Nowogród Wielki przez ponad 300 lat cieszył się niezależnością i renomą jednego z najważniejszych ośrodków na Rusi. Kupiecka republika straciła swój unikalny status dopiero w XV wieku, pod naporem Iwana III Srogiego. Historia mogłaby jednak potoczyć...
Prawdziwa historia jak zwykle jest bardziej zagmatwana od tej oficjalnej. Podręczniki powtarzają, że Kraków dostał prawa miejskie w roku 1257. Do tej daty dostosowano oficjalne rocznice i uroczystości. Ale czy słusznie?
Dżuma. Ospa. Cholera. I… zwykła grypa. W historii nie brakowało chorób, które rozprzestrzeniały się z zabójczą skutecznością i dziesiątkowały populację globu. Które epidemie pochłonęły największą liczbę ofiar?
Wszyscy kolejni władcy Polski aż do drugiej połowy XIV wieku pochodzili od niej. I to mimo, że Judytę Przemyślidkę uważano za kobietę bezpłodną, a przez to –nie nadającą się na małżonkę władcy. Niezdolność do powicia syna zdeterminowała całą jej...
Królowa Jadwiga nie chciała, by ktoś decydował o jej ślubie. Tym bardzie nie chciała wychodzić za mąż za nieokrzesanego barbarzyńcę. Dlaczego tak długo sprzeciwiała się związkowi z Jagiełłą? I co przekonało ją do zmiany zdania?
Przez stulecia próbowano ukrywać prawdę o najbardziej niesławnym wydarzeniu z historii Jasnej Góry. Od XV aż do XXI wieku o napad na klasztor i zniszczenie świętego obrazu oskarżano rabusiów z zagranicy. W rzeczywistości zbrodni dopuścili się Polacy.
„Wszyscy porzucili Brunhildę (…). Przywiązano ją za włosy, nogę i rękę do ogona dzikiego konia, który rozdarł ją na kawałki” – pisał o frankijskiej władczyni Jules Michelet. To jedynie część okrutnej egzekucji, którą zorganizowano w 613 roku. Jak...
Nowe badania zupełnie zmieniły ugruntowane opinie o czarnej śmierci. Epidemia z lat 1347-1352 była o wiele bardziej niszczycielska, niż dotąd sądzili naukowcy. Ilu ludzi umarło?
Jeśli mężczyzna porwał kobietę, nie można mu pozwalać na jej poślubienie – twierdzili kościelni eksperci przez całe niemal wczesne średniowiecze. Sprawa leżała im na sercu, bo takie historie zdarzały się nagminnie.
Do pierwszego rozbioru Rzeczpospolitej wcale nie doszło w 1772 roku. Plany podzielenia Polski między sąsiadów ułożył już Bezprym i to przed końcem 1029 roku. Choć może trafniej byłoby nazwać ten osobliwy sojusz pierwszym...
Najpotężniejsze z rodzin średniowiecznej Europy miały katalog specjalnych imion, nadawanych tylko wybranym synom. Z chwila chrztu determinowały całe ich życie. Czy tak było też w Polsce?
Dla każdego władcy spłodzenie syna było sprawą najwyższej wagi. Od każdej władczyni oczekiwano powiększenia rodziny, zupełnie jakby ciąża zależała tylko od jej dobrej woli lub… talentu. Jak trudno było przedłużyć ród? Co na ten temat mówią liczby?
Pogański wódz, intrygant, barbarzyńca. Jeszcze w roku 1384 Jagiełło uchodził za jednego z największych wrogów Polski. Jakim cudem dwa lata później został polskim królem Władysławem II Jagiełłą?
Niedowierzanie szybko ustąpiło miejsca panice. Polacy uderzyli bez żadnej zapowiedzi. Palili wioski i łupili wszystko, co przedstawiało wartość. Kobiety uprowadzali w niewolę, mężczyzn zabijali na miejscu.
Nie chciałaś przyjąć nazwiska męża? Żałujesz, że jednak nie zostałaś przy panieńskim? W średniowieczu mogłabyś mieć znacznie gorzej. Wtedy kobiet nie zmuszano do zmiany nazwisk, ale… imion. Szczególnie poszkodowane były polskie księżniczki i...
W średniowieczu nie było czynu uznawanego za bardziej haniebny. Cesarz Fryderyk Hohenstauf wolał nawet, by opowiadano, że kazał udusić swego syna, niż – by na jaw miała wyjść prawda o tym, co zrobił niedoszły następca tronu.
