Zdaniem Pliniusza Starszego, autora słynnej Historii naturalnej z I wieku n.e., Rzymianie okazali się w sprawie golenia o wiele bardziej „niemrawi” od innych nacji. Gdy „pozostałe narody już zgodziły się, że należy zatrudniać barberów”, w Wiecznym...
Jeśli mieszkacie na wsi lub na przedmieściach, na pewno doskonale znacie to „psychologiczne” zabezpieczenie. Na bramach i ogrodzeniach setek tysięcy polskich domów wiszą tabliczki informujące o „złym psie”. Mają ostrzegać gości, a przy okazji (lub...
W II wieku p.n.e. słynny rzymski mówca i polityk Katon Starszy pouczał, że maż, który przyłapał swoją połowicę na zdradzie może „ją bezkarnie zabić bez wyroku sądu”. Sytuacja wyglądała jednak zupełnie inaczej w odwrotnej sytuacji.
Rządy Domicjana były dłuższe niż innych cesarzy jego epoki. Władał Rzymem przez 15 lat. Zdążył przez ten czas nabawić się paranoicznych lęków. A może raczej – zdążył zrozumieć, że na każdym kroku czyha na niego niebezpieczeństwo.
Trudno wyobrazić sobie miasto starożytnego cesarstwa rzymskiego bez akweduktu. W całym imperium zbudowano łącznie setki tych cudów dawnej inżynierii. Który akwedukt był jednak najdłuższy i najbardziej imponujący?
Jego twórczość już w czasach antyku budziła ogromne emocje. Wielki Arystoteles wprost nazwał go „bajarzem”. Plutarch zarzucał mu rozmyślną żonglerkę faktami. Cyceron też wytykał mu podkolorowywanie faktów. Zarazem jednak wprost mówił o Herodocie, że...
Starożytni Grecy myli się z tych samych powodów, co my: żeby poczuć się lepiej i zwiększyć swą atrakcyjność. Kąpali się też i z przyczyn zdrowotnych, ponieważ moczenie się w wodzie stanowiło jeden z podstawowych zabiegów leczniczych w ograniczonym...
W naszej wyobraźni zapisał się konkretny obraz rzymskiej togi. Jest ona pofałdowana, idealnie czysta, a przede wszystkim: perfekcyjnie biała, jak ściana zaraz po malowaniu. Jak ta wizja ma się do rzeczywistości?
„Zdaniem wielu to pierwsza wielka, decydująca bitwa w dziejach świata” – pisze David Eggenberger o starciu stoczonym pod Maratonem w 490 roku p.n.e. Batalię, która przesądziła o losach antycznej Grecji ze szczegółami zrelacjonował...
W chwili swojej śmierci 10 czerwca 323 roku p.n.e. Aleksander Wielki miał niespełna 33 lata. Do dzisiaj trwają spory o to, co zabiło władcę imperium rozciągającego się na tysiące kilometrów. Czy była to trucizna, zatrucie alkoholowe, a może któraś z...
Są wydarzenia, które wprost z kart historii docierają do naszej wyobraźni, przywołując obrazy pozwalające fantazjować z otwartymi oczami. Do takich zaliczam legendarny Jedwabny Szlak, przecinający całą Azję, od Chin po Europę.
Technika konstrukcji piramid niezmiennie jest tematem zażartych dyskusji wśród egiptologów. Żadne zapiski z czasów Starego Państwa nie zdradzają sekretów ówczesnych budowniczych. Jedno z pierwszych źródeł na ten temat powstało w czasach antyku, ale...
Niebotyczne zyski, a może marne grosze? Ile w szczytowym okresie potęgi starożytnego Rzymu można było zarobić posiadając sporych rozmiarów winnicę?
Ten obraz został skutecznie utrwalony przez filmy, seriale i dzieła sztuki. Jeśli starożytny Rzymianin je, to rzecz jasna w pozycji półleżącej, wygodnie rozpostarty na sofie. Ale czy rzeczywiście w epoce antyku posiłki spożywano w opisany sposób?
Justynian zdołał odbić Afrykę Północną, Italię, a nawet część Hiszpanii. Wierzył, że wskrzesił cesarstwo rzymskie. Był jednak tylko panem ruin i pustkowi. A jego obsesja ściągnęła na Bizancjum katastrofę. Zdaniem wielu autorów ostatecznie zamknęła...
Wyrwanie włosów z głowy. „Depilacja” rozgrzanym popiołem części intymnych, a nawet śmierć. Uwodziciele cudzych żon w starożytnej Grecji nie mogli czuć się bezpiecznie.
