Strona główna » Encyklopedia » Jadwiga Andegaweńska (1374-1399). Król Polski

Jadwiga Andegaweńska (1374-1399). Król Polski

Jadwiga Andegaweńska, królowa Jadwiga (ur. 18 lutego 1374, zm. 17 lipca 1399) – król Polski z dynastii Andegawenów, żona Władysława Jagiełły. Urodziła się jako trzecia córka władcy Węgier i Polski Ludwika oraz Elżbiety Bośniaczki. Po babce Elżbiecie Łokietkównie była także potomkinią Piastów.

Początkowo nie przewidywano dla niej żadnego tronu ani szerszego posagu. W dzieciństwie została wydana za drugorzędnego kandydata Wilhelma Habsburga. Polityczne perspektywy Jadwigi Andegaweńskiej wzrosły dopiero po tym, jak w 1378 roku zmarła jej najstarsza siostra Katarzyna.


Reklama


Ojciec chciał osadzić Jadwigę na tronie węgierskim. Po śmierci króla, na skutek oporu Polaków i intryg wdowy Elżbiety Bośniaczki, królową Węgier została jednak Maria, a Jadwiga otrzymała polską koronę. 16 października 1384 roku, jako dziesięciolatka, została wyniesiona na tron nie jako królowa, lecz król Polski. Był to pierwszy taki przypadek w dziejach kraju.

18 lutego 1386 roku, po odwołaniu związku zawartego w dzieciństwie z potomkiem Habsburgów, Jadwiga poślubiła wielkiego księcia Litwy Jagiełłę, doprowadzając tym samym do unii między państwami i chrystianizacji ostatniego formalnie pogańskiego państwa Europy.

Królowa Jadwiga w wyobrażeniu Aleksandra Augustynowicza.
Królowa Jadwiga w wyobrażeniu Aleksandra Augustynowicza.

Formalnie Jadwiga Andegaweńska cieszyła się pozycją równą mężowi, prestiżowo zaś jej status, jako „przyrodzonej pani królestwa”, był nawet wyższy. W latach 90. XIV wieku, już jako dorosła kobieta, władczyni aktywnie zaangażowała się w sprawy polityki, prowadząc pertraktacje z wielkim mistrzem zakonu krzyżackiego, ingerując w sprawy litewskie, a także sprzeciwiając się linii obranej przez męża.

Relacje między Jadwigą i Jagiełłą nie układały się dobrze. Król wyraźnie unikał towarzystwa żony, przyłączył się też do ataków na jej cnotę. Dopiero w 1398 roku, po przeszło dekadzie małżeństwa, władczyni zaszła w ciążę. 22 czerwca 1399 roku urodziła córkę Elżbietę Bonifację. Dziecko zmarło po trzech tygodniach. 17 lipca odeszła także sama Jadwiga, zapewne na skutek gorączki połogowej.


Reklama


Jej przedśmiertne zapisy pomogły w odnowieniu krakowskiej uczelni, ufundowanej przez Kazimierza Wielkiego. Królowa zainicjowała też projekt kolejnego małżeństwa Jagiełły, z hrabianką Celje Anną.

Ciekawostki o Jadwidze Andegaweńskiej

Pieczęć Jadwigi Andegaweńskiej.
  • W następstwie ślubu królowej Jadwigi z Jagiełłą doszło do wymierzonej w nią, zmasowanej kampanii. Habsburgowie i Krzyżacy dokładali starań, by młodą władczynię postrzegano jako prostytutkę, nierządnicę i cudzołożnicę.
  • Nie zachował się żaden portret Jadwigi Andegaweńskiej wykonany za jej życia. O wyglądzie władczyni sporo jednak można powiedzieć dzięki dwukrotnym badaniom jej kości, jakie przeprowadzono w XIX i XX wieku.
  • Władysław Jagiełło i Jadwiga Andegaweńska niemal nie przebywali ze sobą. Przykładowo w całym 1394 roku, najlepiej oświetlonym za sprawą zachowanych dokumentów, małżonkowie spędzili w tej samej miejscowości zaledwie 57 dni
  • Według kronikarza Jana Długosza otoczenie królowej Jadwigi ukrywało przed nią śmierć córki. Wiadomość trudno jednak uznać za wiarygodną.

Reklama


Książki o Jadwidze Andegaweńskiej

O życiu i dokonaniach królowej Jadwigi pisze szeroko Kamil Janicki w książce Damy polskiego imperium (Znak 2017). O śmierci i politycznym dziedzictwie Andegawenki, a także o jej wpływie na kolejny związek króla ten sam autor opowiada w publikacji Damy Władysława Jagiełły (Wydawnictwo Literackie 2021).

Nasze artykuły o Jadwidze Andegaweńskiej


Reklama

Wielka historia, czyli…

Niesamowite opowieści, unikalne ilustracje, niewiarygodne fakty. Codzienna dawka historii.

Dowiedz się więcej

Dołącz do nas

Kamil Janicki

Historyk, pisarz i publicysta, redaktor naczelny WielkiejHISTORII. Autor książek takich, jak Pańszczyzna. Prawdziwa historia polskiego niewolnictwa, Wawel. Biografia, Warcholstwo czy Cywilizacja Słowian. Jego najnowsza książka toŚredniowiecze w liczbach (2024).

Rafał Kuzak

Historyk, specjalista od dziejów przedwojennej Polski. Współzałożyciel portalu WielkaHISTORIA.pl. Autor kilkuset artykułów popularnonaukowych. Współautor książek Przedwojenna Polska w liczbach, Okupowana Polska w liczbach oraz Wielka Księga Armii Krajowej.

Wielkie historie w twojej skrzynce

Zapisz się, by dostawać najciekawsze informacje z przeszłości. Najlepsze artykuły, żadnego spamu.