Od listopada 1918 roku Józef Piłsudski był kluczową postacią na scenie politycznej odrodzonej Polski. Powszechnie sądzono, że Naczelnik Państwa dąży do dyktatorskiej władzy; spodziewano się też, że po wejściu w życie konstytucji zostanie on...
Hilary Koprowski był jednym z najwybitniejszych polskich uczonych swej epoki. Lekarz, wirusolog, immunolog i wielki eksperymentator. To właśnie on opracował pierwszą skuteczną szczepionkę przeciwko wirusowi polio wywołującemu chorobę Heinego-Medina...
Gdyby nie tragiczny w skutkach wypadek, Frida Kahlo być może nigdy nie zaczęłaby malować. Z czasem czynność ta stała się dla niej motywacją do życia, ale nieznośny ból i wspomnienie o przerażającym zdarzeniu, pozostały z nią już na zawsze.
Nowoczesność stopniowo docierała do II Rzeczpospolitej, ale nie wychodziła poza przedmieścia. A często nawet tam próżno było jej szukać. O zacofaniu kraju i trudnych warunkach życia wyjątkowo czytelnie świadczą postępy elektryfikacji Polski. Czy też...
Wielu polskich Żydów Europę traktowało tylko jako przestanek w drodze do Ziemi Obiecanej. Do Palestyny gnała ich nieznana tęsknota, a zderzenie z antysemityzmem tylko przyspieszało ich wyjazdy. Jak wyglądała ich droga do Izraela?
Intelekt, elektryzujące spojrzenie, tajemniczość – Helena Diakonova miała w sobie wszystko, co pozwala przyciągnąć mężczyzn. Jako Gala Dali, żona jednego z najbardziej ekscentrycznych malarzy w historii, stała się siłą napędową jego sztuki. W pełni...
„Historia światowego przemysłu naftowego zaczęła się w Galicji” – przypomina Tomasz Stańczyk na kartach książki Ostatnie lata polskich Kresów. We wschodniej Małopolsce to nie węgiel, ale ropa była czarnym złotem. I pozwalała zbijać bajeczne fortuny.
Noc z 29 na 30 czerwca 1934 roku spłynęła w hitlerowskich Niemczech krwią. Zamordowano wtedy od ponad 80 do 100 osób, głównie członków nazistowskich bojówek, Sturmabteilung (SA). Już 3 lipca uznano, że nie była to masowa zbrodnia, lecz legalny akt...
Ile w przedwojennej Polsce kosztowała żywność? Jaką część domowego budżetu pochłaniały wydatki na wynajem mieszkania, odzież, oświetlenie i opał? Czy przeciętnego robotnika było stać na wyjście do modnego lokalu oraz jak horrendalnie droga była...
Po przejęciu władzy w wyniku zamachu stanu z maja 1926 roku Józef Piłsudski zachował w Polsce pozory demokracji. Nadal funkcjonowały partie opozycyjne, a ich członkowie nie podlegali masowym represjom. Wszystko zmieniło się w 1930 roku, kiedy...
Z perspektywy wielkiej historii Jerzy Łubieński to postać nieistniejąca. W encyklopediach nie ma poświęconych mu haseł, w publikacjach na temat epoki praktycznie nie występuje. I to mimo, że należał do najbogatszych warszawiaków dwudziestolecia...
Studia nad budową polskich umocnień obronnych na Kresach rozpoczęto w 1928 roku, kiedy powstał Generalny Inspektorat Sił Zbrojnych i ruszyły prace nad Planem Operacyjnym „Wschód”. Przyjęto wówczas założenie, że największym zagrożeniem dla...
Urodzony we Włoszech Amedeo Modigliani, żył i tworzył we Francji. W parze z niebywałym talentem szły chorowitość i alkoholizm. Od nałogu nie były w stanie odciągnąć go ani muza Jeanne Hébuterne, ani narodziny córki. Dzisiaj za jego obrazy trzeba...
„Żądamy kolonii dla Polski” – krzyczały plakaty. Organizacja wzywająca do zajęcia części Afryki skupiała milion członków. A jeden z faktycznie realizowanych projektów miał nawet pozwolić na… zrekrutowanie 100 000 afrykańskich...
Republika Weimarska była jednym z najciężej dotkniętych przez wielki kryzys państw na świecie. Dochodząc do władzy Adolf Hitler obiecywał, że pod jego rządami przeciętnym Niemcom będzie żyło się dużo lepiej. Czy faktycznie tak było? Ile zarabiali...
