Wielkie zarazy ostatnich stuleci. Te artykuły przykuwały waszą uwagę w marcu 2020 roku

Strona główna » Od redakcji » Wielkie zarazy ostatnich stuleci. Te artykuły przykuwały waszą uwagę w marcu 2020 roku

Ile ofiar pochłonęła epidemia hiszpanki? Jak najbardziej mordercza z chorób XX wieku uderzyła w Polskę? I czy grypę z lat 1918-1919 udało się zwalczyć? W marcu żaden temat nie interesował was bardziej, niż dawne zarazy.

Dziękujemy, że w tych trudnych tygodniach tak chętnie i często czytacie nasze strony. W marcu 2020 roku WielkąHISTORIĘ odwiedziło łącznie ponad 695 tysięcy użytkowników.


Reklama


Postaramy się nadal dostarczać Wam rzetelnych komentarzy, naświetlających historyczny kontekst obecnej epidemii. Ale też – weselszych artykułów, które pozwolą Wam przynajmniej na moment zapomnieć o koronawirusie…

TOP50 materiałów marca 2020 roku

1. Najgorsza epidemia grypy w historii. Hiszpanka 1918-1919

Władze ignorowały ostrzeżenia, a imprezy masowe odbywały się bez przeszkód. Lekarze wyśmiewali panikarzy i nawoływali do poskromienia prasy bijącej na alarm. Nie minęło wiele czasu, a zaczęło brakować trumien i miejsc na cmentarzach. Ta grypa zabiła nawet 100 milionów ludzi. A najgorsze nadeszło nie wiosną, lecz dopiero jesienią. 377 407 odsłon artykułu

2. Koniec epidemii grypy hiszpanki 1918-1919. Jak udało się pokonać chorobę?

W ciągu jednego roku, między wiosną 1918 i wiosną 1919 roku, wirus grypy zabił nawet 100 milionów ludzi. Lekarze nie wiedzieli, co powoduje śmiercionośną chorobę, ale robili wszystko, by znaleźć na nią remedium. Co ostatecznie przyczyniło się do zwycięstwa w walce z epidemią? 159 022 odsłon artykułu

3. Grypa hiszpanka w Polsce 1918-1920. Liczba ofiar i prawdziwy obraz epidemii

„Całe gminy leżą w ogromnej gorączce, wielu chorym bucha krew z ust i nosa. Kto się zaziębi, ten idzie na tamten świat” – alarmowała prasa. Grypę hiszpankę opisywano jako nową i nieznaną chorobę. Jak szybko się rozprzestrzeniała? Ilu Polaków zachorowało i umarło na hiszpankę? Po ilu tygodniach epidemię udało się opanować? 139 421 odsłon artykułu

4. Jadwiga i Jagiełło. Dlaczego królowa zgodziła się na ślub z pogańskim księciem Litwy?

Królowa Jadwiga nie chciała, by ktoś decydował o jej ślubie. Tym bardzie nie chciała wychodzić za mąż za nieokrzesanego barbarzyńcę. Dlaczego tak długo sprzeciwiała się związkowi z Jagiełłą? I co przekonało ją do zmiany zdania? 82 184 odsłon artykułu

5. Ślub Franza Kutschery. Upiorna pośmiertna ceremonia

Pan młody w trumnie, a panna młoda cała w czerni? Dokładnie tak wyglądał „ślub” SS-Brigadeführera Franza Kutschery i jego norweskiej narzeczonej, do którego doszło 4 lutego 1944 roku. Było to wydarzenie bez precedensu. 70 775 odsłon artykułu

6. Epidemie cholery w XIX-wiecznej Polsce. Zapomniana choroba zabiła setki tysięcy ludzi

Nieustanne wymioty, chroniczna biegunka i bolesne skurcze doprowadzające do śmierci nawet połowy zarażonych. W XIX wieku cholera była prawdziwym postrachem Europy. Szczególnie mordercze żniwo zebrała w Polsce. 65 487 odsłon artykułu

