Ile za czasów Kazimierza Wielkiego kosztowały towary pierwszej potrzeby? Czy buty naprawdę były w średniowieczu koszmarnie drogie? Kogo było stać na woła lub własnego konia? I czy ceny sprzed 650 lat można przeliczyć na obecne złotówki?
Zwycięstwo Polaków pod Grunwaldem było niewątpliwie. Ale wynik całej wielkiej wojny z zakonem krzyżackim, toczonej w latach 1409-1411, nie był już równie oczywisty. Na jakie dokładnie warunki przystał Władysław Jagiełło w niesławnym pokoju toruńskim...
Słynny statut Bolesława Krzywoustego nie zachował się ani w oryginale ani w żadnym wczesnym odpisie. Historycy od stuleci usiłują zrekonstruować pierwotną treść dokumentu. Wielu zgadza się, że poza synami księcia, własną dzielnicę kraju otrzymała...
Na przełomie wieków XIV i XV Węgry były jedną z największych potęg kontynentu. Ich król sięgnął nawet po koronę cesarską. Ale już kilka dekad później niegdyś wspaniałe państwo legło w gruzach i ustąpiło pod naporem osmańskiej ofensywy. O jego losach...
Masowa histeria? Halucynogenne grzyby? Zgubne skutki mistycyzmu? Przyczyny „tanecznej plagi” wciąż budzą kontrowersje, podobnie jak przebieg choroby i jej najbardziej drastyczne skutki. Jedno wiadomo na pewno: tajemnicza przypadłość dotknęła tysięcy...
Władysław Jagiełło cieszył się opinią władcy zdystansowanego i tylko z rzadka okazującego emocje. Wprawdzie zdarzało mu się wpadać w gniew, ale szybko odzyskiwał nad sobą panowanie. Inne uczucia zawsze zaś skrywał jak najgłębiej w sercu.
Trudno zrozumieć powiedzenie o kupowaniu kota w worku, bo nawiązuje ono do praktyki, która odeszła do historii już setki lat temu. I dobrze, że odeszła – bo chodzi o rzecz wyjątkowo bestialską.
Przez długi czas sprawa wydawała się oczywista. Władysława Jagiełłę uważano za człowieka o powolnym umyśle i zerowym wykształceniu. To, że był analfabetą uchodziło za pewnik. Dzisiaj wciąż wiele osób tak uważa. A jak było naprawdę?
W późnym średniowieczu pasowanie na rycerza było powszechne i niemal obowiązkowe. Wcześniej sytuacja wyglądała zupełnie inaczej. W czasach, gdy obyczaj dopiero się kształtował, na przypasanie miecza mogli liczyć tylko ludzie najwyżej postawieni. A...
Mogłoby się wydawać, że rodzina Kazimierza Wielkiego jest znana na wylot i nie skrywa żadnych tajemnic. Rzeczywistość wygląda… o wiele ciekawiej.
Ten zbiór miał niebagatelną wartość. Nie tylko finansową, choć i taką. Przede wszystkim wiązała się z nim, w oczach właścicielki i postronnych, niezwykła siła duchowa. Przedmioty, które należały do żony Bolesława Krzywoustego Salomei z Bergu miały...
Ciało Kazimierza Wielkiego nie leżało jeszcze w grobie nawet rok, gdy doszło do aktu najohydniejszego świętokradztwa. Krypta króla w katedrze na Wawelu została naruszona, zaś jego zwłoki –zbezczeszczone.
Prawo kościelne, regulujące życie dawnych Polaków w najdrobniejszych szczegółach, tej jednej kwestii w ogóle nie dotykało. Świeckie przepisy też nie regulowały długości żałoby po zmarłym mężu lub żonie. Pozostawał obyczaj – niemalże nienaruszalny.
Jeden z pierwszych podróżników, którzy wylądowali na Islandii zapamiętał z niej tylko „fiordy pełne dryfującego lodu”. Bezludna wyspa na krańcu świata nie przedstawiała dla niego żadnej wartości. Dlaczego więc już wkrótce osiedliły się...
W średniowieczu epidemii nie próbowano ograniczać. Metody leczenia też były nieliczne i horrendalnie nieskuteczne. Walka z zarazą polegała na jej skutecznym przeczekaniu. I przeżyciu aż do czasu, gdy „morowe powietrze” ustąpi. Władysław Jagiełło nie...