Litwa była trzy razy większa od Polski i miała zdecydowanie więcej mieszkańców. Nie była też wcale zacofana, barbarzyńska, ani nawet… pogańska. Co wypada wiedzieć o ojczyźnie Władysława Jagiełły?
„Dwa kocury w jeden worek schwytane nie mogą być razem” – pisał czeski kronikarz Kosmas o sporze między dwoma polskimi książętami. Czy finał bratobójczej wojny stał u podstaw przydomka Bolesława Krzywoustego? A może naprawdę władca miał wykrzywione...
Okoliczności chrztu Mieszka Pierwszego wciąż rodzą pytania. Nie jest znane miejsce ceremonii. Także dokładna data wydarzenia wcale nie została ustalona ponad wszelką wątpliwość. Wiele wskazuje na to, że termin był późniejszy, niż się zwykle...
Polacy niesłusznie pamiętają ją jako zdrajczynię i złą Niemkę, która zaprzedała państwo Piastów wrogom. Wypomina jej się grabież najważniejszych piastowskich precjozów. Ale co naprawdę kierowało królową Rychezą?
Sławny węgierski mediewista, György Györffy, pisał, że „po śmierci Ottona III” Bolesław Chrobry podjął próbę „zjednoczenia zachodnich Słowian pod własnym berłem”. W polskiej literaturze też przewija się sugestia, że Piast wcale nie zamierzał...
Beztroskie anegdotki, rubaszne żarty z brodą? Nie tylko. Zachowane dowcipy z XV stulecia ujawniają skalę ówczesnej mizoginii, pogardy dla kobiet i płciowych uprzedzeń głęboko zakorzenionych w kulturze.
Tajemne rytuały, wspaniałe świątynie, kasta kapłanów i mity dorównujące tym greckim albo skandynawskim. Wszystko co wiesz o religii Słowian jest tylko naciąganą bajką, stworzoną przez obdarzonych przesadną wyobraźnią naukowców.
Jego koronacja na polskiego króla do
dzisiaj budzi kontrowersje. Szokującą ceremonię zrelacjonował człowiek
współczesny wydarzeniom, a może nawet jej naoczny świadek. Mimo to Polacy nie
chcą wierzyć, że coś takiego w ogóle mogło mieć miejsce…
Ile rocznie zarabiał Kazimierz Wielki? Ilu miał poddanych, ile naprawdę zbudował zamków i ilu zbrojnych liczyła jego armia? Zaskakujące fakty o Polsce za panowania ostatniego króla z dynastii Piastów.
Prawdopodobnie żadna kobieta tej epoki nie zrobiła równie wiele, by zapewnić sobie dobrą śmierć. Jak na ironię – żadna też nie została po swym zgonie równie haniebnie potraktowana.
W 1383 roku Władysław Jagiełło nawet jeszcze nie marzył o polskiej koronie. Do jej zdobycia dążył za to jeden z członków dynastii Piastów. Polskie rycerstwo było gotowe ogłosić go królem, a arcybiskup gnieźnieński już szykował jego namaszczenie...
Tysiąc lat temu żony i córki przegranych władców płaciły za ich
porażki własnymi ciałami. Gwałcone przed dowódców, zbiorowo przez zwykłych żołnierzy,
nawet przez arcychrześcijańskich królów.
Tylko jedna na pięćdziesiąt osób ma naturalnie rude włosy. Do niedawna nikt nie był w stanie naukowo wyjaśnić, skąd bierze się ten nietypowy kolor. Próby rozwikłania zagadki doprowadziły do śmierci tysięcy nieszczęśników.
Sławny kronikarz Jan Długosz z perspektywy stuleci twierdził, że to właśnie od Władysława Hermana zaczęła się degrengolada do niedawna potężnej Polski. Książę w przeciwieństwie do brata nie zdobył korony. I nie zrobił tego też żaden z jego następców...
Reklama
Historyk, pisarz i publicysta, redaktor naczelny WielkiejHISTORII. Autor książek takich, jak Pańszczyzna. Prawdziwa historia polskiego niewolnictwa, Wawel. Biografia, Warcholstwo czy Cywilizacja Słowian. Jego najnowsza książka to Życie w chłopskiej chacie (2024). Strona autora: KamilJanicki.pl.
Historyk, specjalista od dziejów przedwojennej Polski. Współzałożyciel portalu WielkaHISTORIA.pl. Autor kilkuset artykułów popularnonaukowych. Współautor książek Przedwojenna Polska w liczbach, Okupowana Polska w liczbach oraz Wielka Księga Armii Krajowej.