7. Odkrycie grobów królewskich w Wilnie. To była archeologiczna sensacja stulecia

„Na wprost wejścia, w błocie i gruzie dostrzegłem w świetle latarki jakiś przedmiot” – wspominał przejęty odkrywca. – „Zdawało mi się w pierwszej chwili, że to hełm, lecz była to czaszka ludzka w koronie”. I to czaszka polskiego króla. 59 400 odsłon artykułu

8. Klementyna Mańkowska. Bezczelna polska hrabina była jedną najlepszych agentek wywiadu podczas II wojny światowej

Hrabina Mańkowska miała styl. Od oficerów gestapo, którzy ją przesłuchiwali, na wstępie zażądała śniadania i kieliszka dobrego czerwonego wina. Niemieckiego obywatelstwa… uprzejmie odmówiła. I doprowadziła do tego, że wodzony za nos nazistowski wywiad pomógł jej dostarczyć aliantom wprost bezcenne informacje. Jak jej się to udało? 52 683 odsłon artykułu

9. Śmierć królowej Brunhildy. Frankijska władczyni zginęła w strasznych męczarniach

„Wszyscy porzucili Brunhildę (…). Przywiązano ją za włosy, nogę i rękę do ogona dzikiego konia, który rozdarł ją na kawałki” – pisał o frankijskiej władczyni Jules Michelet. To jedynie część okrutnej egzekucji, którą zorganizowano w 613 roku. Jak zginęła pierwsza wielka królowa w historii Francji? 50 134 odsłon artykułu

10. Śmierć Dragi Obrenović. Dlaczego serbska królowa została wypatroszona i wyrzucona przez okno?

Była najbardziej znienawidzoną władczynią w historii swojego kraju. Gardzono nią, bo urodziła się w rodzinie młynarza. Oskarżano ją o zabicie pierwszego męża, liczne kłamstwa i nepotyzm. Ale nawet gdyby to wszystko było prawdą – nie zasłużyła na los, który ją spotkał. 48 336 odsłon artykułu

11. Bunt Lucjana Żeligowskiego. Podstęp, którego Litwini nigdy nam nie wybaczyli

Lucjan Żeligowski jest znacznie lepiej znany na Litwie niż w Polsce. Chyba każdy Litwin słyszał o podstępnym generale Želigovskisie, który zdobywając Wilno, wbił nóż w serce jego przodkom. 43 841 odsłon artykułu

12. Wielki głód w Galicji. Umarło 10% ludności, matki pożerały własne dzieci

Trupów było tak wiele, że nie miał kto ich grzebać. Łącznie zmarło pół miliona ludzi – 1/10 całej populacji Galicji. Dlaczego do dzisiaj milczymy o katastrofie z epoki zaborów? Dlaczego nigdy nie rozliczono winnych zagłodzenia polskich wsi? 41 877 odsłon artykułu

13. Ucieczka Stanisława Marusarza. Kazali mu wykopać grób, ale on nie zamierzał dać się zabić

Ucieczka Stanisława Marusarza z krakowskiego więzienia na Montelupich 2 lipca 1941 roku to gotowy scenariusz na film sensacyjny. Wybitny sportowiec i kurier tatrzański znalazł się w sytuacji bez wyjścia. Trafił w łapy siepaczy z gestapo i czekała go niechybna śmierć. Jakim cudem wyrwał się na wolność? 37 189 odsłon artykułu

14. Kara śmierci na Siczy Zaporoskiej. Kozacy zakopywali morderców żywcem w jednej trumnie z ofiarami

W czasie wojny Kozacy zaporoscy dopuszczali się najgorszych zbrodni. Rabowali, gwałcili i mordowali. Jednak na Siczy musieli przestrzegać obowiązujących tam zasad. Ich złamanie groziło drakońskimi karami. 36 119 odsłon artykułu w marcu (102 500 łącznie)

15. XIX-wieczna Galicja w liczbach. To dlatego nazywano ją „Golicją i Głodomerią”

Średnia długość życia wynosząca 27 lat. 81% analfabetów. I zarobki nawet o 85% niższe, niż w innych krajach. Galicję nieprzypadkowo nazywano „Golicją i Głodomerią”. To było jedno z najgorszych miejsc do życia w Europie. 33 247 odsłon artykułu

