwiedził Wilno. Nie zabawił w litewskiej stolicy długo. Nim zdążył wypocząć po podróży, doszły go wieści o wybuchu powstania kozackiego...
Skłócona z synem Bona Sforza nie tyle wyjechała z Polski, co z niej uciekła. Zygmunt August, przekonany, że matka zabiła mu dwie żony, groził najsurowszymi karami każdemu, kto pomoże starej królowej opuścić Mazowsze. Wreszcie się jednak ugiął. 1...
Niespotykana wcześniej skala szwedzkich grabieży, jaka dotknęła Wielkopolskę jesienią 1655 roku, sprawiła, że na okupowanych przez Skandynawów terenach szybko pojawiła się polska partyzantka. Impulsem do rozpoczęcia walki z najeźdźcą była brawurowa...
Księżna Nevers i Rethel z rodu Gonzagów, wydana za mąż za polskiego króla Władysława IV Wazę, do 1646 roku we wszystkich dokumentach i pismach występuje jako Maria. W kontrakcie małżeńskim niespodziewanie przedstawiano ją jednak inaczej: jako...
Polscy ziemianie stale, przez stulecia, obawiali się wybuchu wielkiej rebelii ludowej. Masowe bunty chłopskie były znane w Niemczech i na Węgrzech. Można było sądzić, że Polsce, gdzie wieśniaków traktowano nawet nie jak niewolników, ale jak...
Z perspektywy wieków łatwo zapomnieć o tym, że decyzja o uczynieniu z Warszawy naczelnego ośrodka politycznego Rzeczpospolitej wyszła z zewnątrz. Została narzucona przez króla i szlachtę bez pytania warszawiaków o zdanie. Mieszkańcy miasta przez...
Elżbieta Habsburżanka, zaręczona z polskim następcą tronu Zygmuntem Augustem, od dziecka była wychowywana na przyszłą królową. Nie mogła przewidzieć, że mąż od pierwszej chwili będzie nią pogardzać, a teściowa – potężna Bona Sforza – zaweźmie się...
Podpisując 25 lipca 1655 roku pod Ujściem kapitulację przed Szwedami wielkopolska szlachta otrzymała między innymi gwarancję bezpieczeństwa swych majątków. Ręczył za to sam król Karol Gustaw. Jednak, gdy tylko monarcha ruszył na podbój pozostałych...
Niewiele jest wydarzeń z dziejów morskich podróży, które wzbudziły na przestrzeni ostatnich dekad równie wielką fascynację, co bunt na HMS „Bounty”. Rebelia załogi brytyjskiego okrętu stała się tłem dla pięciu filmów, musicalu, dziesiątek książek. W...
Władysław IV Waza wziął drugi ślub w roku 1646, jako człowiek bardzo schorowany, niemal stojący nad grobem. Zmarł niewiele ponad dwa lata później. Pozostawił ambitną żonę i olbrzymie długi. Oraz dwóch braci, skłonnych walczyć o schedę do upadłego.
W epoce nowożytnej powszechnie oczekiwano, że „wojna sama się wyżywi”. Armie grabiły wrogie terytoria, aby zaopatrzyć żołnierzy, ale też zapewnić im łupy. To fakt dobrze znany. Warto jednak przypomnieć, że nad Wisłą identycznie postępowało… nasze...
W chwili swojej śmierci Karol II miał zaledwie 39 lat. Zgon ostatniego habsburskiego władcy Hiszpanii poprzedziła wielotygodniowa agonia. Zresztą całe jego życie było pasmem udręk i cierpień spowodowanych licznymi chorobami genetycznymi, do których...
Młody chorąży koronny Jan Sobieski był szeroko znany z przywiązania do decorum i do godności własnej oraz swego rodu. Późnym wieczorem 12 lub 13 maja 1665 roku nie wyglądał jednak zbyt wyjściowo czy nawet poważnie. Może był całkiem goły, może...
Sławny poeta z Czarnolasu Jan Kochanowski nie spieszył się do obowiązków, zakładania rodziny i prowadzenia folwarków. Swoje młode lata starał się przeciągnąć niemal w nieskończoność. I zjeździł przy okazji spory kawał świata.
24 lipca 1655 roku pod Ujściem wielkopolska szlachta oraz piechota łanowa stanęły naprzeciwko szwedzkich wojsk feldmarszałka Arvida Wittenberga. Mimo że żadna ze stron nie posiadała wyraźnej przewagi liczebnej, już nazajutrz pospolite ruszenie...
Bunt, do którego doszło na pokładzie brytyjskiego okrętu HMS „Bounty” przeszedł do historii. Od samej rebelii nawet ciekawsze wydają się jednak późniejsze wydarzenia. 14 członków zrewoltowanej załogi schwytano, ale okręt, który transportował ich na...
W 1660 roku, gdy końca dobiegł niesławny potop szwedzki, Rzeczpospolita leżała w gruzach. Państw straciło miliony poddanych, dziesiątki miast zamieniły się w zgliszcza. Na dworze królewskim wierzono jednak, że z kryzysu da się wyciągnąć korzyści. To...
8 sierpnia 1655 roku przyniósł ponury przełom w historii Wilna. Właśnie tego dnia miasto zostało zdobyte przez rosyjskie wojska wspierane przez Kozaków hetmana Zołtarenki. Stolica Wielkiego Księstwa Litewskiego stała się sceną orgii mordów i...
Pierwsze lata życia przyszłej królowej Polski były najprawdziwszym koszmarem. Wygnana z Mediolanu, po tym, jak zamordowano jej ojca, była zmuszano tułać się po Włoszech. Straciła całe rodzeństwo – miała tylko matkę, zawsze ambitną i niestrudzoną...
Pokolenia historyków twierdziły, że Jan Kazimierz Waza (na tronie od 1648 do 1668 roku) dał się omotać bardziej energicznej i utalentowanej żonie. Podobno Ludwika Maria Gonzaga zupełnie go stłamsiła, zawłaszczyła jego pozycję. Od dawna pisze się...
Michał Korybut Wiśniowiecki zasiadał na polskim tronie nieco ponad trzy lata. Kiedy 10 listopada 1673 roku wyzionął ducha był zaledwie 33-latkiem. Śmierć w tak młodym wieku sprawiła, że od razu pojawiły się plotki na temat otrucia. O tym, co mogło...
