XIX-wieczny poeta Jan Nepomucen Kamiński w swoim znanym dwuwierszu napisał o Mikołaju Koperniku: „Wstrzymał Słońce, ruszył Ziemię, polskie wydało go plemię”. Ale co tak naprawdę wiemy o pochodzeniu słynnego astronoma? Czy rzeczywiście był Polakiem?
Według rodzinnej legendy zaczynali jako prości węglarze. Kilka pokoleń wystarczyło jednak, by Medyceusze urośli do rangi najświetniejszego rodu Italii. Uchodzili nie tylko za najpotężniejszy, ale też najbogatszy ród na Półwyspie Apenińskim. Jak...
Mongołowie potrzebowali zaledwie czterech lat, aby podbić, skłócone ze sobą ruskie księstwa. Podczas rozpoczętej wiosną 1137 roku inwazji wojska Batu-chana spustoszyły miasta i wsie, wyżynając każdego kto stawił im opór. Skutki kilkusetletniego...
Biografie i podręczniki podają, że Mikołaj Kopernik urodził się 19 lutego 1473 roku. Skąd o tym wiemy skoro w XV wieku nie istniały jeszcze księgi metrykalne? Czy na pewno jest to właściwa data? Na te pytania stara się odpowiedzieć Piotr Łopuszański...
W grudniu 1144 roku muzułmańskie wojska Imada ad-Din Zankiego zdobyły Edessę. Upadek jednego z najważniejszych chrześcijańskich państw, utworzonych na Bliski Wschodzie po pierwszej krucjacie wstrząsnął Europą. Niemal natychmiast ruszyły...
Pierworodny syn Bolesława Chrobrego, Bezprym, był władcą tak znienawidzonym, że zupełnie wymazano go z lokalnych kronik i roczników. Przejął władzę na skutek spisku, uknutego wspólnie z sąsiadami kraju. W 1031 roku doprowadził do pierwszego rozbioru...
Skala bitwy stoczonej pod Fontenoy w 841 roku, jak niemal wszystkich w czasach średniowiecza, została znacząco wyolbrzymiona przez kronikarzy. Jeszcze na początku XX wieku wierzono, że wzięło w niej udział 300 000 wojowników. W rzeczywistości...
W polskich rocznikach i kronikach doby wczesnego średniowiecza postać Bezpryma w ogóle nie występuje. Tylko dzięki źródłom zagranicznym udało się odtworzyć zdradzieckie losy przeklętego członka dynastii Piastów. Najstarszy, ale odsunięty od władzy...
Templariusze byli prawdziwą elitą wśród zakonów rycerskich. Aby nosić czerwony krzyż na piersi należało jednak przestrzegać surowych zasad, które wyznaczała Reguła. Nawet za – zdawać by się mogło – drobne przewinienie członkom bractwa groziły surowe...
Jako pierwsi zidentyfikowali ją Egipcjanie. Szeroko pisał o niej Hipokrates. Ci, których dotknęła, cierpieli najprawdziwsze katusze. Jako, że nie istniało żadne skuteczne lekarstwo, przerażający ból miał ich prześladować już do końca życia. Albo...
Kim są ludzie przedstawieni na jednym z najstarszych zabytków polskiej sztuki? Jaką tajemnicę skrywa trzynastowieczny tympanon? Czy to możliwe, aby niewielki kamienny element wiejskiego kościoła miał na drugim końcu Polski swoją wierną kopię? I...
Karol Wielki nie zawojowałby Europy, gdyby nie jego liczna, zdyscyplinowana armia. Na ostatnie lata panowania cesarza przypadł proces reform, mających na celu dalszą poprawę karności i modernizację działań. W dużym stopniu wpłynęły one na bitność...
Za ostatnich Merowingów i majordomów, szczególnie Karola Młota, Frankowie postawili na rozwój jazdy ciężkozbrojnej. Dało to początek zupełnie nowemu systemowi władzy. Także Karol Wielki budował swoją potęgę opierając się na oddziałach...
Na liście krajów, którymi w swojej długiej historii rządzili Habsburgowie znajdują się m.in. Austria, Czechy, Węgry, Hiszpania, Holandia, Portugalia czy nawet odległy Meksyk. Przez stulecia przedstawiciele rodu zasiadali również na tronie Świętego...
Wielki projekt badań genetycznych miał odkryć prawdę o pochodzeniu rodu Piastów. Zamierzano dotrzeć do 500 pochówków przedstawicieli rodu. Ostatecznie do laboratorium trafiło jednak tylko około 30 próbek. Czy rezultaty badań rzeczywiście przyniosą...
