II Rzeczpospolita była pogrążona w niemal permanentnym kryzysie gospodarczym. Nic nie mogło się jednak równać z zapaścią z lat 1929–1935. Skalę nędzy, jakiej doświadczyli nasi pradziadkowie w trakcie wielkiego kryzysu, wręcz trudno sobie wyobrazić.
Bezpośrednia przyczyna pierwszego buntu kozackiego tkwiła w prywatnym sporze o majątek Rokitna pomiędzy jednym z atamanów kozackich, Krzysztofem Kosińskim, a przedstawicielem wielkich rodów ruskich – księciem Januszem Ostrogskim. Na osobisty...
Według Rocznika Statystyki RP w 1925 roku w całym kraju odnotowano ponad milion przestępstw (1 115 026). Jakich naruszeń prawa Polacy dopuszczali się najczęściej?
W II wieku p.n.e. słynny rzymski mówca i polityk Katon Starszy pouczał, że maż, który przyłapał swoją połowicę na zdradzie może „ją bezkarnie zabić bez wyroku sądu”. Sytuacja wyglądała jednak zupełnie inaczej w odwrotnej sytuacji.
Przebieg polskich granic pozostawał niepewny aż do 1924 roku. Przez niemal ¼ swojego istnienia II Rzeczpospolita była krajem bez ściśle ustalonego terytorium. Później też brakowało jasnej odpowiedzi na pytanie, jaka dokładnie jest powierzchnia kraju.
Mengele uciekł, bo był sprytny. Nie brakowało mu inteligencji. Opuścił Auschwitz tuż przed tym, jak do obozu dotarła Armia Czerwona. Bał się Rosjan. Mógł przypuszczać, do czego będą zdolni, gdy dowiedzą się, kim jest pojmany przez nich nazista.
„A chcę dożyć tej chwili, kiedy będę mogła podnieść głowę w górę, kiedy będę równym, wolnym człowiekiem w wolnym, demokratycznym kraju” – zapisała w swoim dzienniku pod koniec lipca 1941 roku żydowska nastolatka. O czym jeszcze marzyła?
Rządy Domicjana były dłuższe niż innych cesarzy jego epoki. Władał Rzymem przez 15 lat. Zdążył przez ten czas nabawić się paranoicznych lęków. A może raczej – zdążył zrozumieć, że na każdym kroku czyha na niego niebezpieczeństwo.
Sprowadzeni przez Konrada mazowieckiego Krzyżacy mieli szybko rozwiązać problem najazdów pruskich i poszerzyć włości księcia. Zamiast tego zbudowali własne agresywne państwo, które zwróciło się przeciw Piastom.
Według oficjalnych sowieckich statystyk Lidia Litwiak zapisała na swoim koncie aż 11 zestrzelonych niemieckich maszyn. Ustalenia z ostatnich lat każą zweryfikować te liczby. Mimo wszystko dziewczyna o polskich korzeniach była jedną z...
Już w listopadzie 1918 roku w niepodległej Polsce wprowadzono obowiązek posiadania dowodów tożsamości. Przepisy były jednak dziurawe, prowizoryczne, wprost nonsensowne. Przestępcy wprost zacierali ręce.
Epidemia czarnej śmierci zmieniła średniowieczną Europę nie do poznania. Stary porządek rzeczy został zburzony tak doszczętnie, że wiele przemian wciąż umyka uwadze historyków. Szczególne znaczenie mogła mieć decyzja z pozoru zupełnie drobna.
W warunkach rozciągniętych polskich linii i płytko urzutowanej obrony, niemiecki plan ataku na Rzeczpospolitą musiał przynieść zabójcze skutki. Jak przebiegała polska obrona we wrześniu 1939 roku? Jak zaciekły opór stawiło Wojsko Polskie w kampanii...
To był prawdziwy szok. Śmiercionośna choroba, której od lat już nie widziano nad Wisłą nagle pojawiła się w jednym z największych polskich miast. Komunistyczne władze rzuciły do walki z szerzącą się we Wrocławiu czarną ospą ogromne siły i środki...
Dumnym posiadaczom malucha w Polsce Ludowej przeszkadzał głównie jego maleńki, zaledwie 125-litrowy bagażnik. Jakim więc cudem zmotoryzowanym udawało się upchnąć do „kaszlaka” całą rodzinę oraz bagaże w trakcie wakacyjnych wojaży? Mieliśmy swoje...
