Pod koniec życia w Janie III Sobieskim pozostało niewiele z dawnego bohatera, którego imię wzbudzało popłoch w szeregach nieprzyjaciela. Król był coraz bardziej schorowany i ogromnie cierpiał. Śmierć położyła kres potwornym mękom.
Jak i dlaczego wymarła dynastia Jagiellonów? Sto lat wcześniej nikt nie spodziewał się takiego końca
Los zakpił z wszystkich planów dynastycznych snutych przez Jagiellonów i przez polskie elity władzy. U schyłku XV wieku ród panujący nad Polską i Litwą należał do najbardziej rozrodzonych w Europie. U schyłku XVI stulecia – nie miał już...
Zdobycie Malty miało być dla armii Sulejmana Wspaniałego formalnością. Wyprawa skończyła się jednak kompromitującą klęską, a z tureckich sił inwazyjnych ocalała tylko połowa żołnierzy.
Nikt nie zakładał, że Rosję uda się przyłączyć do Rzeczypospolitej wyłącznie na drodze podboju. Formuła unii zdawała się najlepszym rozwiązaniem. Przetestowano ją już przecież, zawierając relacje z Wielkim Księstwem Litewskim. Czy były szanse na...
Średniowieczni Europejczycy wierzyli, że odległe, nieznane lądy zamieszkują nie zwyczajni ludzie, ale istoty człekopodobne: o wielu rękach, bez głów, z ciałem częściowo zwierzęcym. Po dotarciu do imperium Azteków konkwistadorzy znaleźli namacalną...
Bitwa pod Wiedniem przeszła do historii jako jeden z największych sukcesów polskiego oręża. Polski król zdobył nieśmiertelną sławę, ale też… bajeczne skarby z obozu wielkiego wezyra Kary Mustafy. Łupy były spektakularne.
W chwili śmierci, 12 grudnia 1586 roku, król Stefan Batory miał jedynie 53 lata. Rzekomo cieszący się doskonałym zdrowiem monarcha zmarł po zaledwie kilku dniach tajemniczej choroby. Oto jak wyglądały jego ostatnie dni.
Lew Lechistanu, obrońca Wiednia, legendarny wódz. Spodziewano się, że jego synowie odziedziczą choć ułamek jego talentów albo charyzmy. Ci, którzy mieli stanowić nadzieję dla Rzeczpospolitej, stali się największą porażką Jana III Sobieskiego.
Stanisław August Poniatowski został wypromowany przez dążącą do reform społeczno-ustrojowych Familię Czartoryskich. Na polski tron wyniesiono go jednak dzięki rosyjskim bagnetom. Młody monarcha, panujący od 1764 roku, doskonale wiedział, że wszystko...
W 1625 roku, po stłumieniu powstania pod dowództwem Marka Żmajły, Kozakom narzucono nową ugodę. Warunki były korzystniejsze niż można by oczekiwać. Polacy starali się też skupić energię kozacką na walkach wewnętrznych w Chanacie Krymskim. Na...
Początki dynastii określanej mianem Wazów sięgają późnego średniowiecza i wiążą się z burzliwymi wydarzeniami w Królestwie Szwecji. W zadziwiającym tempie ród stał się jednym z najpotężniejszych w Europie, a jego ambicje zaczęły sięgać daleko poza...
Jeremi Wiśniowiecki zmarł 20 sierpnia 1651 roku, mając zaledwie 39 lat. Pogromca Kozaków wyzionął ducha po trwających blisko tydzień męczarniach. Od razu pojawiły się podejrzenia, że mógł zostać otruty. Czy są na to jakieś dowody?
Żaden konflikt zbrojny nie przyniósł Polsce tak ogromnych strat materialnych i nie odcisnął się w podobnym stopniu na dalszej historii. W połowie XVII wieku – w dobie tak zwanego potopu szwedzkiego – populacja Rzeczpospolitej zmniejszyła...
15 listopada 1620 roku niezrównoważony psychicznie szlachcic Michał Piekarski dokonał zamachu na króla Zygmunta III Wazę. Władca został tylko niegroźnie ranny i przebaczył napastnikowi. Sąd senatorsko-poselski był jednak nieubłagany. Piekarskiego...
Bitwa pod Wiedniem jest jedynym zwycięstwem polskiego oręża, które niemal automatycznie wywołuje refleksję geopolityczną. „Ocaliliśmy Austrię, a ona sto lat później wzięła udział w rozbiorach” – pamiętają Polacy. Czy pomoc udzielona Wiedniowi...
