U schyłku średniowiecza jeden kraj zaspokajał nawet 80% europejskiego zapotrzebowania na złoto. Kraj, którym współrządziła Polka. I który niespodziewanie wyrósł do rangi niekwestionowanego mocarstwa.
Długie łodzie wikingów stały się jednym z symboli średniowiecza i na stałe weszły do społecznej wyobraźni. Jednostki bojowe Słowian z tej samej epoki nie mają podobnej famy i nie budzą skojarzeń nawet w krajach, gdzie wykorzystywano je przed...
Kronikarz twierdził, że w Europie XIV stulecia „nie było piękniejszej niewiasty”. Ale na najstarszych portretach królowej Jadwigi widać zezowate straszydło z krzywym i haczykowatym nosem oraz niezdrowo zapadniętymi oczodołami. Co naprawdę wiadomo o...
O Polsce i Polakach zaczęto pisać około roku 1000. Zdaniem niektórych historyków taka nazwa państwa oraz narodu funkcjonowała nawet nieco wcześniej. Można więc chyba powiedzieć, że córka Mieszka I, wydana za mąż za króla Danii, była Polką. A...
Z początkiem sierpnia 1135 roku potężna flota, kierowana przez polskiego lennika, księcia Pomorza Racibora I, rozwinęła żagle, kierując się w stronę Konungahelli – najzamożniejszego miasta w Norwegii. Już za kilka dni słowiańscy wojownicy mieli...
Kwestia nawrócenia Mieszka I nie powinna budzić żadnych wątpliwości. Przyczyny symbolicznego chrztu Polski zostały zapisane już w najstarszych kronikach. Dlaczego więc historycy nadal szukają rozwiązań, które nie mają oparcia w faktach?
W obronie królowej Jadwigi wystąpili najprzedniejsi rycerze królestwa. Człowiek, który pohańbił jej dobre imię – Gniewosz z Dalewic – nie miał wyjścia. Podczas procesu zażądano, by w największym stopniu poniżył samego siebie.
Cała kariera Kanuta Wielkiego była pasmem niezwykłości. Podporządkował sobie olbrzymie wikińskie mocarstwo, obejmujące Anglię, Danię, a wreszcie także Norwegię. W latach 20. XI wieku dokonał też rzeczy bez precedensu: wyruszył na wyprawę do Rzymu.
Do miana „odkrywcy” Ameryki pretenduje wielu podróżników. Na długiej liście żeglarzy z Europy, Afryki i Azji nie mogło rzecz jasna zabraknąć również Polaka. Już w XVI wieku pojawiła się wersja, wedle której pochodzący znad Wisły Jan z...
Wojna stoczona w 808 roku stanowiła pierwszą potwierdzoną źródłowo konfrontację między Słowianami zachodnimi a duńskimi najeźdźcami. Oto, co da się powiedzieć na temat krwawego najazdu wikingów pod wodzą króla Godfreda.
W językach zachodniej Europy na określenie Słowian i niewolników używa się prawie identycznych słów. Dla Brytyjczyków Słowianin to Slav, człowiek zniewolony – slave. W języku niemieckim odpowiednio Slawe i Sklave, we francuskim esclave i slave, we...
W 1015 roku duński książę Kanut, na czele floty liczącej nawet dwieście okrętów, uderzył na Anglię i dokonał jej podboju. Wkrótce objął też władzę w samej Danii, a w 1028 roku w Norwegii. Co wiadomo o głównej rezydencji, z której zarządzał...
Na całym kontynencie imię Jadwigi Andegaweńskiej mieszano z błotem. Przed papieskim trybunałem toczył się oficjalny proces w sprawie jej rzekomego cudzołóstwa. Nawet mąż, król Władysław II Jagiełło, nie dawał wiary wyjaśnieniom połowicy.
Wikingowie przez stulecia siali postrach na morzach Bałtyckim i Północnym. Gdy porzucili grabieżczą działalność, mieszkańcy nadmorskich krajów odetchnęli z ulgą. Żeglarze – wprost przeciwnie. Teraz bardziej niż kiedykolwiek zagrażali im piraci.
Z nowych badań coraz wyraźniej wynika, że nasi przodkowie zamieszkiwali nad Wisłą nawet nie od setek, ale od tysięcy lat. To jeszcze jednak nie oznacza, że byli oni Słowianami. W wielkiej dyskusji, która od prawie wieku wstrząsa polską nauką, wciąż...