Ostatnie miesiące życia Józefa Piłsudskiego upłynęły pod znakiem wyniszczającej jego ciało śmiertelnej choroby. Początkowo lekarze nie byli w stanie ustalić, co dokładnie dolegało Marszałkowi. Gdy wreszcie sprowadzony z Wiednia profesor Wenckenbach...
Od czasów księcia Witolda Kiejstutowicza aż po lata międzywojnia zamieszkiwali zwłaszcza na Wileńszczyźnie. Byli ludem nielicznym, posiadającym unikalną religię, własny język i kulturę. Dzisiaj jest ich w Polsce mniej niż czterystu.
Na początku 1930 roku, gdy w Polsce dopiero zaczynano obawiać się zapaści gospodarczej, Główny Urząd Statystyczny podał, że stopa bezrobocia wynosi zaledwie 6,8%. Później nie wyrażano jej już w odsetkach, ale władze wciąż utrzymywały, że sytuacja...
Przedwojenne bulwarówki co kilka miesięcy donosiły na pierwszych stronach o „strasznych”, „wielkich” czy „tragicznych” katastrofach pociągów Polskich Kolei Państwowych. O tych mniejszych, gdzie nikt nie ginął, zwykle wspominano tylko mimochodem pod...
Władza nad Rosją nie wystarczała do zaspokojenia ambicji Lenina. Strategicznym celem bolszewików było zaprowadzenie komunizmu w Europie, a następnie wzniecenie „światowego pożaru”. Czerwoni wierzyli, że wystarczy „podać dłoń” proletariatowi na...
Tuż przed wybuchem II wojny światowej w Polsce było niespełna 800 szkół średnich. Setki tysięcy dzieci nie chodziło do szkół i nawet sanacyjni politycy zwracali uwagę na plagę wtórnego analfabetyzmu. Taka była smutna prawda o stanie polskiej...
Hrabia Tadeusz Łubieński – ziemianin z Zassowa na obecnym Podkarpaciu żyjący na przełomie XIX i XX wieku – był dobrym gospodarzem, chwalonym za innowacyjne podejście do rolnictwa. Był też domorosłym publicystą. W 1919 roku, wobec groźby...
W pierwszych latach po odzyskaniu przez Polskę niepodległości samochody nad Wisłą były prawdziwą rzadkością. Jeszcze w 1924 roku po drogach, a raczej bezdrożach poruszało się ich zaledwie 8401. Nie brakowało jednak ludzi pragnących wprowadzić kraj w...
Najbardziej dziki i zacofany obszar przedwojennej Polski. Niewiele się tam zmieniło od średniowiecza
Domy, które porównywano z prasłowiańskimi chatami. Tubylcy, którzy podobno przez całe życie nie widzieli księdza. Ludzie z bagien, rozbiegający się po dzikich ostępach, na wieść o przybyciu urzędników państwowych. Polesie było krainą żywcem wyjętą z...
„Są kompletnie zawszeni. Trupy leżą między żywymi. Chorują głównie na tyfus”. Tak w raporcie komisji wojskowej z grudnia 1920 roku opisano warunki, w jakich przetrzymywano czerwonoarmistów w Tucholi. Sytuacja wyglądała podobnie również w innych...
II Rzeczpospolita była pogrążona w niemal permanentnym kryzysie gospodarczym. Nic nie mogło się jednak równać z zapaścią z lat 1929–1935. Skalę nędzy, jakiej doświadczyli nasi pradziadkowie w trakcie wielkiego kryzysu, wręcz trudno sobie wyobrazić.
Reklamy prasowe pierwszych preparatów do czyszczenia zębów zapewniały czytelników, że te czynią prawdziwe cuda. Miały powstrzymywać próchnicę, usuwać nalot i kamień nazębny oraz przywracać dziąsła do zdrowia. W rzeczywistości często wystarczyło umyć...
Według Rocznika Statystyki RP w 1925 roku w całym kraju odnotowano ponad milion przestępstw (1 115 026). Jakich naruszeń prawa Polacy dopuszczali się najczęściej?
Przebieg polskich granic pozostawał niepewny aż do 1924 roku. Przez niemal ¼ swojego istnienia II Rzeczpospolita była krajem bez ściśle ustalonego terytorium. Później też brakowało jasnej odpowiedzi na pytanie, jaka dokładnie jest powierzchnia kraju.
Major Jerzy Sosnowski był największym asem przedwojennego polskiego wywiadu. Stworzona przez niego w połowie lat 20. na terenie Niemiec siatka szpiegowska działała aż do początku 1934 roku. Gdy została rozbita oficer trafił do więzienia. Dopiero dwa...
