Brutalność strażników była codziennością dla więźniów niemieckich obozów koncentracyjnych. Za najmniejsze „przewinienie” można było zostać skatowanym lub nawet zabitym na miejscu. W KL Buchenwald esesmani z mordowania więźniów zrobili sobie także...
Na obszarze okupowanej Polski działało przynajmniej kilkaset niemieckich obozów różnych kategorii. Według niektórych szacunków było ich ponad tysiąc. Trafiły do nich łącznie miliony ofiar.
W trakcie II wojny światowej przez szeregi Policji Polskiej Generalnego Gubernatorstwa, nazywanej powszechnie „granatową policją” przewinęło się około 18 000 funkcjonariuszy. Jak wielu z nich splamiło się kolaboracją z okupantem, a jaki procent...
Złożony organizm, jakim była Armia Krajowa, mógł funkcjonować tylko przy zaopatrzeniu w niezbędne środki: broń, amunicję, ale również materiały potrzebne na przykład do produkcji fałszywych dokumentów. Część zdobywano na terenie okupowanego kraju...
Chyba żaden naród nie wyzbył się pamięci o przemocy seksualnej z czasów II wojny światowej równie skutecznie, co Francuzi. Nad Sekwaną od lat pisze się o przypadkach dobrowolnej „kolaboracji na leżąco”, ale temat gwałtów dokonywanych przez wrogich...
Wojna totalna naznaczyła każdy aspekt codziennego życia ludności cywilnej. Jej konsekwencje w stopniu szczególnym dotknęły dzieci. Sieroctwo stało się zjawiskiem powszechnym. Nawet jednak te dzieci, które wciąż miały rodziny musiały z dnia na dzień...
Bitwa na Morzu Koralowym, stoczona w dniach 4–8 maja 1942 roku, była pierwszą batalią morską, podczas której starły się ze sobą lotniskowce. Z taktycznego punktu widzenia Marynarka Wojenna Stanów Zjednoczonych przegrała to starcie, ponosząc większe...
W opracowaniach poświęconych realiom życia pod okupacją zaskakująco rzadko poruszane są kwestie boleśnie przyziemne. Nawet jeśli wspomina się o głodzie i drożyźnie, to nie o zimnie i jego skutkach. A przecież w obliczu chronicznych niedoborów opału...
W trakcie II wojny światowej przez polskie ziemie dwukrotnie przetaczał się front. Trwającą ponad 5 lat okupację niemiecką cechowała też nieustanna polityka rabunkowa. W efekcie straty materialne poniesione przez nasz kraj w latach 1939–1945 były...
Za sprawą humanitaryzmu indyjskiego księcia setki polskich dzieci, uciekających ze Związku Sowieckiego podczas II wojny światowej, znalazły schronienie na półwyspie Kathiawar. Zbudowano dla nich całe osiedle, w którym miały żyć, uczyć się i w...
System kartkowy wprowadzony przez władze niemieckie w żadnym razie nie stanowił formy rozdawnictwa czy pomocy kierowanej do Polaków przez łaskawego okupanta. Za przydziały podłej jakości jedzenia zrabowanego wcześniej innym Polakom, Polacy musieli...
Polskie miasta już przed II wojną światową zmagały się na wielką skalę z problemem przeludnienia i „głodu mieszkaniowego”. Sytuacja, wcześniej ciężka, stała się prawdziwie koszmarna w następstwie polityki prowadzonej przez okupanta niemieckiego.
Bezmyślna destrukcja jednego z najpiękniejszych miast Europy Środkowej. 70% zabudowy legło w gruzach
Wczesnym wieczorem 6 maja 1945 roku ostatni komendant obrony „twierdzy” Breslau, generał Hermann Niehoff, został przewieziony na Kaiser-Friedrich-Strasse – obecną ulicę Rapackiego. To tam, w willi o nazwie „Colonia”, znajdowała się siedziba...
Policja Polska Generalnego Gubernatorstwa, zwana również „granatową policją”, była jedyną polską formacją na terenach okupowanych, która posiadała broń. Ilu funkcjonariuszy przewinęło się przez jej szeregi? Jakie wymagania musieli spełnić i ile...
Bitwa o Midway, stoczona w dniach 4–7 czerwca 1942 roku, okazała się punktem zwrotnym wojny na Pacyfiku. Dowodzący Japońską Cesarską Marynarką Wojenną admirał Isoroku Yamamoto wiele sobie obiecywał po zdobyciu atolu położonego na północny zachód od...