W czasie swojej słynnej podróży po Europie z lat 1697-1698 młody car Piotr I zrozumiał, jak wielki dystans musi pokonać Rosja, aby dorównać innym potęgom na Starym Kontynencie. Po powrocie do kraju zdecydował się na głębokie reformy, które...
Gdy Carstwo Rosyjskie znalazło się w chaosie, Polacy i Litwini zaczęli poważnie myśleć o restytucji dawnych włości Wielkiego Księstwa Litewskiego. W powietrzu zawisło też jednak o wiele bardziej ambitne pytanie: a może by tak podbić Rosję? Stefan...
Henryk VIII dla Anny Boleyn rozwiódł się ze swoją pierwszą żoną Katarzyną Aragońską. Wystarczyły zaledwie trzy lata, a miał już kandydatkę na kolejną królową. Tym razem nie zamierzał jednak zrywać małżeństwa. Chcąc pozbyć się drugiej połówki...
Ambroży Paré (1510–1590) nie był lekarzem. Nie miał wykształcenia, a brak znajomości łaciny uniemożliwiał mu dotarcie do wiedzy medycznej. Dlatego został chirurgiem. Jak się miało okazać – genialnym chirurgiem.
Relacje z Wielkim Księstwem Moskiewskim, a następnie Rosją w tak wielkim stopniu zaciążyły na dziejach Polski, że z perspektywy czasu wydają się problemem wręcz odwiecznym. Niesłusznie. Państwo polskie weszło w kontakt z Moskwą dopiero w kilkaset...
Bratanica cara Piotra I Wielkiego Anna Romanowa nie miała szczęśliwego życia. Kiedy w wieku 37 lat została carycą była już zgorzkniałą i mściwą kobietą. Boleśnie przekonał się tym książę Michaił Golicyn. Arystokrata postanowił przejść na katolicyzm...
Dla konkwistadorów odkrycie w połowie XVI wieku ogromnych złóż srebra w Cerro Rico wydawało się istnym darem niebios. Przez nieco ponad dwa stulecia wydobyto tam 45 000 ton cennego kruszcu. Źródło niewyobrażalnego wręcz bogactwa stało jednak...
Książę Adam Jerzy Czartoryski zakochał się w Elżbiecie Romanowej od pierwszego wejrzenia. Polski magnat przyjaźnił się jednocześnie z jej mężem Aleksandrem. Przyszły car doskonale zdawał sobie sprawę z rodzącego się uczucia. Nie miał jednak za złe...
Iwan III Srogi władał Moskwą w latach 1462–1505. W rosyjskiej historiografii nazywany jest Wielkim. W pełni zasługuje na ten przydomek. Zostawił następcom największe państwo w Europie: rozciągające się niemal od Dniepru do północnego Uralu.
19 lipca 1655 roku Karol X Gustaw wyruszył na wyprawę przeciw Rzeczypospolitej. Wypłynął na czele silnej floty złożonej z trzydziestu dziewięciu okrętów. Na ląd zszedł w Szczecinie – porcie od ćwierćwiecza znajdującym się pod kontrolą Szwecji. Na...
Henryk VIII był do szaleństwa zakochany w Katarzynie Howard. Według relacji świadków król spełniał niemal każdą zachciankę swej o trzydzieści lat młodszej żony. Gdy jednak na jaw wyszła przeszłość królowej monarcha nie okazał jej żadnej litości. W...
Szpitale dla obłąkanych upowszechniły się w Anglii na długo przed tym, jak zaczęto podejmować jakiekolwiek próby leczenia osób chorych umysłowo. Celem nie była pomoc, ale izolacja. Często niosąca straszne konsekwencje.
Małżeństwo Adama Mikołaja Sieniawskiego i Elżbiety z Lubomirskich na pewno nie należało do udanych. Elżbieta zdecydowanie wolała brylować w Warszawie niż spędzać czas u boku męża w prowincjonalnych Brzeżanach. Sieniawski przymykał na to oko, jednak...
Kardynał Rodrigo Borgia zaaranżował ślub swojej córki Lukrecji z Giovannim Sforą zanim został papieżem Aleksandrem VI. Gdy jednak zasiadł na tronie Piotrowym szybko uznał, że związek należy zerwać. Najpierw chciał otruć zięcia, a potem zmusił go do...
Kołtun stanowił prawdziwą plagę polskich wsi. Był też niechlubnym symbolem Rzeczpospolitej. Zagranicą wprost wiązano go z naszym krajem.
