Richard le Rakiere miał straszliwego pecha. Umarł w sposób budzący konsternację, wstydliwy i bardzo bolesny. Co gorsza właśnie za sprawą paskudnej śmierci zapisał się w historii. Nawet po 700 latach historycy przypominają o tym, co go spotkało.
15 lipca 1099 roku, po trwającym ponad miesiąc oblężeniu, krzyżowcom wreszcie udało się sforsować mury Jerozolimy. To co rozegrało się w trakcie następnych kilkunastu godzin mrozi krew w żyłach. Uczestnicy pierwszej krucjaty utopili miasto we krwi.
Jeszcze do niedawna twierdzono, że konsolidacja rzymskiego imperium przyniosła w basenie Morza Śródziemnego radykalną poprawę warunków życia. Najnowsze badania prowadzą do wprost przeciwnych wniosków. Opresyjne mocarstwo sprawiało, że ludzie w...
Rządy i osiągnięcia króla Edmunda są owiane tajemnicą. W historii na zawsze zapisała się za to jego śmierć. Tak straszna i bolesna, by nikt nie ośmielił się powtórzyć jego błędu.
Krzyżackie zastępy weszły w Polskę niczym nóż w masło. Choć Władysław Jagiełło od dawna spodziewał się wojny, reakcja obrońców była słaba i spóźniona. Łatwość, z jaką postępowała inwazja Zakonu można wytłumaczyć między innymi postawą podbijanej...
To była jedna z najgorszych klęsk głodu w dziejach średniowiecznej Europy. Po względnie urodzajnym X stuleciu przyszedł okres kryzysu i wyrzeczeń. W latach 30. XI wieku zdesperowani ludzie zaczęli zjadać się nawzajem.
„Pojął za żonę Węgierkę, z którą miał syna Bezpryma, lecz i ją również przepędził”. To wszystko, co źródła mówią na temat drugiej małżonki Bolesława Chrobrego. Czyżby właśnie udało się odkryć tożsamość tajemniczej księżniczki?
Ocena wzrostu na podstawie kości nie jest sprawą oczywistą nawet, gdy szkielet zachował się w idealnym stanie. Paradoksalnie prościej jest oszacować ile centymetrów miał człowiek, po którym została tylko jedna, jedyna kość. Ale czy wynikom można...
Przez całe średniowiecze i zdecydowaną większość epoki nowożytnej Japonia zachowywała ścisłą izolację od reszty świata. Obcokrajowcy nie mogli swobodnie poruszać się po kraju, a kontakty zagraniczne były nieliczne i pełne powściągliwości.
Ludzie antyku i średniowiecza wierzyli w świat dużo bardziej urozmaicony i dziwny niż ten, który znamy dzisiaj. Ogromną różnorodność przypisywali także własnemu gatunkowi. Nawet w stosunkowo bliskich krajach miały zamieszkiwać myślące istoty o...
Średniowieczne prawo potrafiło być szokująco surowe, ale też wprost nieprawdopodobnie łagodne. W Krakowie kary śmierci mogli się spodziewać złodzieje. Mordercy – już niekoniecznie.
Leonardo da Vinci uchodzi za jednego z największych geniuszy w dziejach ludzkości. Gdy jednak chciał napisać list do swych możnych mecenasów musiał korzystać z usług skryby. Sam nie potrafił poprawnie skreślić nawet kilku zdań.
Nie brakowało zagranicznych kronik, w których Kazimierz Wielki był opisywany jako agresor i wichrzyciel. Jedno z najwcześniejszych źródeł na jego temat przechowało jednak zupełnie inny obraz. Choć autor nie ustrzegł się kompromitującego błędu.
Niemcy mieszkający w Polsce nie utożsamiali się z Krzyżakami. Mało tego. To właśnie oni przez stulecia kultywowali najbardziej krytyczne i nienawistne opinie o państwie zakonnym.
Europa z czasów zjazdu gnieźnieńskiego mogła pochwalić się rozległymi, potężnymi gospodarczo i ludnymi miastami. Nie leżały one jednak w tej części kontynentu, o której zwykle myślimy.
