Każdy rzymski legista otrzymywał stały, choć niewysoki żołd. Nie musiał jednak zapewniać sobie broni ani ekwipunku. Dostawał je od państwa. Oto sześć najważniejszych elementów uzbrojenia żołnierzy z czasów Juliusza Cezara.
„Galowie są z natury doskonałymi żołnierzami” – podkreślał sławny dziejopis Strabon. Nie był odosobniony w swej opinii. Co czyniło z Galów tak niebezpiecznych przeciwników? Gdzie krył się sekret skuteczności celtyckiej sztuki wojny?
„Galowie mają wygląd przerażający” – podkreślano w Rzymie. Ich zajadłość w walce budziła respekt, a brutalne obyczaje: przerażenie. Z kolei bujne wąsy, od których nie dało się odwrócić wzroku przede wszystkim… dziwiły.
Jeszcze do niedawna wierzono, że to idealny sposób na każde
schorzenie, dolegliwość, nawet na zły humor. Krwawa terapia uchodziła za istne
panaceum. Wierzono w nią przez tysiąclecia. I przez tysiąclecia przynosiła
śmierć milionom nieszczęśników.
„Zaklinam cię, Teodotis, córko Eus, na ogon węża, na wąsy kota, abyś nie mogła już mieć nigdy stosunku z żadnym mężczyzną, czy z przodu, czy od tyłu ani ssać go; abyś nie miała przyjemności z żadnym prócz mnie” – brzmiała klątwa rzucona przez...
Nieokrzesanie. Tępota. Lenistwo. I skłonność do niepokojących aktów seksualnych. To tylko niektóre cechy, przypisywane rudzielcom w starożytności. Dlaczego Grecy i Rzymianie tak gardzili ludźmi o tym rzadkim kolorze włosów?
Rzymski poeta Klaudian Klaudiusz stwierdził, że w ciągu całego IV stulecia rzymscy cesarze odwiedzili Wieczne Miasto zaledwie trzy razy. Gdzie w takim razie znajdowała się stolica ich imperium?
Tylko jedna na pięćdziesiąt osób ma naturalnie rude włosy. Do niedawna nikt nie był w stanie naukowo wyjaśnić, skąd bierze się ten nietypowy kolor. Próby rozwikłania zagadki doprowadziły do śmierci tysięcy nieszczęśników.
Ilu mieszkańców miało Cesarstwo Rzymskie u szczytu potęgi, a ilu – sama jego stolica? Jaką pensję otrzymywali legioniści? Ilu żołnierzy liczyła łącznie rzymska armia? I jaka rozrywka była o wiele bardziej popularna od walk gladiatorów?
Znaleziska archeologiczne nie pozostawiają żadnych wątpliwości. A jedyna zachowana mapa z czasów cesarstwa rzymskiego zdradza zaskakująco wiele szczegółów. Co wiadomo o podróżach starożytnych Rzymian do Chin i Indii?
W latach świetności cesarstwa populacja Wiecznego Miasta urosła do imponujących rozmiarów. W Rzymie mieszkało nawet 1 200 000 ludzi. Wszyscy nie mogliby się pomieścić na obszarze ledwie 2000 hektarów. Rozwiązanie było jedno: budować w górę. Naprawdę...
Na obrazach i w filmach Kleopatra jest piękna, uwodzicielska i, rzecz jasna, biała. W ostatnich latach wizerunek ten zaczęto jednak kwestionować. Przecież nawet na monetach z epoki – jedynym „portrecie” sporządzonym przez jej współczesnych – widać...
Antyczni autorzy utrzymywali, że wizyta w greckim domu publicznym była tanim sposobem na zaspokojenie nawet najbardziej wyszukanych fantazji seksualnych. Ale czy przeciętnego helleńskiego zjadacza chleba naprawdę było stać na usługi hetery?
Do dzisiaj nie wiemy, co to była za choroba. Znamy jednak jej skutki. W krótkim czasie zmieniła Ateny, kwitnące, potężne i bogate miasto, aspirujące do przewodzenia całej Grecji, w siedlisko śmierci, chaosu i zbrodni. Niezdolne do wygrania wojny...
Była pierwszą rzymską cesarzową, którą senat skazał na wymazanie z pamięci. Jej imię konsekwentnie usuwano z dokumentów, a jej podobizna nie mogła wisieć nie tylko miejscach publicznych, ale nawet w domach prywatnych. Czym zasłużyła na taką...