Greccy lekarze, którzy w ostatnich latach pochylili się nad tematem przyczyn śmierci cesarza Galeriusza, twierdzą że zabiła go choroba rzadka i nigdy wcześniej nie odnotowana w źródłach. Nawet w XXI wieku, przy zastosowaniu najnowocześniejszych...
Falanga przez stulecia królowała na polach bitew. Zapewniała sukcesy Ateńczykom, Spartanom, Aleksandrowi Wielkiemu. Greccy wodzowie byli też w stanie skutecznie stawiać czoła rzymskiemu legionowi, ale… tylko do czasu. Po kilku dotkliwych klęskach...
Należeli do wąskiej warstwy najbardziej majętnych i wpływowych obywateli Rzymu. Mieli bezprecedensową władzę nad miastem i współdecydowali o losach imperium. A przy okazji czuli się zbyt ważni, by płacić za to, czym najchętniej się chlubili.
W świetle szkolnych podręczników sprawa jest zupełnie oczywista. W 476 roku zmuszono do abdykacji ostatniego cesarza Imperium Rzymskiego. Przestało istnieć najpotężniejsze mocarstwo antyku, a tym samym symbolicznie dobiegła też końca cała epoka...
Filip V Antygonida – król Macedonii od 221 roku p.n.e. – był, jak słyszymy, człowiekiem odważnym i energicznym. Groźnym wojownikiem, którego w uznaniu dla jego wielkoduszności nazywano “ulubieńcem Hellenów”. Przy tym wszystkim był jednak...
Cesarze wczesnego imperium mogli oczekiwać względnie długiego panowania i choćby względnego bezpieczeństwa. Ci, którzy decydowali się zasiąść na tronie w epoce schyłku i kryzysu często już z tą chwilą podpisywali na siebie wyrok śmierci. Ilu z nich...
Pyrrus już za życia uchodził za wojskowego geniusza. Miał wielkie aspiracje i podejmował wprost szaleńcze przedsięwzięcia. Spośród Greków to on jako pierwszy stawił czoła Rzymianom. I odniósł nad nimi „pyrrusowe zwycięstwo”.
Być może najbardziej zaskakującą cechą akweduktów w stolicy starożytnego państwa rzymskiego była… ich zbędność. Skomplikowany system zaopatrzenia w wodę zaczęto tworzyć nie dlatego, że był konieczny, ale dla zaspokojenia bardzo przyziemnych...
To hoplici rozgromili perską armię pod Maratonem (490 p.n.e.) i na rozkaz Aleksandra Wielkiego wywalczyli imperium sięgające po Egipt oraz Indie. Grecka falanga przez stulecia była niepokonana. Co decydowało o jej skuteczności?
Wielka wędrówka ludów doprowadziła do upadku cesarstwa rzymskiego i na zawsze zmieniła mapę Europy. Być może wreszcie znaleziono przyczynę fali, która zmiotła najpotężniejsze z mocarstw w tej części świata.
„Istnieje parę podstawowych pojęć, które odnoszą się do niemal wszystkich starożytnych bitew” – pisze Mike Cole w książce Legion kontra falanga. Co należy wiedzieć, by zrozumieć sztukę wojny sprzed przeszło dwóch tysiącleci?
Zaczynałeś swoją karierę od bezpłatnego stażu? Czułeś, że jesteś traktowany jak pies? A może przeciwnie – spotkałeś się z sympatią i zrozumieniem ze strony nowego szefa? Uważaj. Jeśli odpowiedziałeś twierdząco, to wiele łączy Cię z niewolnikami...
„Bajdy Juliuszowe”, „objaw bzika czy manii średniowiecza” – komentował Aleksander Brückner. Wybitny historyk literatury bezlitośnie wyśmiewał relację Wincentego Kadłubka o zwycięskich walkach Lechitów z Juliuszem Cezarem. Współcześni badacze nie są...
Antyczni Grecy przywiązywali wprost niesamowite znaczenie do (rzekomo) boskich znaków (rzekomo) wieszczących przyszłość, a zwłaszcza – dających wskazówki co do tego, jak należy postępować. Wróżby stanowiły nieodłączny aspekt codzienności. Niektóre...
Reklama
Historyk, pisarz i publicysta, redaktor naczelny WielkiejHISTORII. Autor książek takich, jak Pańszczyzna. Prawdziwa historia polskiego niewolnictwa, Wawel. Biografia, Warcholstwo czy Cywilizacja Słowian. Jego najnowsza książka to Życie w chłopskiej chacie (2024). Strona autora: KamilJanicki.pl.
Historyk, specjalista od dziejów przedwojennej Polski. Współzałożyciel portalu WielkaHISTORIA.pl. Autor kilkuset artykułów popularnonaukowych. Współautor książek Przedwojenna Polska w liczbach, Okupowana Polska w liczbach oraz Wielka Księga Armii Krajowej.