Niewiele jest równie sławnych epizodów w historii sztuki. 35-letni Vincent Van Gogh odciął sobie ucho, rzeko w przypływie szału. Czy rzeczywiście malarza trapiły zaburzenia umysłowe? A może prawda jest bardziej skomplikowana?
Pierwsze spotkanie Napoleona z generałem Janem Henrykiem Dąbrowskim miało miejsce 4 grudnia 1796 roku. Przebiegło w atmosferze nieufności. Decyzja o utworzeniu Legionów złożonych z Polaków była wbrew interesom i oczekiwaniom Napoleona.
W chwili śmierci, 12 grudnia 1586 roku, król Stefan Batory miał jedynie 53 lata. Rzekomo cieszący się doskonałym zdrowiem monarcha zmarł po zaledwie kilku dniach tajemniczej choroby. Oto jak wyglądały jego ostatnie dni.
Król wyruszył na Żmudź „z gronem wykształconych, pobożnych i gorliwych w wierze mężów”. Ale może przede wszystkim: z polskimi żołnierzami. Władysław Jagiełło, jako Litwin i dawny poganin, wiedział, że nie obejdzie się bez pokazu siły.
W 1941 roku, pod naciskiem brytyjskiego rządu, Władysław Sikorski zgodził się wejść do wspólnej koalicji z Sowietami. Stalin szybko jednak przestał potrzebować Polaków. Alianci sprzedali nas zaś dużo wcześniej niż w Jałcie. Już konferencja...
Zanim Polska dostała się pod panowanie Andegawenów i Jagiellonów, przez kilka lat rządził nią także król z czeskiej dynastii: Wacław II Przemyślida. Krótki epizod niemal zupełnie zniknął z naszej pamięci. Jeśli jest przytaczany, to tylko w...
O tej akcji było głośno w całej Europie. W nocy z 23 na 24 kwietnia 1906 roku przebrani za carskich policjantów bojowcy Polskiej Partii Socjalistycznej pod dowództwem Jana Gorzechowskiego „Jura” uwolnili z więzienia na Pawiaku aż 10 osadzonych, na...
Hermann Göring i Adolf Hitler znali się ponad 20 lat. Były as myśliwski jako jeden z pierwszych stanął u boku Führera pod koniec 1922 roku. W schyłkowych dniach II wojny światowej wódz III Rzeszy uznał jednak, że stary druh go zdradził. Wściekły...
Stanisław August Poniatowski został wypromowany przez dążącą do reform społeczno-ustrojowych Familię Czartoryskich. Na polski tron wyniesiono go jednak dzięki rosyjskim bagnetom. Młody monarcha, panujący od 1764 roku, doskonale wiedział, że wszystko...
Królowa Jadwiga przejęła polski tron jako bezpośrednia dziedziczka i następczyni nie tylko Ludwika Węgierskiego, ale też głównej linii dynastii Piastów. Mimo to nie miała okazji przyozdobić swoich skroi koroną, którą w 1320 roku założył jej...
W latach niemieckiej okupacji żarty z wroga były na porządku dziennym. I chociaż za ich opowiadanie groziła śmierć, to wymyślano ich tysiące. Pojawiały się na łamach konspiracyjnej prasy, były powtarzane w zaciszu domów, a nawet na ulicach. Oto...
Iwan Majski zajmował stołek sowieckiego ambasadora w Wielkiej Brytanii przez przeszło dekadę. Brał udział w kluczowych negocjacjach i przekazywał decyzje oraz warunki Stalina zachodnim aliantom. Polakom jego postać kojarzy się jednak z konkretnym...
„Upadek Warszawy, centrum polskiego życia narodowego, która przykładem swym prowadziła Kraj przez pięć lat niewoli, nie mógł pozostać bez głębokiego wpływu na resztę społeczeństwa” – pisał ostatni dowódca Armii Krajowej, Leopold Okulicki. Miał rację...
W 1625 roku, po stłumieniu powstania pod dowództwem Marka Żmajły, Kozakom narzucono nową ugodę. Warunki były korzystniejsze niż można by oczekiwać. Polacy starali się też skupić energię kozacką na walkach wewnętrznych w Chanacie Krymskim. Na...
W 1420 roku margrabia Brandenburgii Fryderyk Hohenzollern zaproponował, by jedyna córka Jagiełły, Jadwiga, poślubiła jego syna, również Fryderyka. Gdyby związek doszedł do skutku, trony Polski i Litwy przeszłyby w posiadanie niemieckiej familii. A...