Elżbieta Łokietkówna była pierwszą królową, która rządziła w Polsce w pełni samodzielnie. Jej regencja trwała niewiele ponad pół dekady, ale to były lata pełne pracy i wyzwać. Co dobrego siostra Kazimierza Wielkiego zdążyła zrobić dla poddanych?
Pamięć historyczna nie jest ani tak trwała, ani tak niezmienna, jak nam się wydaje. Wydarzenia dzisiaj uważane za kluczowe w polskich dziejach do niedawna były zupełnie bagatelizowane. Chociażby bitwa pod Grunwaldem stoczona 15 lipca 1410 roku...
Kredyty z odsetkami na poziomie 50% rocznie? Hipoteki zaciągane… na trzy pokolenia? To kłamstwo, że w średniowieczu nie było bankowości. Trudno o lepszy dowód niż flandryjska Brugia, miasto leżące obecnie w Belgii, a w XIV wieku nazywane...
Niektórzy historycy twierdzą, że sławna historia nigdy nie miała miejsca. Zdaniem większości Jan Długosz wcale jednak nie kłamał. Czy to zresztą dziwne, że przymuszona do ślubu nastoletnia królowa Jadwiga chciała zawczasu przekonać się, jak wygląda...
Osobliwe zajęcie miało historię niemal równie długą jak samo chrześcijaństwo. Szybko zyskało akceptację hierarchii kościelnej, potem zaś… zupełnie wymknęło się spod kontroli. Handel ludzkimi szczątkami i przedmiotami, które wiązano z pobożnymi...
Śmierć Jadwigi Andegaweńskiej 17 lipca 1399 roku stanowiła moment przełomowy w dziejach średniowiecznej Polski. Trzęsienie ziemi, które zburzyło misterne polityczne układy i podkopało fundamenty najwyższej władzy. O dziwo po tak ważnych zdarzeniach...
Panuje przekonanie, że 600 czy 700 lat temu świat należał do mężczyzn. Ale nie cały świat. Było w średniowiecznej Europie jedno miasto, w którym kobieta mogła być szefową banku, właścicielką biznesu o międzynarodowych powiązaniach, albo nawet...
Słownik z jednym czasownikiem. Wkuwanie na pamięć setek stron bez żadnego zrozumienia ich treści. A do tego… bezcenne wyliczanie „znanych gatunków węży”. Nie chcielibyście chodzić do szkoły w czasach Karola Wielkiego.
U zarania dziejów cała ludzkość mówiła w Bożym języku, a więc – po niemiecku. Niemcy to naród, w którym jest więcej „siły i męstwa”, niż we wszystkich innych. A Germanie zasługują na podziw, bo „nigdy nie mieszali swojej krwi z...
Jedyny władca średniowiecznej Polski, o którym wiadomo, że nie poszedł do nieba. Mamy żelazne dowody
Na polskim tronie nie brakowało łajdaków, zdrajców, a nawet ludzi obłożonych kościelnymi klątwami. Ale chyba tylko o jednym księciu „wiedziano”, że po śmierci nie trafił do nieba. Dowód dzisiaj może śmieszyć albo budzić powątpiewanie. Niespełna 900...
Matka w ogóle nie chciała pozwolić, by z Jadwigi zrobiono królową. Polscy panowie widzieli w niej wygodny symbol, ale nie prawdziwą władczynię. I bardzo się postarali, by dziewczyna nie próbowała pokrzyżować ich planów. Jak wyglądały pierwsze dwa...
Fanaberia? Dziwactwo? W żadnym razie. Otton III postępował w sposób mało nowatorski, ale za to bardzo przemyślany. Tak samo robili jego poprzednicy i następcy przez przeszło stulecie.
Na pierwszy rzut oka rzecz jest wprost niewiarygodna. Dlaczego autor najstarszej polskiej kroniki wymazał wszelkie fakty o życiu księżnej, z którą stykał się przez kilka lat? Dlaczego nie podał nawet jej imienia? O dziwo miał dobry –...
Był imiennikiem Karola Wielkiego i w przeciwieństwie do większości potomków sławnego cesarza nie brakowało mu politycznych talentów. Mimo to nawet we Francji pozostaje postacią zupełnie niedocenianą. „Przydomek nie pomógł jego reputacji” – słusznie...
Stworzony na początku lat 90. XIX wieku przez Jana Matejkę Poczet królów i książąt polskich na całe dziesięciolecia zdefiniował, to jak wyobrażamy sobie naszych monarchów. Matejko nie był jednak pierwszy.
