O Polsce mówi się często, że był to kraj bez stosów. Gdy w zachodniej Europy mordowano dziesiątki tysięcy niewinnych kobiet, nad Wisłą miał istnieć bezpieczny, tolerancyjny azyl. Rzecz jasna mamy do czynienia z mitem. U nas również płonęły stosy. W...
Już od czasów Kazimierza Wielkiego Rusini stanowili 30% populacji Królestwa Polskiego. W całej unii polsko-litewskiej było ich w XVI stuleciu około 20%. Ruskiej ludności otwarcie nie dyskryminowano, ale też – nie dawano jej przedstawicielom szans...
Opublikowana w 1613 roku Dongui Bogam została wpisana na listę światowego dziedzictwa UNESCO, ale często ocenia się ją w duchu żartów „lekarze jej nienawidzą”. O ile księga autorstwa Heo Juna jest prawdziwą biblią dla zwolenników medycyny...
To nie zmiany klimatu czy kataklizmy, lecz działania człowieka doprowadziły do wytępienia ogromnej liczby zwierząt. Naukowcy twierdzą, że 177 gatunków ssaków ważących ponad 10 kilogramów, które wyginęły od 1000 do 132 000 lat temu, wyniszczyli...
Świnia w welonie zakonnicy, która obściskuje się z nagim mężczyzną to tylko jeden z wielu dziwacznych i budzących niepokój elementów „Ogrodu rozkoszy ziemskich” Hieronima Boscha. Badacze do dziś głowią się nad tym, skąd u malarza wzięła się tak...
Wykonany na początku XVI wieku Kodeks Baltazara Behema to dzieło wyjątkowe: pierwsze polska księga, w której umieszczono wyobrażenia codziennej pracy. Piękne miniatury zachwycają do dzisiaj.
Jazda stanowiła w początkach XVI stulecia trzon polskiego wojska. Nie była to jednak jeszcze kawaleria taka, jaką znamy z kolejnych dekad. Husaria dopiero się rodziła. Dlaczego ją powołano? Skąd wzięto wzór? I dlaczego tak długo w walce utrzymywano...
Unia polsko-litewska, rządzona przez ostatnich Jagiellonów należała do największych organizmów politycznych na kontynencie. Za powierzchnią, liczbą ludności i rozwojem gospodarczym nie szły jednak możliwości finansowe. Wojsko sprzed 500 lat –...
Nowożytni królowie i królowe nie mieli prywatnego życia. Każdy moment ich dnia był elementem publicznego spektaklu rozgrywanego na oczach setek dworzan i służących. Nawet z pozoru najbardziej intymne chwile urastały do rangi wydarzeń publicznych. I...
Piotr I Wielki przeszedł do historii, jako reformator i twórca potęgi nowożytnej Rosji. Z determinacją cara w dążeniu do unowocześniania państwa mogły się równać tylko jego bezwzględność i okrucieństwo. Władca nie tolerował sprzeciwu i nie miał...
Świat zmienił się nie do poznania już z chwilą, gdy pierwsze europejskie ekspedycje dotarły do Nowego Świata. Największy przełom nastąpił jednak później. Grabież trwająca od XVI stulecia wstrząsnęła posadami gospodarki, doprowadziła do...
W wieku XVII bogaci chłopi pańszczyźniani niemal się nie zdarzali. Po potopie szwedzkim i w tragicznej dla najniższych warstw społeczeństwa epoce saskiej nie spotykało się ich w ogóle. Ale renesans – złote czasy handlu zbożowego – był...
Do miana „odkrywcy” Ameryki pretenduje wielu podróżników. Na długiej liście żeglarzy z Europy, Afryki i Azji nie mogło rzecz jasna zabraknąć również Polaka. Już w XVI wieku pojawiła się wersja, wedle której pochodzący znad Wisły Jan z...
Katarzyna II Wielka rządziła niepodzielnie Rosją przez ponad 34 lata. Śmierć carycy 17 listopada 1796 roku stanowiła koniec epoki. Wokół jej zgonu narosło wiele mitów. Według często powtarzanej plotki miała umrzeć w trakcie stosunku z koniem. Inna...
Wiek XVIII w dziejach Prus był stuleciem „długim”. Od śmierci pierwszego suwerennego księcia pruskiego Fryderyka Wilhelma Hohenzollerna (1688) do starcia z Napoleonem (1806) Prusy narodziły się niejako podwójnie: jako zunifikowane wewnętrznie...
„Angielska Ameryka była nieproporcjonalnie afrykańska” – podkreśla Jill Lepore w książce My, Naród. Jaka była skala angielskiego handlu niewolnikami? Jak uzasadniano ten nieludzki proceder?