Upiorne zjawisko procesów o praktykowanie magii dotarło do Polski nie później, niż do innych krajów regionu. Już w średniowieczu zapadały pierwsze wyroki. Skazańcy mieli ogromne szczęście, że ich… nie wykonywano.
Wojska Saladyna miały miażdżącą przewagę. Mimo to wielki mistrz zakonu templariuszy Gerard z Ridefort postanowił je zaatakować. Uważał ofensywę za swój święty obowiązek. Bitwa stoczona 1 maja 1187 roku u źródła Cresson zakończyła się krwawym...
Skalę rewolucji, jaką przyniosło w Europie upowszechnienie
druku, można opisać, ale przede wszystkim – można wyliczyć. Rachunek daje w tym
przypadku imponujące rezultaty.
Wyzwiska, awantury, pobicia, a nawet morderstwa. W średniowiecznych miastach każdy czuł się lepszy od strażnika miejskiego.
Czesi, Francuzi, Hiszpanie, albo Amerykanie. Wszystkie te słowa stanowią w języku polskim kalki określeń używanych przez wymienione narody. Z Niemcami jest inaczej. Oni mówią o sobie: Deutsche. Skąd wzięła się nasza nazwa i dlaczego trudno ją uznać...
W świecie medycyny niewiele jest równie zażartych dyskusji. Wymiana zdań trwa od 500 lat, a emocje wciąż nie opadają. Trudno się dziwić: chodzi o chorobę, która – by zacytować Claude’a Quétela – „najmocniej sterroryzowała ludzkość”. Syfilis.
Pierwsi inkwizytorzy działali indywidualnie i nie potrzebowali żadnych struktur, służby czy budynków. Ambicje ojca świętego i zajadłość samych inkwizytorów rosły jednak w zastraszającym tempie. A wraz z nimi – rosły też koszty.
Kradzieże stanowiły w średniowieczu prawdziwą plagę. Najbardziej doskwierały mieszkańcom miast. I to właśnie w miastach ścigano je z wyjątkową surowością.
Rządy ostatniego króla z dynastii Piastów wysoko oceniano już za życia. Także dziejopisowie tworzący w pierwszych dekadach po jego śmierci rozpływali się w zachwytach nad dokonaniami monarchy. Żaden jednak nie określił go mianem Kazimierza Wielkiego.
Dzisiaj Roczniki czyli kroniki Jana Długosza uchodzą za kluczowe źródło wiedzy o Polsce Jagiellonów. Trudno uwierzyć, że przez całe stulecia dzieło krakowskiego kanonika było zakazane. Pierwsza drukowana edycja ukazała się dopiero po przeszło 200...
„Na morzu tylko ja mam siłę” – twierdził cesarz Nicefor II (963-969). Nie była to czcza przechwałka. U szczytu swej potęgi, Imperium Bizantyńskie szczyciło się marynarką liczniejszą od wszystkich innych w znanym świecie. Jej hegemonia trwała przez...
Dla XIX-wiecznych nacjonalistów to był dowód cywilizacyjnej wyższości Niemiec. Dla hitlerowców – uzasadnienie eksterminacji polskiej kultury i zaboru polskich ziem. Średniowieczne osadnictwo niemieckie nad Wisłą nie było jednak wyłącznie argumentem...
Miłośnicy średniowiecza z uporem podkreślają, że masowe polowania na czarownice były dopiero fenomenem epoki nowożytnej. Rzeczywiście najstraszliwsza nagonka na niewinne kobiety nastąpiła w wiekach XVI i XVII. Stosy płonęły jednak i wcześniej.
„Bajdy Juliuszowe”, „objaw bzika czy manii średniowiecza” – komentował Aleksander Brückner. Wybitny historyk literatury bezlitośnie wyśmiewał relację Wincentego Kadłubka o zwycięskich walkach Lechitów z Juliuszem Cezarem. Współcześni badacze nie są...
Władczyni litościwa, pobożna, wyrozumiała i zawsze dostrzegająca w ludziach dobro? Zatwardziali kryminaliści nie mogli marzyć o lepszej królowej. Zachowane źródła z XIV wieku potwierdzają, że rządy Jadwigi Andegaweńskiej to były dla nich złote lata.
