Z nowych badań coraz wyraźniej wynika, że nasi przodkowie zamieszkiwali nad Wisłą nawet nie od setek, ale od tysięcy lat. To jeszcze jednak nie oznacza, że byli oni Słowianami. W wielkiej dyskusji, która od prawie wieku wstrząsa polską nauką, wciąż...
Jadwiga Andegaweńska byłą zbyt młoda, by zrozumieć, co właśnie ją czeka. Nikt też nie zamierzał nawet pytać jej o zdanie. To nie była radosna ani nawet uroczysta chwila. Na dodatek pan młody w decydującym momencie… zapaskudził łóżko kałem.
Sytuacja Polski zmieniła się radykalnie w roku 1370, wraz ze śmiercią ostatniego monarchy z rodzimej dynastii, Kazimierza Wielkiego. Już u schyłku średniowiecza – nie zaś, jak zwykło się powtarzać, po roku 1572 – tron polski stał się elekcyjny. Z...
Za darmo nikt nie dałby mu korony i tytułu królewskiego. A papież, z którym Władysławowi Łokietkowi przyszło negocjować okazał się szczególnie wymagający. A mówiąc bardziej wprost: skrajnie pazerny.
Różnica w pochodzeniu i wpływach dla każdego była oczywista. Córka jednego z najpotężniejszych władców Europy miała zostać żoną drugorzędnego księcia o dość podrzędnym rodowodzie. Dlaczego doszło do nierównego związku Jadwigi Andegaweńskiej i...
Zdaniem kronikarza Kosmasa księżna Dobrawa była „bezwstydną matroną” w „podeszłym wieku”. Historycy wolą w niej widzieć stereotypową średniowieczną pannę na wydaniu: młodą, niewinną i powabną. A jak wyglądała rzeczywistość?
Nawet uczestnicy zjazdu gnieźnieńskiego nie rozumieli co nastąpiło na ich oczach. Tym bardziej zdezorientowani byli niemieccy nobile. Jeśli oni mieli mętlik w głowach, to co dopiero historycy dziesięć stuleci później. Czy Bolesław Chrobry w 1000...
W filmach sprawę niemal zawsze załatwia osinowy kołek. Nasi przodkowie byli o wiele bardziej pomysłowi. Przedstawiamy sposoby, do których naprawdę się uciekano – przez setki lat w całej wschodniej i południowej Europie.
Sprowadzeni przez Konrada mazowieckiego Krzyżacy mieli szybko rozwiązać problem najazdów pruskich i poszerzyć włości księcia. Zamiast tego zbudowali własne agresywne państwo, które zwróciło się przeciw Piastom.
Epidemia czarnej śmierci zmieniła średniowieczną Europę nie do poznania. Stary porządek rzeczy został zburzony tak doszczętnie, że wiele przemian wciąż umyka uwadze historyków. Szczególne znaczenie mogła mieć decyzja z pozoru zupełnie drobna.
W 1025 roku, po ćwierćwieczu starań, wojen i podchodów, Polska stała się wreszcie królestwem. Arcybiskup Hipolit nałożył koronę na głowy Bolesława Chrobrego i jego syna Mieszka. Ale nie byli oni wcale jedynymi bohaterami wydarzeń. Jednocześnie...
To była jedna z najstraszliwszych zbrodni we wczesnej historii państwa czeskiego. Zaskakuje jej skala, zajadłość szalonego księcia, ale zwłaszcza – przesłanki, które nim kierowały. Dlaczego Światopełk Przemyślida kazał mordować swoich poddanych?
Najważniejsi monarchowie błagali ją o wstawiennictwo i radę. Papieże uciekali się do niej po pomoc. Była najbogatszą kobietą na kontynencie. Ale była też dumną córą polskiego rodu Piastów. Jak to możliwe, że Elżbieta Łokietkówna osiągnęła aż tak...
O pierwszej wielkiej wojnie w dziejach państwa Piastów nie poinformowała żadna kronika. Z badań archeologicznych wyłania się jednak jasny obraz: jeszcze zanim Mieszko I przejął władzę w Wielkopolsce, doszło do decydującej konfrontacji z potężnymi...
Nie miało to nic wspólnego z Kościołem i z pobożnością. Za to bardzo wiele – z dawno nieżyjącym założycielem cesarstwa, Karolem Wielkim. To on, bezwiednie, wysłał do luksusowych więzień dziesiątki imperatorskich krewniaczek.
Ojciec święty Sykstus IV, wybrany na tron piotrowy w 1471 roku, zapisał się w dziejach jako wielki patron sztuk, człowiek kultury, wybitny mecenas. Nawet ci, którzy nie wiedzą nic o nim samym, doskonale znają najsłynniejsze z przedsięwzięć Sykstusa:...
