Szczerbiec od 1320 roku był mieczem koronacyjnym polskich królów. Wedle legendy należał do Bolesława Chrobrego, który w 1018 roku uderzył nim o Złotą Bramę na znak zdobycia Kijowa, w efekcie czego na głowni miała powstać szczerba. To oczywiście mit...
Określenie „stal damasceńska” pochodzi od nazwy Damaszku, będącego ponoć centrum wytwarzania najlepszej średniowiecznej stali, z którą europejscy rycerze zetknąć się mieli podczas wypraw krzyżowych. Jak zwykle w przypadku obiegowych mitów, niewiele...
Na Rugii kult słowiański nie tylko utrzymywał się aż do pełnego średniowiecza, ale też rozwijał pod wpływem wierzeń chrześcijańskich i skandynawskich. W Arkonie, potężnym grodzie na północy wyspy, funkcjonowała najlepiej znana świątynia pogańska...
„Różnice koloru skóry stały się najłatwiejszym sposobem identyfikowania, oczerniania i demonizowania wrogów” – pisze badacz kultury średniowiecznej Jack Hartnell. W uduchowionych opowiastkach prezentowano obraz prawdziwie utopijny. W rzeczywistości...
Szalenie popularny serial Wikingowie stwarza wrażenie, jakby drużyny skandynawskich łupieżców składały się w ogromnej części z kobiet. Twórcy produkcji twierdzą, że to wizja oparta na faktach historycznych. Ale czy na pewno?
Średniowieczna medycyna nie kierowała się zasadą „byle nie szkodzić”. Lekarzom brakowało skutecznych, a tym bardziej nieinwazyjnych terapii. Najchętniej sięgano więc po flebotomię – puszczanie krwi. W całej epoce praktyce tej poddano miliony ludzi...
U schyłku XVIII stulecia Habsburgowie szukali zręcznych uzasadnień dla swojego udziału w rozbiorach Polski. Znaleźli je, choć w bardzo odległej historii, Obszary Rzeczpospolitej włączone w granice Austrii przemianowano na Królestwo Galicji i...
„Zakładając, że trafiło się do praktyka, który miał za sobą odpowiednie szkolenie, a nie do szarlatana czy przebierańca, można było otrzymać w miarę sensowną poradę” – pisze o stomatologii wieków średnich Jack Hartnell, autor...
Największa pandemia w historii zachodniego świata zabiła nawet 60% ludności Europy. Były jednak dziedziny, w których spustoszenie uczynione w połowie XIV stulecia przez Czarną Śmierć przyniosło korzyści. A także ludzie, którzy dzięki dziejowej...
Ekspedycja z 1497 roku miała przywrócić Polsce dostęp do Morza Czarnego i zapewnić królewiczowi Zygmuntowi tron mołdawski. Zakończyła się masakrą polskich rycerzy oraz upokorzeniem króla Jana Olbrachta. Sama ekspedycja zniknęła z powszechnej...
Główne ośrodki medyczne średniowiecznej Europy przez stulecia stanowczo sprzeciwiały się sekcjom zwłok. Praktyka ta zawsze zderzała się z całym mnóstwem niezwykle trudnych pytań. Czy jest rzeczą właściwą dopuszczać się takiego okrucieństwa wobec...
W dobie rozbicia dzielnicowego wojska polskie niewiele już miały wspólnego z epoką Mieszka I czy Bolesława Chrobrego. Dawna książęca drużyna, będąca na całkowitym utrzymaniu i wyposażenia władcy kilkutysięczna zawodowa elita sił zbrojnych, należała...
Chcąc przydać sobie blasku, Medyceusze przypisali swym przodkom chwalebną przeszłość wojskową, w rzeczywistości jednak wywodzili się z rodziny drobnych kupców. Początki jednego z najbogatszych rodów Europy, określanego mianem bankierów kontynentu...
W świetle prawa kanonicznego małżeństwa były nierozerwalne i dożywotnie. Od tej zasady znano jednak w średniowieczu pełno wyjątków. Co trzeba było zrobić, by dostać rozwód?
Przesądny, paranoiczny, wiecznie opanowany obawami Władysław Jagiełło nawet jako chrześcijański neofita odczuwał ogromny respekt przed siłami natury i przed namacalną karą boską. Gdy wziął skandaliczny ślub z siostrą chrzestną, biskupi ostrzegali...
Główne centrum kredytowe Europy, ojczyzna najsłynniejszego pieniądza na kontynencie, jedna z największych i najbogatszych metropolii chrześcijańskiego świata. Średniowieczna Florencja była tym wszystkim. Ale była też radykalną republiką kupiecką...