W zniszczonym wojną Polsce wielu chłopów niechętnie dzieliło się żywnością z żołnierzami podziemia antykomunistycznego. Sytuacji nie ratowały nawet rekwizycje. Głód był stałym towarzyszem wyklętych. Jak zatem wyglądał ich typowy jadłospis?
Austriaccy urzędnicy postanowili zdusić polskie powstanie polskimi rękami. Rozpuścili wśród włościan plotkę, że panowie szykują się do pogromu swoich poddanych. Wieloletnia nienawiść wsi do dworu mogła wreszcie znaleźć ujście.
Wilczy Szaniec nie został zbudowany jako stała kwatera wodza. Adolf Hitler miał spędzić tu kilka tygodni, objechać podbite terytoria Związku Sowieckiego, a następnie triumfalnie powrócić do Berlina. Szybkie, oczekiwane zwycięstwo nad Stalinem jednak...
Elżbieta Zahorska była prekursorką małego sabotażu w okupowanej Warszawie. Za zrywanie niemieckich plakatów propagandowych zapłaciła najwyższą cenę. Dzisiaj mało kto o niej pamięta. Nawet data jej śmierci budzi wątpliwości.
Odmawianie sobie mięsa stanowiło nieodłączny element życia w chrześcijańskiej kulturze średniowiecznej Europy. Naszych odległych przodków nie sposób jednak nazywać wegetarianami. Sprzeciw wobec zabijania zwierząt w celu ich zjedzenia uchodził wręcz...
Początki dynastii określanej mianem Wazów sięgają późnego średniowiecza i wiążą się z burzliwymi wydarzeniami w Królestwie Szwecji. W zadziwiającym tempie ród stał się jednym z najpotężniejszych w Europie, a jego ambicje zaczęły sięgać daleko poza...
Selekcje do gazu były upiorną codziennością osadzonych w Auschwitz-Birkenau. Od decyzji esesmanów nie było żadnego odwołania. Czasami jednak osadzeni próbowali uniknąć czekającego ich losu. Taką historię opisała w swojej relacji była więźniarka...
Władysław Jagiełło nie żegnał się z żoną w dobrej atmosferze. Przed bitwą pod Grunwaldem miał powody, by sądzić, że Anna Cylejska, ślepo wierząca krewniakom, naraziła kraj na wojnę na dwóch frontach na raz. Mimo to po zwycięskiej batalii król w...
Jego zajęcie nie zapewniało rozgłosu. Nie ma jednak wątpliwości, że Adolfo Kaminsky należał do najlepszych specjalistów w swoim fachu. Fałszowaniem dokumentów zajmował się przez niemal trzy dekady. Wykonywał perfekcyjne podróbki druków z...
W 1300 roku polską koronę włożył król Wacław II z dynastii Przemyślidów, największy przeciwnik Władysława Łokietka. Popularna wizja zakłada, że czeska „okupacja” niosła tylko krzywdy i ucisk. Rzeczywistość była bardziej złożona. Na...
Choć Władysław Jagiełło stronił od trunków i tylko z rzadka wykazywał się obżarstwem, zdaniem Jana Długosza był „w ucztach rozkosznikiem”. Taka opinia utrwaliła się już za sprawą samej liczby wielkich i godnych pamięci zabaw, do jakich doszło za...
Niemcy późno dołączyli do wyścigu kolonialnego. Dopuścili się jednak potwornych zbrodni w rządzonej przez siebie Afryce Południowo-Zachodniej. W wyniku planowej eksterminacji wymordowali ponad 80% przedstawicieli ludu Herero oraz połowę członków...
20 maja 1940 roku, zaledwie 10 dni po rozpoczęciu niemieckiej inwazji na Francję, wojna zdawała się rozstrzygnięta. „Powiodło się największe okrążenie w dziejach ludzkości” – pisał z ekscytacją Joseph Goebbels. Wtedy jednak Adolf Hitler popełnił...
Przedwojenna Polska – usytuowana między dwiema nieprzyjaznymi potęgami, Niemcami i Związkiem Sowieckim – znajdowała się w skrajnie niekorzystnej sytuacji geopolitycznej. Polskie władze starały się prowadzić zrównoważoną politykę, zachowując równych...
Żaden konflikt zbrojny nie przyniósł Polsce tak ogromnych strat materialnych i nie odcisnął się w podobnym stopniu na dalszej historii. W połowie XVII wieku – w dobie tak zwanego potopu szwedzkiego – populacja Rzeczpospolitej zmniejszyła...