Podręczniki gospodarcze – adresowane do szlachty i chętnie czytane – pisano od XVI wieku. W połowie tego stulecia ukazał się polski przekład książki o rolnictwie włoskiego pisarza Krescentyna. Na lokalnym rynku potrzebne jednak były dzieła, które...
Od czasów księcia Witolda Kiejstutowicza aż po lata międzywojnia zamieszkiwali zwłaszcza na Wileńszczyźnie. Byli ludem nielicznym, posiadającym unikalną religię, własny język i kulturę. Dzisiaj jest ich w Polsce mniej niż czterystu.
10 kwietnia 1525 roku Albrecht Hohenzollern złożył na krakowskim Rynku hołd lenny królowi Zygmuntowi Staremu. Po długich negocjacjach podpisano układ, który kończył historię państwa krzyżackiego. Na jego miejscu powstały świeckie Prusy Książęce z...
Sytuacja Polski zmieniła się radykalnie w roku 1370, wraz ze śmiercią ostatniego monarchy z rodzimej dynastii, Kazimierza Wielkiego. Już u schyłku średniowiecza – nie zaś, jak zwykło się powtarzać, po roku 1572 – tron polski stał się elekcyjny. Z...
Trzynaście angielskich kolonii w Ameryce Północnej, zamieszkanych przez łącznie 2,5 miliona osób, rzuciło rękawicę jednemu z najpotężniejszych imperiów świata, dysponującemu największą marynarką wojenną. Jakim cudem Amerykanie wygrali swoją wojnę o...
Elżbieta I Tudor miała wiele powodów do dumy. Na pewno jednak nie mogła pod koniec życia pochwalić się pięknym uśmiechem. Stan jej uzębienia był wprost tragiczny. Niektórzy nazywają Królową Dziewicę wręcz „męczennicą ropotoku”.
Agafia Gruszecka (1663–1681) nie miała ambicji politycznych, lecz charakteryzowała się silną osobowością i była wykształcona o wiele bardziej niż inne współczesne jej kobiety, dzięki czemu wzbudzała sensację w ówczesnej Moskwie i weszła do historii...
W filmach sprawę niemal zawsze załatwia osinowy kołek. Nasi przodkowie byli o wiele bardziej pomysłowi. Przedstawiamy sposoby, do których naprawdę się uciekano – przez setki lat w całej wschodniej i południowej Europie.
Bezpośrednia przyczyna pierwszego buntu kozackiego tkwiła w prywatnym sporze o majątek Rokitna pomiędzy jednym z atamanów kozackich, Krzysztofem Kosińskim, a przedstawicielem wielkich rodów ruskich – księciem Januszem Ostrogskim. Na osobisty...
Epidemia czarnej śmierci zmieniła średniowieczną Europę nie do poznania. Stary porządek rzeczy został zburzony tak doszczętnie, że wiele przemian wciąż umyka uwadze historyków. Szczególne znaczenie mogła mieć decyzja z pozoru zupełnie drobna.
Rewolucja przemysłowa zupełnie odmieniła oblicze najpierw Europy, a następnie całego globu. Wiele państw miało potencjał ku temu, aby stać się kolebką industrializacji. Dlaczego przewrót przemysłowy rozpoczął się w Anglii?
Przybycie Europejczyków do Nowego Świata przyniosło nie tylko katastrofę biologiczną, ale też ekologiczną. Zachwiało prawidłami polityki oraz gospodarki.
Ojciec święty Sykstus IV, wybrany na tron piotrowy w 1471 roku, zapisał się w dziejach jako wielki patron sztuk, człowiek kultury, wybitny mecenas. Nawet ci, którzy nie wiedzą nic o nim samym, doskonale znają najsłynniejsze z przedsięwzięć Sykstusa:...
Córka biednego chłopa władczynią jednego z największych światowych imperiów? Chociaż wydaje się to zupełnie nieprawdopodobne, właśnie taką drogę przeszła Marta Skowrońska. Co więcej, przyszła caryca Katarzyna I miała najprawdopodobniej polskie...
Reklama
Historyk, pisarz i publicysta, redaktor naczelny WielkiejHISTORII. Autor książek takich, jak Pańszczyzna. Prawdziwa historia polskiego niewolnictwa, Wawel. Biografia, Warcholstwo czy Cywilizacja Słowian. Jego najnowsza książka to Życie w chłopskiej chacie (2024). Strona autora: KamilJanicki.pl.
Historyk, specjalista od dziejów przedwojennej Polski. Współzałożyciel portalu WielkaHISTORIA.pl. Autor kilkuset artykułów popularnonaukowych. Współautor książek Przedwojenna Polska w liczbach, Okupowana Polska w liczbach oraz Wielka Księga Armii Krajowej.