Falanga stanowiła szczytowe osiągnięcie greckiej myśli
wojskowej. Formacja hoplitów była też siłą wprost niezrównaną w całym świecie antycznym.
Moda na wyjazdy nad morze wybuchła zupełnie nieoczekiwanie. Jeszcze u schyłku XVIII wieku nic jej nie zapowiadało. Przedstawiciele elit udawali się latem na wieś, obcować z przyrodą i z mitem sielskiego, prowincjonalnego życia. Nad morze nic ich nie...
To jeden ze zdecydowanie najszerzej znanych przydomków z czasów dynastii piastowskiej. „Władysław Wygnaniec” wydaje się idealnie odzwierciedlać losy księcia, który w schedzie po ojcu otrzymał zwierzchność nad krajem, ale ostatnie kilkanaście lat...
Co ciążyło na sumieniu polskim chłopom pańszczyźnianym?
Do jakich grzechów się przyznawali? I jak księża oceniali ich wynurzenia?
Mówiono o nim, że był sprawnym administratorem i bezwzględnym dusigroszem. Przede wszystkim jednak był wyjątkowym paranoikiem. Chorobliwa obsesja sprawiła, że utorował drogę do jednej z najstraszliwszych nagonek w dziejach zachodniej cywilizacji.
Wydaje wam się, że dawni Polacy byli pruderyjni, a ich życie upływało w stałym strachu przed cielesnym grzechem? To bajki, a w każdym razie – uproszczenia. Dowiedziono naukowo, że mieszkańcy Rzeczypospolitej bardzo liberalnie podchodzili...
Panuje przekonanie, że Kraków to wyjątek na mapie Polski. Mówi się, że miasto – w przeciwieństwie do Warszawy, Wrocławia czy Gdańska – zachowało swoją oryginalną, historyczną zabudowę. I że w śródmieściu stoją prawdziwe zabytki. Prawda...
Rozwój społeczności żydowskiej w Polsce jest zwykle wiązany z postacią Kazimierza Wielkiego. Aż do schyłku średniowiecza Żydzi stanowili jednak tylko marginalną część ludności Królestwa Polskiego. Niesamowita ekspansja ich populacji nastąpiła...
To jedna z najbardziej kontrowersyjnych wiadomości na temat ostatnich chwil Jadwigi Andegaweńskiej. Historię – podobnie jak inne drażliwe szczegóły z życia królowej – utrwalił Jan Długosz. Ale czy kronikarzowi można wierzyć? Czy dwór naprawdę...
Gotował się największy skandal obyczajowy epoki. Świeżo owdowiały prezydent Ignacy Mościcki oświadczył się sekretarce swojej zmarłej żony. Zszokowana kobieta długo odmawiała odpowiedzi. Wreszcie uległa i zgodziła się na ślub z głową państwa...
Piastowie sprawujący zwierzchnią władzę nad Polską uważali cały kraj za swoją własność. A monarszy skarbiec – za prywatną kiesę. Taki sposób myślenia podzielał też Kazimierz Wielki (1333-1370).
Pod koniec XV stulecia w Polsce było już około siedmiuset miast. W zdecydowanej większości przypadków „miejskość” osad była jednak czysto formalna. Ile prawdziwie znaczących metropolii mieliśmy wówczas w kraju? Które były największe? I ilu...
To mogła być jedna z najważniejszych bitew w dziejach starożytnego świata. Persowie mieli przytłaczającą przewagę liczebną, ale greccy hoplici i tak rozbili ich siły. Sukces okazał się jednak czysto pozorny. „Czasem bitwę rozstrzyga jeden cios” –...
„Opłatę radiofoniczną” wprowadzono w Polsce już w latach 20. XX wieku, jednocześnie z utworzeniem Polskiego Radia. Przez pierwszą dekadę było to wprawdzie przedsiębiorstwo w większości prywatne, ale zgodnie z zapisami koncesji opłaty narzucało...
Z dzisiejszej perspektywy jest to zarzut najcięższego kalibru. Podobno pierwszy król odrodzonej Polski Władysław Łokietek „naśladując swoje rycerstwo nastawał na cześć dziewic i matron”. Za dokonane gwałty miała go nawet dosięgnął ekskomunika.
„Liczba 100 lat jawiła się naszym przodkom wręcz jako magiczna” – pisze profesor Radosław Gaziński z Uniwersytetu Szczecińskiego. Z tym, że nie była to magia w rozumieniu fikcji i rzeczy nieosiągalnej. Przed wiekami ludzie też dożywali do stu lat. I...
Dokładne znaczenie przydomka Bolesława Chrobrego nie jest dzisiaj odruchowo czytelne. Tym bardziej zatarł się prawidłowy zapis tego słowa. Czy wszyscy robimy literówkę mówiąc o pierwszym polskim królu?
Taki przypadek nie zdarzył się za rządów żadnego wcześniejszego króla. Władysław Jagiełło poślubił wdowę obdarzoną licznym potomstwem. Ona zaś – zabrała swoje dzieci na Wawel. Jak wyglądały ich relacje z ojczymem? I co stało się z nimi po śmierci...
Dziesięciominutowa rozmowa kosztowała w latach 30. XX wieku nawet ponad 300 dzisiejszych złotych. Sam telefon był rarytasem tylko dla bogatych. Nic dziwnego, że abonentom gotowym wysupływać sowite kwoty, oferowano usługi, które XXI-wiecznym...
Indywidualna spowiedź była na polskich wsiach nowinką, wprowadzoną szeroko dopiero u schyłku XVI wieku. Chłopi nie byli przyzwyczajeni do tego obowiązku, hierarchia kościelna dołożyła więc starań, by wykształcić w nich karność. Sankcje za...