16. Ojczyzna Władysława Jagiełły. Wszystko co wiesz o pogańskiej Litwie jest kłamstwem

Litwa była trzy razy większa od Polski i miała zdecydowanie więcej mieszkańców. Nie była też wcale zacofana, barbarzyńska, ani nawet… pogańska. Co wypada wiedzieć o ojczyźnie Władysława Jagiełły? 32 975 odsłon artykułu

17. Wasilij Grossman. Dlaczego sowieckie władze porównały jego książkę do bomby atomowej?

Pisał ją przez dziesięć lat. I choć podważył same podstawy sowieckiego systemu i zdemaskował najbardziej zwyrodniałe jego aspekty, to… złożył manuskrypt w oficjalnym, państwowym wydawnictwie. Reakcja KGB i pierwszego sekretarza była bezwzględna. 30 046 odsłon artykułu

18. Najbardziej seksistowskie polskie przysłowia, powiedzenia i maksymy

Co żona ma wspólnego z suszonym dorszem? I jak można zapobiec gniciu kobiecej wątroby? Stare polskie przysłowia szokują zawartą w nich dawką szowinizmu. I mówią więcej o poglądach dawnych polskich mężczyzn, niż jakiekolwiek studium naukowe. 29 938 odsłon artykułu w marcu (66 139 łącznie)

Dzieci w Auschwitz w dniu wyzwolenia (fot. domena publiczna)
Dzieci w Auschwitz w dniu wyzwolenia (fot. domena publiczna)

19. Eksperymenty na dzieciach w Auschwitz

Niemiecki obóz koncentracyjny był świadkiem potworności, które ciężko ubrać w słowa. Wśród nich swoją gehennę przechodziły dzieci, które nazistowscy zbrodniarze poddawali eksperymentom. 29 186 odsłon artykułu

20. Henry Lee Lucas. Najgorszy seryjny morderca w historii Ameryki?

W areszcie doznał „nawrócenia”, po którym zaczął masowo przyznawać się do zbrodni. Czy był najbardziej aktywnym seryjnym mordercą w dziejach kraju czy ogromnym kłamcą? „Na pewno był jednym z najbardziej zdeprawowanych zabójców w dziejach” – podkreśla znawca jego biografii. 29 061 odsłon artykułu


Reklama


Jeszcze więcej popularnych tekstów…

21. Wielki terror 1936-1938. Na rozkaz Stalina zabito milion ludzi 28 562 odsłony
22. Egzekucja Romanowów. Żadna rodzina panująca nie skończyła tak brutalnie 28 543 odsłony
23. Napad na Jasną Górę w 1430 roku. To Polacy zniszczyli obraz Matki Boskiej Częstochowskiej 27 705 odsłon
24. Małpa na Drzwiach Gnieźnieńskich. Po co ją tam umieszczono? 27 332 odsłony w marcu (144 831 łącznie)
25. Gwałty na księżniczkach we wczesnym średniowieczu. Przemilczana historia przemocy seksualnej 27 321 odsłon w marcu (97 937 łącznie)
26. Katarzyna Sforza. Jak pomściła śmierć swojego męża? 27 060 odsłon w marcu (41 516 łącznie)
27. Madam C. J. Walker. Jak córka niewolników została jedną z najbogatszych kobiet Ameryki? 26 794 odsłony w marcu (51 176 łącznie)
28. Choroby a podbój Ameryki. Zaraza zabiła do 90% populacji Nowego Świata 26 502 odsłony w marcu (49 839 łącznie)
29. Prawdziwa liczba ofiar czarnej śmierci. Umarło znacznie więcej ludzi, niż do niedawna sądzono 25 342 odsłony
30. Największa katastrofa lotnicza przedwojennej Polski. Zginęli wszyscy pasażerowie i członkowie załogi 23 442 odsłony
31. Flebotomia. Najbardziej mordercza terapia w dziejach ludzkości? 22 994 odsłony
32. Rzeź wołyńska a rodziny mieszane. Dlaczego ukraińscy mężowie mordowali swoje polskie żony? 22 764 odsłony w marcu (81 426 łącznie)
33. 30 najdziwniejszych średniowiecznych ilustracji 22 635 odsłon w marcu (143 078 łącznie)
34. Największe epidemie w dziejach. Zarazy, które zabiły najwięcej ludzi 21 073 odsłony
35. Co jedli polscy chłopi pańszczyźniani? Nawet nie wziąłbyś do ust tego, co dla nich było rarytasem 20 600 odsłon w marcu (251 115 łącznie)
36. Bolesław I Srogi. Sadystyczny psychopata dzięki któremu powstało państwo polskie 20 551 odsłon w marcu (118 044 łącznie)
37. Abdykacja Jana Kazimierza Wazy. Co stało się z królem po tym, jak już zrzekł się tronu? 20 496 odsłon
38. Średniowieczne królowe, którym zabrano imiona. Czy mężowie tak bardzo wstydzili się ich pochodzenia? 20 470 odsłon
39. Porwania kobiet w średniowieczu. Uprowadzano je i gwałcono, by zdobyć ich majątek 18 552 odsłony
40. Stanisław Szczęsny Potocki był dziedzicem największej polskiej fortuny. Rodzice porwali i udusili jego ciężarną żonę 18 357 odsłon w marcu (160 134 łącznie)

