Strona główna » Encyklopedia » Władysław Jagiełło (ok. 1362-1434). Założyciel dynastii Jagiellonów

Władysław Jagiełło (ok. 1362-1434). Założyciel dynastii Jagiellonów

Władysław II Jagiełło (ur. ok. 1362, zm. 1 czerwca 1434) – wielki książę litewski od 1377 roku i król Polski od 1386. Potomek litewskiego rodu Giedyminowiczów oraz założyciel jego polskiej odnogi – dynastii Jagiellonów.

Jagiełło był jednym z kilkunastu synów i łącznie przeszło dwudziestu dzieci wielkiego księcia Olgierda. Dawniej twierdzono, że przyszedł na świat około roku 1352. W nowszej nauce data ta została przesunięta o dekadę. Mimo że Jagiełło miał starszych braci i braci przyrodnich, już jako nastolatek przejął tron po ojcu. Władzą musiał dzielić się ze stryjem Kiejstutem, a następnie bratem stryjecznym Witoldem. Pierwszego prawdopodobnie kazał zamordować, z drugim prowadził wieloletnie walki.


Reklama


Jego matka była chrześcijanką, a sam Jagiełło okazywał tolerancję wyznawcom katolicyzmu i prawosławia. W 1385 roku został zaproszony na polski tron i złożył w Krewie szereg obietnic związanych z planowanym małżeństwem z małoletnią Jadwigą Andegaweńską.

Na początku 1386 roku przybył do Polski. 15 lutego przyjął chrzest w katedrze na Wawelu, 18 lutego zawarł małżeństwo z Jadwigą, a 4 marca koronowano go na nowego króla. Za sprawą tego układu doszło do personalnej unii polsko-litewskiej, której charakter precyzowano w latach 1401 (tzw. unia wileńsko-radomska) i 1413 (unia w Horodle).

Władysław Jagiełło na XIX-wiecznym obrazie z zamku w Nieświeżu.

Jagiełło – który na chrzcie przyjął imię Władysław – doprowadził do chrystianizacji ostatniego formalnie pogańskiego kraju Europy. Jego panowanie upłynęło pod znakiem niemal permanentnego konfliktu z Zakonem Krzyżackim, nie uznającym unii oraz nawrócenia Litwy. W 1410 roku król wziął udział w zwycięskiej bitwie pod Grunwaldem, a w 1411 zawarł z Krzyżakami pokój w Toruniu. Do kolejnych wojen doszło w latach 1414 („wojna głodowa”), 1419 („wojna odwrotowa”), 1422 i 1431.

Król znany był z prostoty ubioru, surowych obyczajów i przesądności. Z uwagi na rządzenie krajem w ciągłej podróży i przemierzanie w każdym roku tysięcy kilometrów określa się go mianem rex ambulans, monarchy wędrującego.


Reklama


Władysław Jagiełło żenił się czterokrotnie, osobistego szczęścia zaznał jednak dopiero w trzecim związku. Jego relacje z Jadwigą Andegaweńską i Anną Cylejską były chłodne oraz przepełnione podejrzliwością. Prawdziwie udany, ale też bardzo krótkotrwały był związek zawarty ze starą przyjaciółką i siostrą chrzestną króla, Elżbietą z Pilczy.

Żadna z tych partnerek nie urodziła władcy syna. Następcy tronu – Władysław Warneńczyk i Kazimierz Jagiellończykprzyszli na świat dopiero w ostatnich latach życia Władysława Jagiełły. Ich matką była ruska kniaziówna Zofia Holszańska.

Ciekawostki o Władysławie Jagielle

Władysław Jagiełło na szkicu Jana Matejki.

Książki o Władysławie Jagielle

Najbardziej cenioną biografię władcy napisali Jadwiga Krzyżaniakowa i Jerzy Ochmański. O życiu codziennym, obyczajach, sytuacji rodzinnej, a zwłaszcza małżeństwach Jagiełły szeroko opowiada Kamil Janicki w książkach Damy polskiego imperium (Znak 2017) i Damy Władysława Jagiełły (Wydawnictwo Literackie 2021).

Pasjonującą opowieść o czterech żonach jednego z najważniejszych władców w historii Polski w książce Kamila Janickiego pt. Damy Władysława Jagiełły (Wydawnictwo Literackie 2021).

Nasze artykuły o Władysławie Jagielle


Reklama

Wielka historia, czyli…

Niesamowite opowieści, unikalne ilustracje, niewiarygodne fakty. Codzienna dawka historii.

Dowiedz się więcej

Dołącz do nas

Rafał Kuzak

Historyk, specjalista od dziejów przedwojennej Polski. Współzałożyciel portalu WielkaHISTORIA.pl. Autor kilkuset artykułów popularnonaukowych. Współautor książek Przedwojenna Polska w liczbach, Okupowana Polska w liczbach oraz Wielka Księga Armii Krajowej.

Wielkie historie w twojej skrzynce

Zapisz się, by dostawać najciekawsze informacje z przeszłości. Najlepsze artykuły, żadnego spamu.

Drodzy Czytelnicy! Nasza strona (jak niemal wszystkie inne) wykorzystuje pliki cookies i podobne technologie, między innymi po to, by dostosowywać treści reklamowe do zainteresowań i preferencji użytkowników. Aby to robić, potrzebujemy Waszej zgody.

Klikając przycisk "Przejdź do serwisu" lub zamykając to okno za pomocą przycisku "x" wyrażasz zgodę na przetwarzanie przez Ingens Media Sp. z o.o. oraz naszych zaufanych partnerów, twoich danych osobowych zapisanych w plikach cookies i innych podobnych technologiach w celu marketingowym, obejmującym w szczególności wyświetlanie spersonalizowanych reklam.

Zgoda nie jest obowiązkowa. Możesz też w dowolnym momencie ją cofnąć. Szczegóły dotyczące naszej polityki prywatności, zakresu zgód, a także wycofania i niewyrażenia zgody znajdziesz w naszej polityce prywatności. Tam też znajdziesz informacje na temat zasad przetwarzania danych oraz twoich uprawnień z tym związanych.

Poprzez korzystanie z serwisu bez zmieniania ustawień prywatności w twojej przeglądarce internetowej wyrażasz zgodę na przechowywanie w Twoim urządzeniu końcowym plików cookies i innych podobnych technologii służących do dopasowywania.