Niderlandzki kronikarz Jean Froissart twierdził, że od sześciu stuleci „chrześcijaństwo nie poniosło tak strasznych strat”, jak pod Nikopolis. Wspaniały triumf Turków w bitwie stoczonej 25 września 1396 roku zapewnił im dominację w regionie. Dzięki...
W 1308 roku zakon krzyżacki podstępem zajął Pomorze Gdańskie, o które Władysław Łokietek walczył z Brandenburczykami. Interwencje w kurii rzymskiej i sądy rozjemcze nic nie dały. Nowy król Polski uznał, że jedyną opcją jest wojna. Źle jednak ocenił...
Propozycje króla Zygmunta Luksemburskiego wprost nie mieściły się w głowie. Południowy sąsiad Polski oferował Władysławowi Jagielle albo dwa swoje trony, albo przynajmniej cały Śląsk na własność. Dlaczego Litwin nie przyjął propozycji?
Podobno, gdy Kazimierz Jagiellończyk zobaczył pierwszy raz Elżbietę Rakuszankę, jej widok tak nim wstrząsnął, że monarcha uciekł i długo nie opuszczał swojej komnaty. Przez blisko 500 lat nie posiadaliśmy jednak żadnych pewnych informacji na temat...
Bolesław Chrobry jako pierwszy z rodu Piastów sięgnął po królewską koronę. W polskiej tradycyjni wydarzenie to zostało umieszczone pod rokiem 1000. W świetle wiadomości niemieckich: przypadło na rok 1025. Jak doszło do koronacji? Czemu naprawdę...
Władysław Jagiełło rokrocznie odwiedzał Wielkie Księstwo Litewskie. Spędzał tam początek zimy, a w styczniu lub lutym ruszał na Ruś Czerwoną i dalej do Małopolski. Nikt nie był zaskoczony, gdy tak samo postąpił w roku 1417. Nie dziwiono się też, że...
Za sprawą autora pierwszej kroniki dziejów Polski do dzisiaj wierzymy w bajki o tym, jak funkcjonowały dynastia i państwo Piastów. Gall Anonim rozmyślnie wygumkował ogromną część rodzimej historii.
Niewolnictwo było w świecie arabskim instytucją wszechogarniającą i powszechnie akceptowaną. Było też fundamentem gospodarki, podobnie jak w antycznym cesarstwie rzymskim czy na południu Stanów Zjednoczonych.
Małżeństwo, do którego doszło w maju 1417 roku zszokowało Polaków. Król Władysław Jagiełło w tajemnicy zaręczył się ze starą przyjaciółką i siostrą chrzestną, około 40-letnią Elżbietą z Pilczy. Po dwóch nieudanych dynastycznych związkach szukał...
Upadek Akkonu, ostatniej wielkiej twierdzy frankijskiej na Bliskim Wschodzie, zdobytej w 1291 roku przez muzułmańską armię z mameluckiego Egiptu, nie położył kresu obecności państw chrześcijańskich w tym rejonie świata. Ruch krucjatowy nadal istniał...
Król wyruszył na Żmudź „z gronem wykształconych, pobożnych i gorliwych w wierze mężów”. Ale może przede wszystkim: z polskimi żołnierzami. Władysław Jagiełło, jako Litwin i dawny poganin, wiedział, że nie obejdzie się bez pokazu siły.
Zanim Polska dostała się pod panowanie Andegawenów i Jagiellonów, przez kilka lat rządził nią także król z czeskiej dynastii: Wacław II Przemyślida. Krótki epizod niemal zupełnie zniknął z naszej pamięci. Jeśli jest przytaczany, to tylko w...
W średniowieczu zwierzęta podlegały temu samemu systemowi prawnemu co ludzie. W razie jakichkolwiek wykroczeń, szczególnie wobec człowieka, czekały je proces, sąd i kara. Zwierzęta mogły trafić do więzienia, mogły zostać spalone na stosie albo być...
Królowa Jadwiga przejęła polski tron jako bezpośrednia dziedziczka i następczyni nie tylko Ludwika Węgierskiego, ale też głównej linii dynastii Piastów. Mimo to nie miała okazji przyozdobić swoich skroi koroną, którą w 1320 roku założył jej...
Reklama
Historyk, pisarz i publicysta, redaktor naczelny WielkiejHISTORII. Autor książek takich, jak Pańszczyzna. Prawdziwa historia polskiego niewolnictwa, Wawel. Biografia, Warcholstwo czy Cywilizacja Słowian. Jego najnowsza książka to Życie w chłopskiej chacie (2024). Strona autora: KamilJanicki.pl.
Historyk, specjalista od dziejów przedwojennej Polski. Współzałożyciel portalu WielkaHISTORIA.pl. Autor kilkuset artykułów popularnonaukowych. Współautor książek Przedwojenna Polska w liczbach, Okupowana Polska w liczbach oraz Wielka Księga Armii Krajowej.