W 1240 roku kijowianie stawili zacięty opór Mongołom. Gdy najeźdźcom w końcu udało się 6 grudnia zdobyć miasto dosłownie utopili je we krwi. Relacje kronikarzy oraz wykopaliska archeologicznie nie pozostawiają wątpliwości co do tego, jaki los...
Z perspektywy czasu łatwo o wrażenie, że potężna dynastia Hohenzollernów zawsze rozdawała karty w polityce i budziła respekt na kontynencie. Tak wcale nie było. Bardzo długo ród Hohenzollernów odgrywał rolę w najlepszym razie trzeciorzędną...
Skarb, jaki u schyłku PRL-u odnaleziono w Środzie Śląskiej jest tak niezwykły, że aż trudno uwierzyć w jego prawdziwość. Składają się na niego złota biżuteria, srebrne i złote monety, a nawet… najprawdziwsza korona królewska, wyciągnięta spod ziemi...
Wielka historia zapomniała o królowej Elżbiecie, chociaż jej życie to gotowy materiał na film sensacyjny. Ofiara porwania i gwałtu, „czarna wdowa”, która pochowała trzech mężów, przyjaciółka i siostra chrzestna jednego z najsłynniejszych monarchów w...
Przyłączenie Rusi Halickiej było jednym z największych osiągnięć Kazimierza Wielkiego. Dzięki zdobyczom na wschodzie Polska powiększyła się o około 97 000 km2. Królowi przybyło również ponad 400 000 poddanych. Sukces nie przyszedł jednak łatwo.
27 listopada 1095 roku, na koniec synodu zwołanego do Clermont, papież Urban II wygłosił jedno z najsłynniejszych przemówień w dziejach. Wezwał wiernych, aby ruszyli na pomoc walczącemu z Turkami władcy Cesarstwa Bizantyńskiego. Zachodnioeuropejskie...
Dante Alighieri, autor Boskiej komedii, która uformowała artystyczne wyobrażenia późnego średniowiecza o życiu pozagrobowym, jak każdy wybitny artysta miał swoją muzę. Nie była nią jednak w żadnym razie żona poety.
W XX wieku artyleria zyskała miano królowej pola bitwy. Zanim jednak do tego doszło musiała przejść bardzo długą drogę. O tym, jak wyglądała jej ewolucja od późnego średniowieczna aż po drugą połowę XIX wieku pisze Włodzimierz Kwaśniewicz w...
W początkach XI stulecia Imperium Bizantyńskie było najpotężniejszym państwem w zwanym świecie. W drugiej połowie tego samego wieku ugięło się pod naporem wroga, którego nikt się nie spodziewał. Piorunująca ekspansja koczowniczego ludu i upadek Azji...
W 1204 roku najwspanialsze miasto Europy, Konstantynopol, wpadło w ręce krzyżowców. Uczestnicy IV krucjaty, zamiast bić się z muzułmanami, złupili stolicę chrześcijańskiego cesarstwa. O wydarzeniu od stuleci pisze się jako o bezprzykładnej zbrodni...
Unia Królestwa Polskiego z Wielkim Księstwem Litewskim, zawarta u schyłku XIV stulecia, zmieniła układ sił w Europie Środkowej. Dominujące dotąd politycznie, ekonomicznie i militarnie państwo Zakonu Krzyżackiego zdawało się schodzić na drugą pozycję...
Zakon kawalerów mieczowych został założony w 1202 roku przez biskupa ryskiego Alberta von Buxhövdena. Zgromadzenie przyjęło regułę templariuszy, a bracia rycerze nosili białe płaszcze z czerwonym mieczem i krzyżem cnót rycerskich. W teorii jego...
W dobie antyku i średniowiecza nikt jeszcze nie wierzył w istnienie jakiejkolwiek „błony dziewiczej”. Krew na prześcieradle po pierwszej nocy też nie uchodziła za niezaprzeczalny dowód dziewictwa. Dla wykazania, że kobieta nie straciła „wianka”...
Dante Alighieri, sławny za sprawą Boskiej Komedii, pochodził z Florencji i tam robił karierę polityczną. Aż 1/3 życia spędził jednak na wygnaniu, pod opieką różnych możnych protektorów. Zanim umarł w Rawennie w roku 1321, został niespodziewanie...
W trakcie III krucjaty angielski król Ryszard Lwie Serce dał się poznać jako doskonały dowódca. W Ziemi Świętej narobił sobie jednak potężnych wrogów, którzy wzięli go do niewoli, kiedy wracał do ojczyzny. Niemiecki cesarz zażądał ogromnego okupu za...