Starożytni lekarze twierdzili, że to okropność i barbarzyństwo, godne co najwyżej dzikiego zwierzęcia. Nie potrafili jednak przekonać ludzi, by zrezygnowali z obyczaju sączenia krwi gladiatorów. Dlaczego Rzymianie tak chętnie sięgali po posokę ofiar...
Sterty ciał wywożone wozami, wsie w których nie pozostała żywa dusza i żołnierze padający na polu bitwy nie od ciosów mieczem, ale od choroby. Opisy zarazy, które pozostawili nam starożytni, budzą grozę. Co dokładnie o niej wiemy i czy naprawdę...
„Na cnoty, jakich miał wiele, cień rzuca ta jedna wada: pożądanie bogactwa” – pisał o Marku Licyniuszu Krassusie rzymski historyk Plutarch. Rzeczywiście, ten skądinąd zdolny polityk i szczodry przyjaciel tracił wszelkie hamulce, gdy chodziło o...
Prawo dwunastu tablic nie pozostawia w tej kwestii wielu wątpliwości: władza rodzicielska w starożytnym Rzymie nie miała żadnych granic. Albo prawie żadnych, bo choć syna można było sprzedać trzy razy, z czwartą transakcją należało się wstrzymać...
Podobno Juliusz Cezar w idy marcowe poddał się ciosom zamachowców dopiero wtedy, gdy zobaczył wśród nich Brutusa. To wtedy miały paść słynne słowa „I ty, Brutusie?”. Wśród historyków od wieków pojawiają się głosy, że rozpacz dyktatora mogła wynikać...
Po co pisać o wojnie, skoro można stworzyć epitafium dla psa – albo dla delfina? Anyte z Tegei, jedna z najwyżej cenionych poetek starożytności, uważała, że życie codzienne kryje w sobie równie dużo tragizmu, co pole bitwy. A Grecy chyba jej...
Kazirodztwo. Matko- i bratobójstwo. Gwałty. Masowe mordy. W historii Rzymu pojawiło się kilku władców, którzy nie cofali się przed niczym. Skala przemocy, którą rozpętali, była tym większa, że dysponowali niemal nieograniczonymi środkami. Kim byli...
Była jedną z pierwszych kobiet-filozofek, jakie odnotowała historia. I może też jedną z najbardziej praktycznych. Zachowały się niezwykle konkretne i dosadne porady, jakich udzielała przyjaciółkom zdradzanym przez mężów. Niektóre brzmią zaskakująco...
„Najlepsze, co można o nim powiedzieć, to że był oddany rodzinie i miał cięty dowcip” – napisał o Kaliguli historyk Christopher Scarre. I chyba mocno przesadził, bo przecież o Kaliguli mówiono, że doprowadził do śmierci własną babkę. Przegnał też...
Skala zbrodni była tak wielka, że długo sądzono, iż trwa zaraza. Najbardziej wpływowi obywatele marli jak muchy. Czy za ich śmierć odpowiadały kobiety? Dlaczego posunęły się do tak bestialskiego kroku?
Rzymski rynek pracy – jak każdy – miał swoją specyfikę.
Można było trafić bardzo dobrze… i tak źle, że gorzej być już nie mogło. Których
zawodów mieszkańcy Wiecznego Miasta unikali jak ognia?
„W szesnastym roku życia stracił ojca” – tak swoją opowieść o Juliuszu Cezarze rozpoczął jeden z najwcześniejszych jego biografów, Swetoniusz. To krótkie zdanie służy rzymskiemu historykowi niemal za całe podsumowanie dzieciństwa przyszłego...
Jest jedną z najbardziej tajemniczych przedstawicielek i tak kryjącej wiele zagadek pierwszej dynastii egipskich władców. Choć była kobietą, oddawano jej cześć równą tej, która otaczała faraonów. Czy to możliwe, że już w pierwszym wieku swojego...
Odkrycie ruin tego starożytnego miasta w XVIII wieku zelektryzowało międzynarodową społeczność. Doskonale zachowane przez popiół wulkaniczny Pompeje stały się bezcennym źródłem wiedzy na temat antycznego świata. A przy okazji dostarczyły...
„Druidzi konsultują się z bogami, wpatrując się w pulsujące ludzkie wnętrzności” – donosił na przełomie I i II wieku naszej ery rzymski historyk Tacyt. Był on jednym z wielu starożytnych autorów, którzy zarzucali Celtom wręcz niewyobrażalne...