Już w pierwszych dniach okupacji władze niemieckie formalnie zamroziły płace Polaków na poziomie przedwojennym. Urzędowo zakazano także podnoszenia cen. O ile jednak zarobki rzeczywiście stały w miejscu, to faktyczna, rynkowa cena towarów pierwszej...
Pierwsza sowiecka okupacja wschodnich terytorium II Rzeczpospolitej trwała 21 miesięcy. Wkraczając 17 września 1939 roku na ziemie sąsiada Sowieci mieli już gotowe listy ludzi, których należało aresztować. Masowe zatrzymania obywateli Polski...
Blisko pół tysiąca wsi puszczonych z dymem. 160 osiedli i miast zbombardowanych przez Luftwaffe. Masowe zbrodnie popełniane na cywilach oraz jeńcach wojennych. Ogrom strat, jakie poniosła Polska podczas inwazji nazistowskich Niemiec we wrześniu 1939...
W 1941 roku władze brytyjskie były przerażone wizją wielkiego exodusu Polaków ze Związku Sowieckiego. Szacowano, że z imperium Stalina może chcieć uciec nawet 1,5 miliona obywateli okupowanej Rzeczpospolitej. Londyn nie chciał jednak organizować...
Podczas trwającej od 4 do 11 lutego 1945 roku konferencji jałtańskiej Stalin, Roosevelt i Churchill rozstrzygali o losach całej Europy i świata. Oto jak przebiegało spotkanie wielkiej trójki Krymie i jakie podjęto wtedy decyzje.
Setki tysięcy mieszkańców okupowanej Polski straciło życie nie w działaniach zbrojnych, a nawet nie na skutek hitlerowskiego terroru. Umarli od chorób, którym można było zapobiec, ale władze niemieckie odebrały im prawo do służby zdrowia i wpędziły...
W 1941 roku Niemcy nie zdołali wziąć Leningradu – dawnego Petersburga – z marszu. Kiedy próba szturmu na miasto zawiodła, dowództwo Wehrmachtu zdecydowało, że zamorzy obrońców głodem. Niemcy nie spodziewali się, że leningradczycy mimo wszystko...
Nakaz ustępowania z drogi Niemcom oraz kłaniania się „przechodzącym osobistościom Państwa, Partii i Sił Zbrojnych”. Zakaz zgromadzeń czy pierwszeństwo obsługi dla okupanta. To tylko niektóre z nazistowskich „przykazań” dla mieszkańców...
11 kwietnia 1943 roku Niemcy ogłosili, że na okupowanym przez siebie terenie, w Katyniu niedaleko Smoleńska, odkryli masowe groby polskich oficerów pomordowanych przez Sowietów. Polskie władze emigracyjne kategorycznie domagały się wyjaśnienia...
Schyłek II wojny światowej widziany z Krakowa czy Poznania wyglądał zupełnie inaczej niż z perspektywy mieszkańca odległej prowincji. W wielkich miastach okupowanej Polski każdy zdawał sobie sprawę z najnowszych doniesień z frontu, słuchał plotek o...
W chwili wybuchu wojny władze niemieckie nie miały jednoznacznych planów względem polskiego systemu monetarnego. Spójna polityka w tej dziedzinie nie została na dobrą sprawę opracowana nigdy. Trzymano się jednak nadrzędnej zasady: obieg pieniężny w...
Wraz z Armią Andersa, formowaną od 1941 roku, obszar Związku Sowieckiego zdołały opuścił ogromne rzesze cywilów. Żołnierzom towarzyszyły też tysiące polskich dzieci, w większości wynędzniałych sierot, wcześniej przetrzymywanych w sowieckich...
Rudolf Brazda trafił do KL Buchenwald 8 sierpnia 1942 roku. Był wówczas jednym z około 100 więźniów przetrzymywanych w obozie na podstawie paragrafu 175 kodeksu karnego, który naziści wykorzystywali do prześladowania osób homoseksualnych. Oto jak...
Władze nazistowskie nie tworzyły obozów śmierci w przypadkowych miejscach. W przeciwieństwie do obozów pracy czy nawet obozów koncentracyjnych te były ukrywane, tak aby prawda o zbrodniczym planie eksterminacji całej populacji żydowskiej nie...
Brytyjczycy skierowani do Auschwitz-Birkenau nie mieli za sobą drogi w bydlęcych wagonach, nie zakwaterowano ich też w koszmarnie zimnych, brudnych i przeludnionych barakach. Oficjalnie nie byli nawet więźniami kompleksu obozowego. Oto jak wyglądały...