Żyjąc w Polsce – od samego zarania narażonej na wrogie najazdy, rozbiory, podbój i grabież – trudno wyobrazić sobie, że jedna wojna mogłaby decydować o całych, tysiącletnich losach kraju i narodu. Ale tak właśnie stało się w Anglii. Spadkobiercy...
Władysław Jagiełło czterokrotnie stawał do zbrojnej konfrontacji z Krzyżakami. Żadna z jego wojen nie wystarczyła jednak do złamania zakonnej potęgi. By zmienić układ sił w regionie potrzebne było zaangażowanie pruskiego społeczeństwa. Współpracę z...
Dla pustelników i świętych z pierwszych wieków Kościoła brud był oznaką pobożności, a dbałość o higienę – grzechem. W pełnym średniowieczu mieszkańcy Zachodu nie mieli już równie dogmatycznego podejścia do spraw czystości. Zwłaszcza częste...
Kruczki prawne na każdą okazję? Absurdalne regulacje i kary? Zakazy nie mieszczące się w głowie? Mieszkańcy średniowiecznej Anglii znali to wszystko. I jeszcze więcej.
„Tak za sprawą grzechów skończyła się wolność książąt polskich” – komentował XIV-wieczny śląski kronikarz. W świetle tradycji moment odpadnięcia Śląska od Polski jest oczywisty. W rzeczywistości jednak samo pytanie wydaje się… źle postawione.
Są wydarzenia, które wprost z kart historii docierają do naszej wyobraźni, przywołując obrazy pozwalające fantazjować z otwartymi oczami. Do takich zaliczam legendarny Jedwabny Szlak, przecinający całą Azję, od Chin po Europę.
Buntownik, awanturnik, człowiek bez krztyny pokory. Wichman Młodszy był kuzynem króla i późniejszego cesarza. Gorąca krew i wielka bezczelność sprawiły jednak, że trafił między pogańskich Słowian. Dlaczego człowiek, który marzył o władzy nad...
26 kwietnia 1478 roku na zawsze zapisał się w historii Włoch. W „krwawą niedzielę” na zlecenie papieża Sykstusa VI doszło do zamachu na rządzących Florencją braci: Wawrzyńca i Juliana Medyceuszy. Ojciec święty nie mógł być zadowolony z jego...
W 1376 roku litewskie zagony dotarły na odległość zaledwie kilku mil od Krakowa, bezkarnie paląc wsie i uprowadzając chłopów. Do niewoli miało trafić nawet 23 000 nieszczęśników. Zdaniem części badaczy – opierających się na kronikarskiej relacji – w...
Na obszarze dzisiejszej Polski istniało we wczesnym średniowieczu miejsce, o którym opowiadano z zachwytem nawet w krajach oddalonych o tysiące kilometrów. Wolin był znany zarówno na dalekiej i mroźnej nordyckiej Północy, jak też w ciepłych krajach...
Ciężka choroba, na którą zapadła królowa Jadwiga po wydaniu na świat córki latem 1399 roku trwała kilka tygodni. Męża nie było u boku władczyni, gdy ta rodziła. Odwiedził ją jednak niedługo przed śmiercią. Konająca Jadwiga wskazała mu, kogo ma...
Justynian zdołał odbić Afrykę Północną, Italię, a nawet część Hiszpanii. Wierzył, że wskrzesił cesarstwo rzymskie. Był jednak tylko panem ruin i pustkowi. A jego obsesja ściągnęła na Bizancjum katastrofę. Zdaniem wielu autorów ostatecznie zamknęła...
Pogląd, według którego historia Polski jest dużo dłuższa, niż wynikałoby z informacji najstarszych kronik, zdobył sobie w ostatnich latach wielu zwolenników w gronie amatorów. W świecie nauki nastąpiła rzecz wprost odwrotna. Niemal jednocześnie i w...
Galeazzo Maria Sforza panował w Mediolanie tylko przez dekadę – od 1466 do 1476. Uchodził za rozpustnika i tyrana o zwyrodniałych tendencjach. Pisano, że pewnego człowieka kawał przykuć żywcem do trumny, a księdza, który przepowiedział mu...
Reklama
Historyk, pisarz i publicysta, redaktor naczelny WielkiejHISTORII. Autor książek takich, jak Pańszczyzna. Prawdziwa historia polskiego niewolnictwa, Wawel. Biografia, Warcholstwo czy Cywilizacja Słowian. Jego najnowsza książka to Życie w chłopskiej chacie (2024). Strona autora: KamilJanicki.pl.
Historyk, specjalista od dziejów przedwojennej Polski. Współzałożyciel portalu WielkaHISTORIA.pl. Autor kilkuset artykułów popularnonaukowych. Współautor książek Przedwojenna Polska w liczbach, Okupowana Polska w liczbach oraz Wielka Księga Armii Krajowej.