Działaczki ruchu kobiecego wniosły ogromny wkład w odzyskanie niepodległości. Nie walczyły jednak wyłącznie o Polskę, ale też o równe prawa dla obu płci i pełen dostęp do świata polityki. Ich starania miały przełomowe skutki. Już w 1919 roku od...
Dzięki zamachowi majowemu Józef Piłsudski sięgnął po pełnię władzy w Polsce. Niemal 400 osób – żołnierzy i cywilów – zapłaciło za jego ambicje życiem. Czy jednak sukces przewrotu rzeczywiście można przypisać Marszałkowi? Co...
II Rzeczpospolita stale zmagała się z falą przestępczości. Mimo to projekt dokładnego badania działalności kryminalnej bardzo szybko zarzucono. Dane, które ujrzały światło dzienne budzą niemałe zaskoczenie.
Trudno wyobrazić sobie miasto starożytnego cesarstwa rzymskiego bez akweduktu. W całym imperium zbudowano łącznie setki tych cudów dawnej inżynierii. Który akwedukt był jednak najdłuższy i najbardziej imponujący?
Miklós Nyiszli był naocznym świadkiem potwornych zbrodni, jakich w Auschwitz-Birkenau dopuszczał się Josef Mengele. Anioł Śmierci osobiście wybrał pochodzącego z Transylwanii lekarza na swojego asystenta. Aby przetrwać, Nyiszli musiał przeprowadzić...
Ludzie wyrzucani z domów w środku nocy. Bicie nieposłusznych i miasto puszczone z dymem, by dać nauczkę niepokornym. Takie metody natychmiast przywodzą na myśl niemiecka okupację i zbrodnie z czasów II wojny światowej. 11 grudnia 1920 roku w...
Jego twórczość już w czasach antyku budziła ogromne emocje. Wielki Arystoteles wprost nazwał go „bajarzem”. Plutarch zarzucał mu rozmyślną żonglerkę faktami. Cyceron też wytykał mu podkolorowywanie faktów. Zarazem jednak wprost mówił o Herodocie, że...
Wbrew mitom, przedwojenne pociągi nie były ani punktualne ani tanie. Przede wszystkim jednak – nie były bezpieczne. W najgorszym roku do zderzeń pociągów dochodziło średnio… co dwa dni!
Kara śmierci obowiązywała przez cały okres istnienia II Rzeczpospolitej. Sądy bardzo chętnie po nią sięgały, a głowa państwa w większości przypadków nie korzystała z prawa łaski. Ile osób skazano w niepodległej Polsce na śmierć? Ile wyroków zostało...
O pierwszej wielkiej wojnie w dziejach państwa Piastów nie poinformowała żadna kronika. Z badań archeologicznych wyłania się jednak jasny obraz: jeszcze zanim Mieszko I przejął władzę w Wielkopolsce, doszło do decydującej konfrontacji z potężnymi...
W październiku 1938 roku Polska wykorzystała hitlerowski rozbiór Czechosłowacji i jednocześnie dokonała zajęcia spornego Zaolzia. Na zachodzie akt ten odczytano jako dowód współpracy Warszawy z Berlinem. Współpracy, na którą bardzo liczył Adolf...
Statystyczny obywatel przedwojennej Polski żył w nędzy. Tylko garstka wybrańców cieszyła się dostatnią egzystencją, pozbawioną zmartwień o to, jak związać koniec z końcem. Jakie dokładnie były zarobki naszych pradziadków?
Była to jedna z pierwszych publicznych egzekucji dokonanych przez Niemców w okupowanej Polsce. 27 grudnia 1939 roku w podwarszawskim Wawrze okupanci zamordowali przeszło stu niewinnych mężczyzn. Kilku z nich zdołało jednak przeżyć własne...
Ojciec święty Sykstus IV, wybrany na tron piotrowy w 1471 roku, zapisał się w dziejach jako wielki patron sztuk, człowiek kultury, wybitny mecenas. Nawet ci, którzy nie wiedzą nic o nim samym, doskonale znają najsłynniejsze z przedsięwzięć Sykstusa:...
„Powstanie Warszawskie rozpoczęte 1 sierpnia 1944 roku upadło nie wraz z zagładą tej czy innej dzielnicy” – pisze z pełną stanowczością Sebastian Pawlina. Kiedy więc rozstrzygnęły się losy stołecznego zrywu?