Jadwiga Andegaweńska byłą zbyt młoda, by zrozumieć, co właśnie ją czeka. Nikt też nie zamierzał nawet pytać jej o zdanie. To nie była radosna ani nawet uroczysta chwila. Na dodatek pan młody w decydującym momencie… zapaskudził łóżko kałem.
Sytuacja Polski zmieniła się radykalnie w roku 1370, wraz ze śmiercią ostatniego monarchy z rodzimej dynastii, Kazimierza Wielkiego. Już u schyłku średniowiecza – nie zaś, jak zwykło się powtarzać, po roku 1572 – tron polski stał się elekcyjny. Z...
Za darmo nikt nie dałby mu korony i tytułu królewskiego. A papież, z którym Władysławowi Łokietkowi przyszło negocjować okazał się szczególnie wymagający. A mówiąc bardziej wprost: skrajnie pazerny.
Różnica w pochodzeniu i wpływach dla każdego była oczywista. Córka jednego z najpotężniejszych władców Europy miała zostać żoną drugorzędnego księcia o dość podrzędnym rodowodzie. Dlaczego doszło do nierównego związku Jadwigi Andegaweńskiej i...
Zdaniem kronikarza Kosmasa księżna Dobrawa była „bezwstydną matroną” w „podeszłym wieku”. Historycy wolą w niej widzieć stereotypową średniowieczną pannę na wydaniu: młodą, niewinną i powabną. A jak wyglądała rzeczywistość?
Nawet uczestnicy zjazdu gnieźnieńskiego nie rozumieli co nastąpiło na ich oczach. Tym bardziej zdezorientowani byli niemieccy nobile. Jeśli oni mieli mętlik w głowach, to co dopiero historycy dziesięć stuleci później. Czy Bolesław Chrobry w 1000...
W filmach sprawę niemal zawsze załatwia osinowy kołek. Nasi przodkowie byli o wiele bardziej pomysłowi. Przedstawiamy sposoby, do których naprawdę się uciekano – przez setki lat w całej wschodniej i południowej Europie.
Sprowadzeni przez Konrada mazowieckiego Krzyżacy mieli szybko rozwiązać problem najazdów pruskich i poszerzyć włości księcia. Zamiast tego zbudowali własne agresywne państwo, które zwróciło się przeciw Piastom.
Epidemia czarnej śmierci zmieniła średniowieczną Europę nie do poznania. Stary porządek rzeczy został zburzony tak doszczętnie, że wiele przemian wciąż umyka uwadze historyków. Szczególne znaczenie mogła mieć decyzja z pozoru zupełnie drobna.
W 1025 roku, po ćwierćwieczu starań, wojen i podchodów, Polska stała się wreszcie królestwem. Arcybiskup Hipolit nałożył koronę na głowy Bolesława Chrobrego i jego syna Mieszka. Ale nie byli oni wcale jedynymi bohaterami wydarzeń. Jednocześnie...
To była jedna z najstraszliwszych zbrodni we wczesnej historii państwa czeskiego. Zaskakuje jej skala, zajadłość szalonego księcia, ale zwłaszcza – przesłanki, które nim kierowały. Dlaczego Światopełk Przemyślida kazał mordować swoich poddanych?
Najważniejsi monarchowie błagali ją o wstawiennictwo i radę. Papieże uciekali się do niej po pomoc. Była najbogatszą kobietą na kontynencie. Ale była też dumną córą polskiego rodu Piastów. Jak to możliwe, że Elżbieta Łokietkówna osiągnęła aż tak...
O pierwszej wielkiej wojnie w dziejach państwa Piastów nie poinformowała żadna kronika. Z badań archeologicznych wyłania się jednak jasny obraz: jeszcze zanim Mieszko I przejął władzę w Wielkopolsce, doszło do decydującej konfrontacji z potężnymi...
Nie miało to nic wspólnego z Kościołem i z pobożnością. Za to bardzo wiele – z dawno nieżyjącym założycielem cesarstwa, Karolem Wielkim. To on, bezwiednie, wysłał do luksusowych więzień dziesiątki imperatorskich krewniaczek.
Ojciec święty Sykstus IV, wybrany na tron piotrowy w 1471 roku, zapisał się w dziejach jako wielki patron sztuk, człowiek kultury, wybitny mecenas. Nawet ci, którzy nie wiedzą nic o nim samym, doskonale znają najsłynniejsze z przedsięwzięć Sykstusa:...