Reklama


41. Józef Bellert w Auschwitz-Birkenau. Założony przez niego szpital uratował życie tysięcy więźniów 18 225 odsłon
42. Przyczyny potopu szwedzkiego. Jak doszło do jednej z najbardziej niszczycielskich wojen w dziejach Polski? 18 208 odsłon
43. Polski najazd na Saksonię w 1028 roku. Dlaczego Mieszko II Lambert zaatakował Niemcy? 18 124 odsłony
44. Starożytni Galowie. Życie, obyczaje i społeczeństwo celtyckiego ludu 18 079 odsłon
45. Mowa złodziejska w II RP. Na pewno zrozumiesz te słowa 17 992 odsłony
46. Więzienie dla Młodocianych w Jaworznie. Tak polscy komuniści rozumieli resocjalizację 17 663 odsłony
47. Tortury na Pawiaku. Niemcy nieludzko pastwili się nad 100 tysiącami Polaków 17 657 odsłon
48. Przedwojenna Polska w liczbach. Mało znane, zaskakujące statystyki z lat 1918-1939 17 628 odsłon w marcu (73 992 łącznie)
49. Zdrowie Ludwika XIV. O jego najbardziej wstydliwej operacji opowiadał cały kraj 17 354 odsłony w marcu (150 824 łącznie)
50. 20 najlepszych średniowiecznych dowcipów 17 245 odsłon w marcu (170 738 łącznie)

Reklama


Pełna przejrzystość. Sprawdź, jak dokładnie liczymy odsłony naszych tekstów.

Dołącz do dyskusji

Jeśli nie chcesz, nie musisz podawać swojego adresu email, nazwy ani adresu strony www. Możesz komentować całkowicie anonimowo.


Reklama

Wielka historia, czyli…

Niesamowite opowieści, unikalne ilustracje, niewiarygodne fakty. Codzienna dawka historii.

Dowiedz się więcej

Dołącz do nas

Kamil Janicki

Historyk, pisarz i publicysta, redaktor naczelny WielkiejHISTORII. Autor książek takich, jak Pańszczyzna. Prawdziwa historia polskiego niewolnictwa, Wawel. Biografia, Warcholstwo czy Cywilizacja Słowian. Jego najnowsza książka to Życie w chłopskiej chacie (2024). Strona autora: KamilJanicki.pl.

Rafał Kuzak

Historyk, specjalista od dziejów przedwojennej Polski. Współzałożyciel portalu WielkaHISTORIA.pl. Autor kilkuset artykułów popularnonaukowych. Współautor książek Przedwojenna Polska w liczbach, Okupowana Polska w liczbach oraz Wielka Księga Armii Krajowej.

Wielkie historie w twojej skrzynce

Zapisz się, by dostawać najciekawsze informacje z przeszłości. Najlepsze artykuły, żadnego spamu.